غرایز حیوانی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلید واژه: غرایز حیوانی ،
غرایز نفسانی
پرسش: غرایز حیوانی در انسان چه ضرورتی دارد؟
پاسخ:موجودى که فاقد بُعد حیوانى و غرایز نفسانى باشد، تمثّل و تجسّمى جز فرشته نخواهد داشت. به بیان دیگر: موجودى که تمایلات حیوانى ندارد، نمى‌تواند موجودى "انتخابگر" باشد و مقام "خلیفةاللهى" را به خود اختصاص دهد، بلکه فرشته‌اى خواهد ش.
موجودى که فاقد بُعد حیوانى و غرایز نفسانى باشد، تمثّل و تجسّمى جز فرشته نخواهد داشت. به بیان دیگر: موجودى که تمایلات حیوانى ندارد، نمى‌تواند موجودى "انتخابگر" باشد و مقام "
خلیفةاللهی " را به خود اختصاص دهد، بلکه فرشته‌اى خواهد شد که چون ابزار لازم و شرایط کافى براى "خلیفةاللَّه" شدن را نداشتند، با وجود آنان، خداوند نداى "انى جاعل فى الارض خلیفة"
را سرمى‌دهد.
تفاوت
انسان کامل با
فرشتگان در این است که ملائکه به قدر ظرفیت خود از موهبت هستى برخوردار شده و کمالات ممکن را بالفعل از
خداوند دریافت نموده‌اند و بر حسب آیه "و ما منّا الا له مقام معلوم"
تغییر و تکامل و تنزل در آنان نیست، چون علت تغییر که "تضاد یا تزاحم" عوامل کُنش زاى درونى است، در آنان وجود ندارد، برخلاف انسان که از یک سو "عقل و روح ملکوتى" در او هست و او را از درون به سمت گرایش‌هاى عالى انسانى سوق مى‌دهد و از سویى دیگر نفس و غریزه یا بُعد حیوانى در او وجود دارد که او را به سوى تمایلات پست حیوانى و فعالیت‌هاى غریزى مى‌کشاند.
در کش و قوس این کُنش‌هاى دوگانه درونى است که انسان با قدرت انتخابگرى تمایز خویش را از حیوانات و فرشتگان بروز مى‌دهد و راه "رشد و کمال"
را بر مى‌گزیند و از ظلمات حیوانیت و انسانیت به "نور" وارد مى‌شود: "اللَّه ولىّ الذین آمنوا یخرجهم من الظلمات الى النور"
و یا راه ضلالت را انتخاب نمایند.
پس وجود انگیزه هاى متضاد با هدف نهایى انسان ضرورت دارد تا زمینه انتخاب فراهم گردد. اگر تنها یک گونه انگیزه و تمایل در انسان وجود داشت، دیگر انتخاب معنا نداشت. پس اگر غرایز مستقیماً در رسیدن به کمال نقش ندارند، اما از آن رو که زمینه انتخاب را فراهم مى‌آورند، غیر مستقیم در دست‌یابى به کمال نقش دارند.
خداوند غرایز و تمایلات حیوانى را در انسان قرار داده تا از این طریق نوع انسانى حفظ شود، مثلاً غریزه تغذیه براى حفظ وجود فرد، غریزه جنسى براى بقاى نسل، غریزه غضب براى مصون ماندن از خطر و مقابله با دشمن است "غریزه مشترک بین انسان و حیوان، حاکى از نوعى اشتراک و همسانى در ساختمان بدن آن دو است".
سایت مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
