متکبر بودن خدا
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه:تکبر خدا، صفات خداوند، متکبر.
پرسش:در
سوره ۵۹ خداوند خود را با صفت
متکبر معرفی می کند! آیا خدا واقعاً متکبر است؟ معنای تکبر خدا چیست؟
پاسخ:برای روشن تر شدن مطلب ابتدا باید معنای کبر را بررسی کنیم.
«کبر» نزد عالمان اخلاق، عبارت است از: حالتی که انسان خود را بالاتر از دیگری ببیند و بر این باور باشد که از دیگران برتر است. این خصیصه از بزرگ ترین
صفات رذیله در
انسان است.
«متكبر» از ماده «تكبر» به دو معنا است: يكى از آن معانی ممدوح و پسندیده است كه در مورد خداوند به كار مى رود، و آن دارا بودن بزرگى و صفات پسنديده فراوان است، و ديگرى نكوهيده و مذموم است كه در مورد غير خدا به كار مى رود، و آن حالتی که انسان خود را بالاتر و برتر از دیگری ببیند و بر این باور باشد که از دیگران برتر است. و صفاتى را كه ندارند به خود نسبت دهند. اولی پسندیده است و دومی در وصف عموم مردم است.
طبق تعریف ارائه شده از کبر و تکبر؛ تکبر صفتی از
صفات خدا است؛ چون عظمت و کبریایی مختص ذات خداوند است، و هر بنده ای که تکبر کند در صفتی از صفات خدا با او به مقابله و منازعه برخاسته است. بنابر این، از آن جا كه عظمت و بزرگى تنها شايسته مقام خدا است، اين واژه به معناى ممدوحش تنها در باره او به كار مى رود، و هرگاه در غير مورد او به كار رود به معناى مذموم است.
در حديثى از
امام صادق(علیه السلام) نقل شده است: «كبريا و بزرگى رداى خداوند است و هر كس بر سر اين ردا با او ستيزه و كشمكش كند، وى را در آتش سرنگون سازد».
مفسران
قرآن کریم عموماً صفت تکبر در خدا را به عظمت و کبریایی معنا کرده اند؛ زيرا كه كبريايى و عظمت و جلال مخصوص ذات بى زوال خداوند است و بزرگ تر و بالاتر از آن است كه بتواند كسى در مقابل او اظهار بزرگى و منيّت نمايد.
خداوند از آن جهت متکبر است که در نهايت كبريا، عظمت و بزرگى است، و هر پديده اى نسبت به ساحت او اظهار ذلت و خوارى مى نمايد.
متکبر بودن خداوند به معنای عظمت و بزرگی است؛ خداوند متکبر است؛ یعنی بلند مرتبه است. اما در انسان وقتی گفته می شود فلان شخص متکبر است؛ یعنی خود را برتر و بالاتر از دیگران می بیند و این از
صفات شیطانی و
رذیله اخلاقی است؛ چرا که در تعالیم دینی آمده است، انسان مؤمن باید در برابر مؤمنان و همنوعان خود
متواضع باشد، نه متکبر.
پایگاه اسلام کوئست
