مشتقات ماده بنو در قرآن
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: قرآن،
پسر،
دختر، ابن، ابناء، بنین، بنون، ابنت.
پرسش: چه مشتقاتی از «ابن» به معنای پسر یا فرزند در قرآن وجود دارد؟
پاسخ اجمالی: واژه «ابن» و مشتقات آن از ریشه «بنو» می‌باشند. این کلمات بارها در قرآن تکرار شده است. کلماتی که از این ریشه در قرآن ذکر شده عبارت‌اند از: ابن، ابنا، بنون، ابنت و بنات.
از جمله کلماتی که در قرآن به کار رفته، واژه «ابن» و مشتقات آن است که همگی از ریشه «بنو» می‌باشند. این کلمات به مقدار زیادی در قرآن تکرار شده است. کلماتی که از این ریشه در قرآن ذکر شده عبارت‌اند از:
۱. «ابن»: به معنای «پسر» است که گاهی مضاف به ضمیر شده و به صورت «ابنه» و «ابنها» به کار گرفته شده است. در بسیاری از موارد نیز الف ابتدای این کلمه حذف شده و به صورت «بن» استعمال می‌شود؛ مانند: «
عیسی بن مریم».
۲. «ابناء»: این کلمه
جمع مکسّر «ابن» و به معنای «پسران» است و گاه می‌تواند به معنای فرزندان (صرف نظر از جنسیت آنها) نیز مورد استفاده قرار گیرد.
۳. «بنون»: این واژه
جمع سالم «ابن» و به همان معنای «ابناء» است. حالت نصبی و جرّی آن نیز «بنین» می‌باشد که هر دو شکل آن در قرآن آمده: «اَ لِرَبِّکَ الْبَناتُ وَ لَهُمُ الْبَنُونَ»
و «اَنْ کانَ ذا مالٍ وَ بَنینَ».
نون «بنون» و «بنین» در حالت اضافه حذف شده و به عنوان نمونه گفته می‌شود: «بنو اسرائیل»، «بنی آدم». این حذف در اضافه به ضمیر نیز وجود دارد. به عنوان نمونه در آیه شریفه «وَ صاحِبَتِهِ وَ بَنیه»؛
کلمه «بنین» چون مضاف است، نونش حذف شده و «پسرانش»،
یا «فرزندانش»
معنای آن خواهد بود.
۴. «ابنت»: (اگر در مواردی به جای «ابنت» و «ابنة»، «بنت» استعمال می‌شود به جهت آن است که همزه حذف شده است.)
به معنای دختر نیز از ریشه «بنو» بوده و در قرآن نیز مورد استفاده قرار گرفته است: «وَ مَرْیَمَ ابْنَتَ عِمْرانَ».
مثنای این کلمه نیز یک بار آمده: «اِنِّی اُریدُ اَنْ اُنْکِحَکَ اِحْدَی ابْنَتَیَّ‌هاتَیْنِ».
۵. «بنات»:
جمع مؤنث سالم از کلمه بنت است و به معنای دختران. این مشتق نیز در قرآن وجود دارد، آن‌جا که
حضرت لوط خطاب به قومش می‌فرماید: «هؤُلاءِ بَناتی».
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «مشتقات ماده بنو در قرآن» تاریخ بازیابی۱۳۹۹/۱۲/۱۸.
