عریضه نویسی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
پرسش: عریضه نویسی چیست؟
نمایه: توسل
عریضه نویسی یکی از
راههای توسل است و
توسل جزو
مبانی دینی ما است . به طور طبیعی عریضه نویسی یکی از راههای توسل است و با مستندات فراوان این امر در
سیره علما از
سید بن طاووس تا
آیت الله بروجردی و دیگران مشاهده شده است.
«
عریضه» همان عرض حال است که یک نوع توسل و واسطه قرار دادن
ائمه (علیهم السلام)در درگاه الهی می باشد .
عریضه نویسی در واقع نوعی توسل است. پس همان
ادله جواز و یا
لزوم توسل می تواند دلیل بر جواز عریضه نویسی بوده باشد. چون وقتی توسل جائز بود، نحوه و شکل آن تا زمانیکه از نظر عقلی یا نقلی منعی نداشته باشد، جائز خواهد بود.
در تحفة الزائر، مرحوم
علامه مجلسی از
امام صادق (علیه السلام) نقل شده که ایشان فرمودند: هر گاه کسی
حاجتی از
خداوند متعال داشت، و یا از موضوعی در
هراس بود، آن را به این صورتی که بیان می شود بر روی کاغذی بنویسد: «بسم الله الرحمن الرحیم. انی اتوجه الیک باحب الاسماء الیک و اعظمها لدیک و اتقرب و اتوسل الیک بمن اوجبت حقه علیک بمحمد و علی و فاطمه و الحسن و الحسین و علی بن الحسین و محمد بن علی، و جعفر بن محمد، و موسی بن جعفر، و علی بن موسی و محمد بن علی و علی بن محمد و الحسن بن علی و الحجة المنتظر صلوات الله علیهم اجمعین اکفنی کذا و کذا...» پس آن نوشته را در
آب جاری یا چاهی بیندازد انشاء الله خداوند متعال حاجت و درخواست او را بر می آورد.»
و در مورد عریضه نویسی به خدمت
امام زمان (عجل الله فرجه الشریف)، مرحوم
محدث نوری، در کتاب «نجم الثاقب» از کتاب سعادت، عریضه ای را نقل کرده اند که می توانید برای اطلاع بیشتر به آنجا مراجعه نمائید.
به هر حال عریضه نویسی مستند اصلی آن
روایات است و به همین جهت در زندگی زندگی علمای اسلامی نیز حکایاتی وجود دارد که ایشان نیز با هدف توسل به
ائمه معصومین علیهم السلام، بویژه حضرت
بقیة االله الاعظم (عجل الله فرجه الشریف) به عریضه نویسی اقدام می کرده اند.
پس از نظر شرعی نه تنها منعی ندارد بلکه شواهد و روایاتی بر صحت و جواز آن نیز وجود دارد، همانطوری که اشاره نمودیم.و
عقل هم نمی تواند بگوید که چنین کاری لغو و بیهوده است، نهایتا اینکه می گوید من نمی دانم که نوشتن عریضه با آن شکل چگونه می تواند تاثیر داشته باشد. یعنی اینگونه
امور ما فوق عقل اند نه مخالف عقل.
عریضه نویسی نامه نگاری با محبوب و انتظار برای جواب شیرین است ، این نوع حرکات در دنیای امروز که با رفتار مردم انس می گیرد کار ویژه ای به شمار می آید. نامه نگاری انسان با محبوب خود و انتظار کشیدن برای دریافت جواب شیرین است و اگر تأیید اصل آن در دین باشد این حرکتها با حس و حال مردم انس می گیرد.
از این مطالب که بگذریم همانگونه که حضرت عالی اشاره فرمودید خداوند از تمامی
اسرار نهانی ا
نسان ها با خبر است ، نه تنها خداوند بلکه ائمه
معصومین (علیهم السلام) نیز از اسرار نهانی ما آگاه اند ، اما صرف آگاه بودن ایشان از ضمیر و باطن ما برای ادای حاجت کفایت نمی کند ، همچنانکه توسل یک امر معقول و مورد پسند است ، عریضه نویسی نیز که نوعی توسل می باشد معقول و مورد پسند عقل می باشد . نوشتن نامه برای محبوب دل، بسیار شیرین است و آن چنان رابطه عمیقی میان محب و محبوب ایجاد می کند که توصیف ناپذیر است ، برخی افراد در حین نوشتن نامه از
شوق دیدار محبوب دل، اشک از چشمانشان سرازیر می شود و رابطه عمیقی در این حالت با امام زمان (عجل الله فرجه الشریف) ایجاد می گردد ، حقیر تصور می کنم شاید یکی از دلایل عریضه نویستی همین ارتباط قوی محب با محبوب باشد « والله العالِم» اما همانگونه که گفته شد
دستورات شرعی و حکمت آن خارج از محدوده درک عقل بشری است .
