• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

قرائت صحیح ال یاسین

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: قرآن، سوره صافات، قرائت قرآن.

پرسش: آیا قرائت آیه ۱۳۰ سوره صافات با لفظ «سلام علی آل ‌یاسین» درست است؟ برخی متون و روایات، این فراز قرآنی را این‌گونه نگاشته‌اند، با آن‌که در مصحف رایج، کلمه «ال‌یاسین» آمده است.

پاسخ اجمالی: تعدادی از قرّاء معروف این فراز از سوره صافات را «سلام علی آل یاسین» قرائت کرده‌اند و عده‌ای بر صحت قرائت «ال‌یاسین» صحه گذاشته‌اند؛ لذا با توجه به این‌که در هر دو صورت اختلاف معنایی ایجاد نمی‌شود تا مفهومی نادرست از قرآن فهمیده شود، طبق قاعده اختلاف قرائات، قرائت هر دو نقل صحیح در نظر گرفته می‌شود.



تعدادی از قرّاء معروف؛ مانند نافع، ابن عامر و یعقوب این فراز از سوره صافات را «سلام علی آل یاسین» قرائت کرده‌اند،
[۱] ابن جزری، محمّد بن محمّد، النشر فی القرائات العشر، ج۱، ص۴-۵، بیروت، دارالکتب العلمیة، بی‌تا.
[۲] ابن جزری، محمّد بن محمّد، النشر فی القرائات العشر ج۲، ص۲۶۹، بیروت، دارالکتب العلمیة، بی‌تا.
و روایاتی نیز وجود دارد که بر صحت چنین قرائتی دلالت دارد.
[۶] ر.ک: ابن جزری، محمّد بن محمّد، النشر فی القرائات العشر، ج۱، ص۴-۵.
نقل شده است که در دوره‌ای در جمیع قرآن‌ها «آل یاسین» ترسیم شده بود.
[۸] ابن جزری، محمّد بن محمّد، النشر فی القرائات العشر، ج۲، ص۲۶۹.

با توجه به کثرت این روایات در منابع شیعه و اهل‌سنت و سایر قرائن و شواهد، می‌توان «آل یاسین» را یکی از قرائات صحیح دانست، اگرچه با نگارش ثبت ‌شده در مصحف‌های فعلی که منطبق با قرائت حفص از عاصم است، اختلاف اعراب دارد. طبرسی نقل کرده است: «و عن محمّد بن عبدالله بن جعفر الحمیری انه قال خرج التوقیع من الناحیة المقدسة حرسها الله (بعد المسائل) بسم الله الرحمن الرحیم... اذا اردتم التوجه بنا الی الله و الینا فقولوا کما قال الله تعالی "سلام علی آل یس"...»


از طرفی شواهدی بر درستی قرائت «ال‌یاسین» نیز وجود دارد که بر‌این‌اساس، همان قاعده‌ای که در مورد اختلاف قرائات وجود دارد، در این آیه نیز قابل اجرا است؛ بدین‌معنا که نظر قطعی در مورد صحت هیچ‌کدام از آنها نداده و با توجه به این‌که اختلاف معنایی ایجاد نمی‌کند تا مفهومی نادرست از قرآن فهمیده شود، قرائت هر دو نقل صحیح در نظر گرفته شده است و بر‌اساس برخی فتاوا در نماز هم می‌توان از هر کدامشان استفاده نمود.


البته، ممکن است گفته شود قرائت صحیح همان قرائت مصحف فعلی است و از این آیه یک معنای ظاهر و موافق با سیاق آیه مراد است و آن سلام بر الیاس است که یکی از پیامبران الهی به شمار می‌رود و یک معنای باطنی نیز دارد که سلام بر آل یاسین؛ یعنی آل محمد (علیهم‌السّلام) است؛ و روایاتی که بر قرائت «آل یاسین» دلالت دارند، در واقع بیان ‌کننده این معنای باطنی هستند، نه قرائت لفظ «آل یاسین»؛ زیرا در بسیاری از آنها به قرائت آل یاسین تصریح نشده، و از معنایی که در آنها برای این آیه بیان شده، دلالت آنها بر این قرائت استفاده شده است و چون آن معنا با این ‌وجه جمع نیز سازگار است، صحت این جمع بعید نمی‌باشد؛ پس اگر این وجه جمع و این معنا برای روایات پذیرفته شود، قرائت مصحف فعلی بدون معارض و قابل قبول بوده و اگر پذیرفته نشود، به بیانی که گذشت، باید توقف کرد.
[۱۰] بابائی، علی اکبر، مکاتب تفسیری، ج‌۲، ص۲۲۲-۲۲۳، تهران، سمت، پژوهشکده حوزه و دانشگاه، چاپ اوّل، ۱۳۸۱ش.



۱. ابن جزری، محمّد بن محمّد، النشر فی القرائات العشر، ج۱، ص۴-۵، بیروت، دارالکتب العلمیة، بی‌تا.
۲. ابن جزری، محمّد بن محمّد، النشر فی القرائات العشر ج۲، ص۲۶۹، بیروت، دارالکتب العلمیة، بی‌تا.
۳. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۸، ص۷۱۲، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش.    
۴. حسکانی، عبیدالله بن احمد، شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، ج۲، ص۱۶۵-۱۷۰، تهران، سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامی، چاپ اول، ۱۴۱۱ق.    
۵. آلوسی، سید محمود، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، ج‌۱۲، ص۱۳۵، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ اول، ۱۴۱۵ق.    
۶. ر.ک: ابن جزری، محمّد بن محمّد، النشر فی القرائات العشر، ج۱، ص۴-۵.
۷. شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، ج۲، ص۱۶۵-۱۷۰.    
۸. ابن جزری، محمّد بن محمّد، النشر فی القرائات العشر، ج۲، ص۲۶۹.
۹. طبرسی، احمد بن علی، الاحتجاج علی اهل اللجاج، ج۲، ص۴۹۳، مشهد، نشر مرتضی، چاپ اول، ۱۴۰۳ق.    
۱۰. بابائی، علی اکبر، مکاتب تفسیری، ج‌۲، ص۲۲۲-۲۲۳، تهران، سمت، پژوهشکده حوزه و دانشگاه، چاپ اوّل، ۱۳۸۱ش.



پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «قرائت صحیح آل یاسین»، تاریخ بازیابی۱۴۰۰/۴/۹.    






جعبه ابزار