• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

شکافته شدن دیوار کعبه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: ولادت، شکافته شدن دیوار کعبه.
‌پرسش: هنگام ولادت امیرمؤمنان امام علی ـ علیه‌السلام ـ دیوار کعبه شکافته شده آیا این واقعه در منابع تاریخی اهل‌سنت منعکس شده است؟
پاسخ: به نقل مورخان و محدثان مشهور ولادت امام علی ـ علیه‌السلام ـ در سیزدهم رجب، سی سال بعد از عام‌الفیل در درون خانه کعبه روی داده است و جریان از این قرار است که:



«یزید بن قعنب گوید: من و عباس بن عبدالمطلب و گروهی از خاندان عبدالعزی در برابر خانه خدا نشسته بودیم که ناگهان دیدیم فاطمه بنت اسد، مادر امیرمؤمنان ـ علیه‌السلام ـ که به آن حضرت حامله بود و نُه ماه از مدت حملش می‌گذشت و دچار درد زایمان شده بود وارد شد و به درگاه خداوند عرض کرد: پروردگارا! من به تو و پیامبران و کتاب‌هایی که از جانب تو فرستاده شده‌اند، ایمان دارم و سخن جدم ابراهیم خلیل را تصدیق می‌کنم و باور دارم که او این خانه والا را بنا کرده و به‌حق این فرزندی که در شکم دارم، سوگند می‌دهم که وضع حمل مرا آسان کنی.
یزید بن قعنب می‌گوید: در این هنگام دیدم دیوار پشت کعبه شکافت و فاطمه وارد کعبه شد و از چشمان ما ناپدید گشت و دیوار به هم چسبید. برخاستیم که قفل در خانه کعبه را باز کنیم، قف ل باز نشد؛ دانستیم که این رویداد به فرمان خدا رخ داده است. پس از چهار روز که گذشت فاطمه از خانه کعبه بیرون آمد و نوزادش امیرمؤمنان ـ علیه‌السلام ـ را روی دست داشت و گفت: من بر زنان گذشته تاریخ برتری یافته‌ام؛ زیرا آسیه دختر مزاحم، خدا را به‌صورت پنهانی در جایی عبادت می‌کرد که عبادت خدا در آنجا جز از روی ناچاری سزاوار نبود، و مریم دختر عمران آن شاخه خشکیده خرما را با دستش تکان داد تا آنکه خرمایی تازه از آن فروریخت و خورد‌ ولی من وارد خانه خدا شدم و از میوه‌ها و نعمت‌های بهشتی خوردم و وقتی خواستم خارج شوم، هاتفی به من گفت: فاطمه! او را علی نام بگذار؛ چراکه او بلندمرتبه است و خداوند علی اعلی می‌گوید: نام او را از نام خودم مشت ق ساختم و او را به آداب و اخلاق خودم تربیت کردم و از علوم پیچیده خود آگاهش نمودم؛ او کسی است که بت‌ها را در خانه من می‌شکند و بر بام خانه‌ام اذان می‌گوید و مرا به مجد و بزرگواری یاد می‌کند. خوشا به حال کسی که او را دوست بدارد و از او فرمان برد و وای بر کسی که او را دشمن بدارد و فرمانش نبرد.
[۱] صابری یزدی، علی‌رضا، هزار حدیث در فضائل امام علی(ع)، ترجمه محمدرضا انصاری محلاتی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۳۸۰ ش، ص ۳۱ ـ ۳۲.
[۳] ابی‌محمد الحسن بن محمد دیلمی، بیروت، مؤسسة اعلمی، ص ۲۱۱
[۵] شیخ طوسی، امالی، ۱۳۱۳، ص ۸۰.
[۶] شیخ صدوق، علل الشرایع، ص ۵۶.



شایان ذکر است که این رویداد با اندکی تفاوت در منابع بسیاری ذکر شده است و از شگفتی‌های این واقعه مهم تاریخی این است که فاطمه نه از درب خانه، بلکه با شکافته شدن دیوار آن وارد کعبه گردید تا این رویداد عجیب دلیل و برهانی روشن‌تر بر معجزه باشد و آیندگان نتوانند آن را پدیده‌ای تصادفی و اتفاقی قلمداد کنند و جالب این است که پس از گذشت قرن‌ها از آن رویداد مهم و تجدید ساختمان کعبه و تعمیر آن و پرکردن جای شکاف با نقره، هنوز هم اثر شکاف بر دیوار خانه، خود را نمایان می‌سازد.
[۷] قزوینی، سیدمحمدکاظم، امام علی(ع) از ولادت تا شهادت، ترجمه علی کرمی، قم، دلیل ما، ۱۳۷۹ ش، ص ۴۱ ـ ۴۳.



