علل سکوت امام علی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: سکوت امام علی علیه‌السلام، اعتراض، سنت‌های جاهلی.
کلیدواژه: علل سکوت
امیرالمؤمنین علیه‌السلام در برابر عملکرد منفی برخی از
اصحاب پیامبر (خلفا و همسران او) چیست؟
کلیدواژه: امام علی ـ علیه‌السلام ـ در سی سال پس از رحلت
پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله دو سال آن را در عصر
خلافت ابی‌بکر و ده سال آن را که مصادف به
خلافت عمر بود، سپری کردند. در این ۱۲ سال نمی‌توان گفت جنایتی از سوی
صحابه و یا
خلفا صورت گرفته باشد و حضرت سکوت
اختیار کرده باشند.
در عصر ابی‌بکر و
عمر هیچ‌گونه
فسق و ظلمی علنی از سوی هیچ‌کس از بزرگان
صحابه و فرزندانشان صورت نگرفته بود و تقریباً سنت زمان پیامبر اجرا می‌شد و
مسلمانان هنوز سنت پیامبر را حفظ کرده بودند و خلفا و بزرگان حکومتی هم که تقریباً مجری
حکومت بودند، جرأت هیچ‌گونه جنایتی و
ارتکاب فسقی را به‌طور علنی نداشتند.
علی علیه‌السلام هم برای حفظ کیان
اسلام و برای زنده نگه داشتن درخت نونهال اسلام سکوت
اختیار کردند، و از حق
غصب شده خویش
دفاع نکردند؛ حتی راضی به همکاری با خلفا شدند و
ابی‌بکر و عمر هم از راهنمایی‌های
حضرت علی علیه‌السلام بهره‌مند می‌شدند.
امام علیه‌السلام آنجایی که لازم می‌دید، تذکر می‌دادند. پس ما در
تاریخ جایی سراغ نداریم که در عصر این دو خلیفه جنایتی صورت گرفته باشد و امام سکوت اختیار کرده باشند.
در عصر
عثمان است که آهسته‌آهسته عصر
جاهلیت زنده می‌شود و دوباره
بنی‌امیه و آنهایی که رانده شده پیامبر بودند، روی کار آمدند و به حیف‌و‌میل
بیت المال پرداختند و به ناحق سرمایه‌های زیادی را به دست آوردند.
مسعودی در
مروج‌الذهب ذکر می‌کند:
ما شاهد تبعیدها و شکنجه‌ها در این عصر نسبت به مسلمانانی چون
ابوذر،
عمار و
عبدالله بن مسعود و دیگران هستیم. در عصر عثمان ما شاهد کسانی هستیم که هیچ‌گونه سنخیتی با اسلام نداشتند؛ ولی از طرف عثمان پست‌های کلیدی
حکومت را دریافته بودند،
و داشتند اینها
بیت‌المال را به یغما می‌بردند که حضرت علی ـ علیه‌السلام ـ در خطبه‌ای از
نهج‌البلاغه بیان می‌کنند.
حضرت علی علیه‌السلام در مقابل این‌گونه حوادث سکوت اختیار نکردند و از همان روز اول حکومت عثمان ما شاهدیم که امام اعتراض می‌کند به عثمان در مسئله
عفو عبیدالله بن عمر نسبت به قتل هرمزان و یا در مسئله خلاف سنت پیامبر در
موسم حج امام به عثمان اعتراض کردند.
بنابراین
علی علیه‌السلام در زمان عثمان که داشت سنت‌های عصر جاهلی زنده می‌شد و خلیفه دست به اعمالی می‌زد که مخالف با اسلام و
وحدت مسلمین بود، اعتراض کردند، و همین اعتراضات حضرت به عثمان بود که بین آنها
کینه و
کدورت به وجود آمده بود و عثمان تحمل دیدن حضرت را نداشت و گاه به اشاره یا صراحتاً کینه‌اش را ابراز می‌کرد.
پس نمی‌توان گفت كه امام به‌طور كلی در اين بيست و پنج سال حكومت
خلفای ثلاثه سکوت اختيار كرده‌اند و به‌صورت
منزوی در جامعه بسر برده‌اند و در‌حالی‌كه شاهد
جنایات از سوی
خلفا و يا
صحابه بوده‌اند، هيچ‌گونه عكس‌العملی از خود نشان نداده‌اند.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «علل سکوت امام علی»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۰۷/۲۷.
