• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

شیرینی گناه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه:گناه، توبه، بخشش، شیرینی گناه.
پرسش :در روایتی داریم؛ خدا به پیامبرش فرمود:«به عزّتم سوگند که توبه فلان شخص را تا وقتی شیرینی گناه در دل او باشد نمی‌بخشم». منظور از شیرینی گناه چیست؟ چگونه از بین می‌رود؟ و چگونه مطلع شویم که آن شیرینی از دل ما بیرون رفته است؟
پاسخ :



آنچه در پرسش به آن اشاره شده است؛ روایتی است درباره توبه که در برخی از کتاب‌های قدیمی اخلاقی آمده است:«یکی از پیامبران از حق تعالی قبول توبه بنده‌ای را درخواست کرد که سال‌ها در عبادت کوشیده ولی اثر قبولی آن‌را نیافته بود؛ حق تعالی به او فرمود:به عزّت و جلالم سوگند! اگر همه اهل آسمان‌ها و زمین از او شفاعت کنند، تا وقتی که حلاوت و شیرینی گناهانی که از آنها توبه کرده، در دل اوست توبه‌اش را نخواهم پذیرفت».
[۱] ابو طالب مکی(متوفای ۳۸۶ق)، محمد بن علی‌، قوت القلوب فی معاملة المحبوب و وصف طریق المرید إلی مقام التوحید، ج ‌۱، ص ۳۲۱، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، بی‌تا.
[۲] غزالی(متوفای ۵۰۵ق‌)، محمد بن محمد، إحیاء علوم الدین‌، ج ‌۱۱، ص ۱۹۸، بیروت، دار الکتب العربی‌، چاپ اول، بی‌تا؛ «حدثنا فی الإسرائیلیات‌:إن اللّه عزّ و جلّ قال لبعض أنبیائه و قد سأله قبول توبة عبد بعد أن اجتهد سنین فی العبادة و لم یر قبول توبته فقال له:و عزتی و جلالی لو شفع فیه أهل السموات و الأرض ما قبلت توبته و حلاوة ذلک الذنب الذی تاب منه فی قلبه‌»

از این روایت و مشابه آن که در منابع حدیثی وارد شده است به دست می‌آید که؛ یکی از نشانه‌های توبه و پشیمانی واقعی؛ احساس و درک تلخی گناهان است که به‌جای شیرینی‌ آنها در دل جایگزین می‌شود و میل او به گناه به کراهت و رغبت او به نفرت مبدّل می‌گردد. سزاوار است توبه کننده این تلخی و زهرناکی را در تمام گناهان احساس کند و آن‌را موجود بداند هر چند برخی از گناهان را پیش از این مرتکب نشده باشد.
[۳] ر.ک:فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی‌، المحجة البیضاء فی تهذیب الإحیاء، ج ‌۷، ص ۶۲ – ۶۳، قم، مؤسسه نشر اسلامی،‌ چاپ چهارم، ۱۳۷۶ش.



برای آگاه شدن از از بین رفتن یا نرفتن شیرینی گناه باید گفت:اگر از آن گناه در دل و ذهن خاطره خوشی باشد، و این خاطره دوباره او را به سوی گناه بکشاند، هنوز شیرینی‌اش از بین نرفته و اگر آن‌را خاطره تلخی بداند، شیرینی‌اش از بین رفته است.
برای نمونه؛ اگر کسی شربت شیرینی را بخورد و بعداً آگاهی پیدا کند که آن شربت دارای ضرر و زیان جسمی است، دیگر به سوی خوردن آن نمی‌رود، هرچند شیرینی آن شربت را وقتی یاد می‌آورد، لذت می‌برد ولی به جهت آثار و عواقب بد آن دیگر به‌سوی آن نمی‌رود. توبه از گناه نیز چنین است؛ وقتی شخص توبه واقعی می‌کند، دیگر به سمت ارتکاب گناه نمی‌رود، هر چند لذت گناه در خاطره و ذهن او است، ولی به جهت عواقب و آثار بد گناه دیگر به سوی آن نمی‌رود. در این صورت است که خداوند توبه او را می‌پذیرد و حتی امکان دارد که با انجام اعمال نیک به مرور زمان خاطره و شیرینی آن گناه از ذهنش پاک شود.


اساسی‌ترین راه؛ جایگزین ساختن محبت خدا و لذت بردن از مناجات با او به‌جای محبت دنیا و لذت‌های مادی است که این فرایند نیاز به معرفت و عمل دارد. ایمان به خداوند و عمل کردن به واجبات و مستحبات به تدریج مزاج انسان را عوض می‌کند و لذت بندگی خدا را می‌چشد. اگر کسی لذت قرب به خدا و عبودیت خداوند را بچشد، هرگز از گناه و لذت‌های مادی راضی نخواهد شد.


۱. ابو طالب مکی(متوفای ۳۸۶ق)، محمد بن علی‌، قوت القلوب فی معاملة المحبوب و وصف طریق المرید إلی مقام التوحید، ج ‌۱، ص ۳۲۱، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، بی‌تا.
۲. غزالی(متوفای ۵۰۵ق‌)، محمد بن محمد، إحیاء علوم الدین‌، ج ‌۱۱، ص ۱۹۸، بیروت، دار الکتب العربی‌، چاپ اول، بی‌تا؛ «حدثنا فی الإسرائیلیات‌:إن اللّه عزّ و جلّ قال لبعض أنبیائه و قد سأله قبول توبة عبد بعد أن اجتهد سنین فی العبادة و لم یر قبول توبته فقال له:و عزتی و جلالی لو شفع فیه أهل السموات و الأرض ما قبلت توبته و حلاوة ذلک الذنب الذی تاب منه فی قلبه‌»
۳. ر.ک:فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی‌، المحجة البیضاء فی تهذیب الإحیاء، ج ‌۷، ص ۶۲ – ۶۳، قم، مؤسسه نشر اسلامی،‌ چاپ چهارم، ۱۳۷۶ش.
۴. ابن أبی الحدید، عبد الحمید بن هبه الله، شرح نهج البلاغة، محقق، مصحح، ابراهیم، محمد ابوالفضل،‌ ج ‌۱۱، ص ۱۸۳، قم، مکتبة آیة الله المرعشی النجفی، چاپ اول، ۱۴۰۴ق.    



پایگاه اسلام کوئست    



جعبه ابزار