۱. حافظ ابوعبدالله محمد بن عبدالله، معروف به حاکم نیشابوری، که همه بزرگان اهل‌سنت او را مورد اعتماد و استناد دانسته‌اند و خود از بزرگان ایشان است، در کتاب بسیار معروفش، «مستدرک صحیحین» می‌گوید: روایات متواتر است که فاطمه بنت اسد، امیرمؤمنان علی بن ابی‌طالب ـ کرم‌الله ـ وجهه، را در خانه کعبه به دنیا آورده است.
[۸] حافظ ابی عبدالله محمد بن عبدالله نیشابوری، مستدرک الصحیحین، حیدرآباد هندوستان، ۱۳۲۴، ج ۳، ص ۴۸۳.
[۹] موسوی همدانی، سیدمحمدباقر، علی(ع) در کتب اهل‌سنت، تهران، واژه‌آرا، ۱۳۸۰ ش، ص ۴۶.

۲. شاه ولی‌الله احمد بن عبدالرحیم دهلوی، محدث متعصب اهل‌سنت، در کتاب «ازالة الخفا» می‌نویسد: «بی‌گمان روایات متواتر است؛ در اینکه فاطمه بنت اسد، امیرالمومنین علی بن ابی‌طالب ـ علیه‌السلام ـ را در درون کعبه به دنیا آورد، بدون تردید او در روز جمعه سیزدهم رجب، سی سال بعد از عام‌الفیل، در خانه کعبه به دنیا آمده است، و هرگز پیش از او یا بعد از او کسی در خانه کعبه زاده نشده است.»
[۱۰] شاه ولی‌الله دهلوی، ازالة الخفا، چاپ هند، ج ۲، ص ۲۵۱.

۳. شهاب‌الدین ابوالثنا، سیدمحمود آلوسی، صاحب تفسیر آلوسی، در شرح بر قصیده عینیه عبدالباقی افندی عمری می‌نویسد: ولادت امیرمؤمنان کرم‌الله وجهه در درون کعبه، در سراسر دنیا مشهور است و در کتاب‌های هر دو فرقه شیعه و سنی روایت شده است، و هرگز در مورد غیر ایشان چنین فضیلتی ثابت نشده است.
[۱۱] شهاب‌الدین ابوالثنا، سیدمحمود آلوسی، سرح الفریده، در شرح قصیده عینیه عبدالباقی افندی، ص ۱۵.
[۱۲] اردوبادی، محمدعلی، مولود کعبه، ترجمه عیسی سلیم‌پور اهری، قم، رسالت، ۱۳۷۸ ش، ص ۸۱.

۴. نورالدین علی بن محمد بن صباغ مکی، از دانشمندان معروف اهل‌سنت، مشهور به ابن صباغ مالکی در کتاب «الفصول المهمه» با سلسله سند از ابن مغازلی، از امام سجاد ـ علیه‌السلام ـ مبنی بر ولادت امام علی ـ علیه‌السلام ـ در درون خانه کعبه نقل کرده است که: پیش از او کسی در بیت‌الله الحرام متولد نشد، و این برتری ویژه اوست، از سوی خداوند برای ابراز کرامت و شرافت و شکوهمندی او».
[۱۳] ابن صباغ مالکی، الفصول المهمه، ص ۱۴.
[۱۴] اردوبادی، محمدعلی، مولود کعبه ترجمه عیسی سلیم‌پور اهری، قم، رسالت ۱۳۷۸، ص ۱۳۲.



منابعی از اهل‌سنت که به‌طور صریح به شکافته شدن دیوار کعبه اشاره کرده‌اند:
۱. محمد شریف‌خان شیروانی در کتاب «چوتهی کتاب» به ولادت امام علی ـ علیه‌السلام ـ در درون کعبه و شکافته شدن دیوار کعبه و شنیده شدن صدای هاتف غیبی تصریح کرده است.
[۱۵] محمد شریف‌خان شیروانی، چوتهی کتاب، به زبان اردو، ۱۹۳۵ م، ص ۱۲۳.
[۱۶] اردوبادی، محمدعلی، مولود کعبه، ترجمه عیسی سلیم‌پور اهری، قم، رسالت، ۱۳۷۸ ش، ص ۱.

۲. مولوی حافظ حکیم ظهیر احمد سهسوانی در کتاب «ظهیر البشر» در احوال و فضائل ائمه می‌نویسد: «چون خداوند اراده نمود که شرفی بر شرف‌های کعبه بیفزاید، دیوار کعبه را بشکافت و فاطمه بنت اسد را به درون کعبه فراخواند و فاطمه فرزندش علی را در درون کعبه به دنیا آورد.»
[۱۷] مولوی حافظ حکیم ظهیر احمد سهسوانی، ظهیر البشر (به زبان اردو)، ص ۱۸.
[۱۸] اردوبادی، محمدعلی، مولود کعبه، ترجمه عیسی سلیم‌پور اهری، قم، رسالت، ۱۳۷۸ ش، ص ۲۱۸.

