ظل الله در احادیث شیعه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه:
ظل الله ،
شیعه ،
اهل بیتپرسش: آیا عبارت «ظل الله» در
میراث حدیثی شیعه آمده است؟ با توجه به این بیان آیا می‌توان گفت اهل بیت علیه‌السلام مظهر ظل الله هستند؟ آیا از این حدیث بوی «تجسیم» نمی‌آید؟
پاسخ: اصل حدیث مورد پرسش، در منابع معتبر شیعی با همین الفاظ و عبارات آمده و از احادیث
صحیح است.
تعبیر ظل الله در روایات شیعه فراوان آمده است؛ مانند:
۱)«ظل الله سبحانه فی الآخرة مبذول لمن أطاعه فی الدنیا».
۲)«... قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص) مَنْ بِکَلِمَةٍ یُلْطِفُهُ بِهَا وَ فَرَّجَ عَنْهُ کُرْبَتَهُ لَمْ یَزَلْ فِی ظِلِّ اللَّهِ الْمَمْدُودِ عَلَیْهِ (مِنَ الرَّحْمَةِ) مَا کَانَ فِی ذَلِکَ؛
رسول خدا صلوات‌الله‌علیه فرمود: هر که برادر
مؤمن خود را با سخن مهر آمیز گرامی دارد یا بر آورد از او حاجتی، یا آن که از او یک گرفتاری بگشاید، پیوسته
رحمت بر سر او سایه گسترده‌ای دارد تا در کار انجام حاجت او است.»
ظل در این موارد، به معنای در پناه و در حمایت بودن است:...وَ اجْعَلْنَا مِمَّنْ یَأْخُذُ بِحُجْزَتِهِمْ وَ یَمْکُثُ فِی ظِلِّهِم...؛
و مرا از کسانی قرار ده که دست به دامان آن‌ها (
ائمه ) شده‌اند و در سایه حمایت آن‌ها قرار گرفته‌اند. »
به طور طبیعی، آن که در ظل و سایه
معصومان باشد، در ظل و سایه خدا نیز خواهد بود؛ چرا که معصومان هم، نماد و تبلوری از سایه رحمت پروردگارند، اما به صورت مطلق نمی‌توان گفت گه هر جا که واژه سایه خدا آمده، منظور از آن معصومان هستند؛ به دلیل روایاتی که وارد شده است:
الف) «قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ علیه‌السلام مَنْ مَشَی فِی حَاجَةِ أَخِیهِ الْمُسْلِمِ أَظَلَّهُ اللَّهُ بِخَمْسَةٍ وَ سَبْعِینَ أَلْفَ مَلَک...؛
امام باقر علیه‌السلام فرمود: هر کس در راه حاجت برادر
مسلمانش گام بردارد، خدا او را در زیر سایه ۷۵ هزار
فرشته قرار می‌دهد. »
ب) همچنین از
امام صادق علیه‌السلام نقل شده است: «عَنْ دَاوُدَ الْحَمَّارِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ مَنْ أَکْثَرَ ذِکْرَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَظَلَّهُ اللَّهُ فِی جَنَّتِهِ؛
هر که از خدا بسیار یاد کند، خدا او را در
بهشتش زیر سایه خود می‌گیرد.» یعنی روزی که هیچ پناهگاهی جز خدا نیست.
بنابراین، ظل و سایه در این موارد به معنای لغوی و مصطلح نیست تا از آن
شبهه جسمیت خداوند پیش آید.
پایگاه اسلام کوئست
