قضا و قدر علمی و عینی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه:
قضا و
قدر علمی، قضا و قدر عینی
پرسش: معنای قضا و قدر علمی و عینی
خداوند چیست؟
پاسخ: قضا و قدر الهی بر دو دسته تقسیم می‌شود: قضا و قدر علمی و قضا و قدر عینی.
مقصود از قضای علمی نیز آن است که خداوند از
ضرورت وجود اشیا در ظرف تحقق علل آن‌ها آگاه است؛ یعنی خدا از
ازل می‌داند که هر یک از اشیا در شرایط خاصی و تحت تأثیر اسباب و علل خاصی موجود می‌شوند.
مقصود از تقدیر علمی آن است که، خداوند پیش از آفرینش هر چیزی به خصوصیات و حدود و اوصاف آن،
علم دارد. بنابراین، مقصود از تقدیر علمی آن است که خداوند از ازل می‌داند که هر یک از مخلوقات او دارای چه ویژگی‌ها و اوصافی هستند.
خلاصه، علم پیشین خداوند به ضرورت وجود اشیا و خصوصیات آن‌ها، همان قضا و قدر علمی است.
منظور از تقدیر عینی این است که، خداوند هر مخلوقی را با اندازه، شرایط، خصوصیات و توان‌های مخصوصی به وجود می‌آورد.
منظور از قضای عینی آن است که، خداوند ضرورت وجود را به مخلوقات خویش اعطا می‌کند و از طریق نظام اسباب و علل، وجود آ‌ها را تعیّن خارجی می‌بخشد.
و مقتضای قضای عینی خداوند این است که، وجود پدیده‌ها از آغاز پیدایش تا پایان عمر، بلکه از هنگام فراهم شدن مقدمات، تحت تدبیر حکیمانه خداوند و مستند به اراده او است.
۱)قضا و قدر عینی -برخلاف قضا و قدر علمی- بر وجود اشیا مقدّم نیست، بلکه با وجود و پیدایش اشیا، مقارن و همراه است.
۲)در تقدیر عینی خداوند؛ مخلوقات به گونه‌ای تدبیر شده‌اند که دارای اندازه و شرایط خاصی مربوط به خود هستند و از آن تجاوز نمی‌کنند:
«إِنَّا کُلَّ شَیْ‌ءٍ خَلَقْناهُ بِقَدَرٍ»؛
البته ما هر چیز را به اندازه آفریدیم. به عنوان نمونه؛ تقدیر نوع انسان، این است که از مبدأ زمانی خاص، تا سرآمد معیّنی در کره زمین، زندگی کند و تقدیر هر فردی، این است که در مقطع زمانی محدود و از پدر و مادری معیّن به وجود آید. همچنین تقدیر روزی و سایر شئون زندگی و افعال اختیاری او، فراهم شدن شرایط خاص، برای هر یک از آن‌ها است.
۳)گفتنی است؛ تقدیر عینی خداوند با اختیار انسان، منافات ندارد.
پایگاه اسلام کوئیست