برخی افراد سود جو که به هر بهانه ای قصد تخریب
دین اسلام را دارند در مورد همه
احکام اسلامی چنین باورهایی دارند ، مگر این گونه افراد توسل را امری نامعقول جلوه نمی دهند ، مگر این نوع افراد بسیاری از
معتقدات شیعیان را نامعقول جلوه نمی دهند ؟!
شیعه بر اساس
براهین عقلی و بر اساس روایاتی که صدور آنها از
معصوم (علیه السلام) یقینی است حکم می کند ، نه بر اساس سخن ناپخته عقل ناقص بشری ، در روایات ما محدوده ادراک عقل بشر توصیف و تبیین شده است ، که چه اندازه عقل برای درک
دستورات دین کاربرد دارد . فلذا ما بر اساس معتقدات خویش که بر گرفته از براهین عقلی و بر گرفته از
روایات ائمه اطهار (علیه السلام) است عمل می کنیم و سخن دیگران که چه می گویند و چه می کنند برای ما اهمیت ندارد . زیرا
برهان عقلی بی شک قابل خدشه نیست .
سپردن عریضه به آب به دلیل وجود
اسماء متبرکه است.
در روایات آمده است که پس از نوشتن عریضه در چاه آب یا آب روان انداخته شود و چند علت برای آن ذکر شده است. یکی این است که از دسترس مردم عادی دور بماند و رازی باشد میان
حجت خدا و مردم، از این رو هیچ چاه خاصی موضوعیت خاصی ندارد. کنار
چاه جمکران هم نوشته شده است که این چاه هیچ موضوعیت خاصی ندارد، یکی از علل انداختن عریضه در چاه آب و آب روان وجود
اسماء الهی و
متبرکه در این
عریضه است.
چاه
جمکران به دلیل حس و
حال معنوی حاصل از فضای
مسجد مورد توجه است.
در رابطه با علت انداختن این عریضه ها صرفا در چاه جمکران به علت این که حس و حالت توجه و حضور در این فضا به دلیل مسجد بیشتر است بسیاری از زائران دوست دارند عریضه خود را در این چاه بیندازند.
عریضه نویسی گاهی با اغراق همراه است این بحثها گاهی با اغراق، تردید، سانسور، اجحاف در رسانه ها و بیشتر در فضای مجازی جریان دارد. ما معتقدیم تمام این نمادها و حرکتهای اصیل و ماندگار باید حفظ شود مگر اینکه زمینه سوء استفاده ای از آن فراهم شود و ما نتوانیم آن را از
خرافات،
شبهات و آفات، حفظ کنیم. اما این اتفاق در رابطه با چاه جمکران رخ نمی دهد.
زائران از داخل یا خارج از کشور کنار چاه جمکران با
عریضه مکتوب خود حاضر می شوند در غیر این صورت کاغذهایی در اختیار آنها قرار داده می شود و با توجه به عریضه ای که توصیف شد متن عریضه خود را می نویسند و آن را داخل چاه می اندازند. هر دو تا سه ماه ورود به چاه صورت می گیرد این نامه ها بیرون آورده می شود. گاهی اگر شیء قیمتی میان آنها باشد خارج می شود اما در مسجد به شدت اطلاع رسانی می شود که زائران اشیاء قیمتی خود را داخل چاه نیندازند. پس از خارج کردن این نامه ها به خمیر تبدیل می شوند و احدی آنها را نمی خواند.
حرکتهای انحرافی و
مناسک آئینی اصیل ممزوج با خرافه ها باید از هم جدا شوند و نباید در این فرآیند اصل صورت مسئله را از بین برد.
شهر سؤال.
