فلسفه سجده سهو
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
پرسش: اولین سجده سهو با چه کیفیتی و توسط چه کسی انجام شد و فلسفه وجودی آن چیست؟نمایه: فلسفه سجده سهو،
سجده،
سهو،
پیامبر،
نماز،
فلسفه احکامپاسخ:
برای
تشریع سجده سهو در روایات، دلایل مختلفی آورده شده که در اینجا به مهم ترین دلیل آن حکم، اشاره می نماییم.
در خصوص علت و حکمت تشریع دو سجده سهو، در روایت آمده است که آن دو «
مرغمتان»
نسبت به شیطان هستند، که با توجه به معانی ماده رغم،
یعنی سجده سهو باعث خواری و خشم شیطان و نوعی مخالفت و دشمنی با شیطان است.
اما این که چگونه دو سجده سهو، باعث خواری و خشم شیطان می شوند، باید به ارزش سجده، در عالم
بندگی توجه کرد.
بنابر روایات: سجده نهایت
بندگی بنی آدم به شمار می آید،
نزدیک ترین حالت بنده به ذات حق تعالی است.
سخت ترین حال برای شیطان این است که ببیند
انسان در حال سجده است.
امام خمینی (ره) در مورد
اسرار و رازهای حالت سجده می فرماید: راز اصل سجده، ترک خویشتن، چشم از خود شستن و چشم بستن از
ماسوی الله می باشد، سرّ قرار دادن سر بر
خاک، چشم پوشیدن از مقامات خود و علامت تسلیم تام بودن و توجه به اصل خویش و یادآوری از نشئه ی خاکی خود است.
لذا فراموشی، شک و سهو در
نماز، گرچه یک گناه محسوب نمی شود، اما نوعی نقص معنوی در مقام بندگی ذات
حق تعالی محسوب می شود و به همین جهت ذات حق تعالی از بنده خود خواسته است تا آن را با بهترین جزء نماز که سجده است، جبران نماید که مایه خواری و خشم شیطان شود.
در خصوص این پرسش که اولین شخصی که سجده سهو به جا آورد چه کسی بود، در برخی از روایات آمده است که:
نبی خاتم (صلی الله علیه و آله) در
نماز چهار رکعتی، با خواندن رکعت دوم
سلام داد. در این جا با یادآوری اصحاب، نماز را ادامه و چهار رکعت خواند و پس از آن، سجده سهو به جا آورد.
این مسأله یکی از
مباحث فقهی و مرتبط با مباحث کلامی است. اما
فقهاء در آن اتفاق نظر ندارند، عده ای به جهت تعارض با ادله دیگر و تنافی با عصمت
پیامبر(صلی الله علیه و آله) چنین روایاتی را غیر قابل پذیرش می دانند، و عده دیگری به خاطر وجود
سند معتبر و با توجه به این که در متن بعضی از آنها اشاره شده که این قضیه به خواست
خداوند متعال اتفاق افتاد و باعث رحمت برای مردم بود، می گویند هیچ منافاتی با ادله دیگر و با مقام والای عصمت آن حضرت ندارد، و آن را می پذیرند.
سایت اسلام کوئست