۳. علامه حسن بن امان‌الله مولوی عظیم آبادی هندی، در کتاب «تجهیز الجیش» جریان ولادت امام علی ـ علیه‌السلام ـ را طبق روایت «بشائر المصطفی» از یزید بن قعنب نقل کرده است.»
[۱۹] علامه حسن بن امان‌الله مولوی عظیم آبادی هندی. تجهیز الجیش، چاپ هند، ص ۱۱۰.
[۲۰] اردوبادی، محمدعلی، مولود کعبه، ترجمه عیسی سلیم‌پور اهری، قم، رسالت، ۱۳۷۸ ش، ص ۲۲۲.

۴. دکتر محمد شاه قادری، دانشمند و پزشک نامی سرزمین لاهور، در کتاب «مصباح المقربین» تصریح می‌کند که امیرمؤمنان در درون کعبه متولد شد و تصریح می‌کند که مادر آن جناب در حال طواف کعبه بود که او را درد زایمان گرفت، دیوار کعبه شکافته شد و فاطمه بنت اسد به درون کعبه فراخوانده شد؛ سپس تأکید می‌کند که هرگز چنین شرف و فضیلتی به جز امیرمؤمنان برای احدی نصیب و میسر نشده است...
[۲۱] قادری، محمدشاه، مصباح المقربین چاپ لاهور، ص ۱۶؛ مولود کعبه، همان، ص ۲۲۸.
بنابراين با بررسی متون تاريخی به اين نتيجه می‌رسيم كه جريان ولادت امام علی ـ عليه‌السلام ـ و شكافته شدن ديوار كعبه در منابع متعددی از اهل‌سنت نقل شده است كه برای نمونه به شماری از آنها اشاره كرديم.


۱. صابری یزدی، علی‌رضا، هزار حدیث در فضائل امام علی(ع)، ترجمه محمدرضا انصاری محلاتی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۳۸۰ ش، ص ۳۱ ـ ۳۲.
۲. محمد بن فتال نیشابوری، روضة الواعظین، قم، نشر رضی، ۱۳۸۶ ق، ج ۱، ص ۷۶.    
۳. ابی‌محمد الحسن بن محمد دیلمی، بیروت، مؤسسة اعلمی، ص ۲۱۱
۴. علی بن عیسی اربلی، کشف الغمه ج ۱، ص ۵۹.    
۵. شیخ طوسی، امالی، ۱۳۱۳، ص ۸۰.
۶. شیخ صدوق، علل الشرایع، ص ۵۶.
۷. قزوینی، سیدمحمدکاظم، امام علی(ع) از ولادت تا شهادت، ترجمه علی کرمی، قم، دلیل ما، ۱۳۷۹ ش، ص ۴۱ ـ ۴۳.
۸. حافظ ابی عبدالله محمد بن عبدالله نیشابوری، مستدرک الصحیحین، حیدرآباد هندوستان، ۱۳۲۴، ج ۳، ص ۴۸۳.
۹. موسوی همدانی، سیدمحمدباقر، علی(ع) در کتب اهل‌سنت، تهران، واژه‌آرا، ۱۳۸۰ ش، ص ۴۶.
۱۰. شاه ولی‌الله دهلوی، ازالة الخفا، چاپ هند، ج ۲، ص ۲۵۱.
۱۱. شهاب‌الدین ابوالثنا، سیدمحمود آلوسی، سرح الفریده، در شرح قصیده عینیه عبدالباقی افندی، ص ۱۵.
۱۲. اردوبادی، محمدعلی، مولود کعبه، ترجمه عیسی سلیم‌پور اهری، قم، رسالت، ۱۳۷۸ ش، ص ۸۱.
۱۳. ابن صباغ مالکی، الفصول المهمه، ص ۱۴.
۱۴. اردوبادی، محمدعلی، مولود کعبه ترجمه عیسی سلیم‌پور اهری، قم، رسالت ۱۳۷۸، ص ۱۳۲.
۱۵. محمد شریف‌خان شیروانی، چوتهی کتاب، به زبان اردو، ۱۹۳۵ م، ص ۱۲۳.
۱۶. اردوبادی، محمدعلی، مولود کعبه، ترجمه عیسی سلیم‌پور اهری، قم، رسالت، ۱۳۷۸ ش، ص ۱.
۱۷. مولوی حافظ حکیم ظهیر احمد سهسوانی، ظهیر البشر (به زبان اردو)، ص ۱۸.
۱۸. اردوبادی، محمدعلی، مولود کعبه، ترجمه عیسی سلیم‌پور اهری، قم، رسالت، ۱۳۷۸ ش، ص ۲۱۸.
۱۹. علامه حسن بن امان‌الله مولوی عظیم آبادی هندی. تجهیز الجیش، چاپ هند، ص ۱۱۰.
۲۰. اردوبادی، محمدعلی، مولود کعبه، ترجمه عیسی سلیم‌پور اهری، قم، رسالت، ۱۳۷۸ ش، ص ۲۲۲.
۲۱. قادری، محمدشاه، مصباح المقربین چاپ لاهور، ص ۱۶؛ مولود کعبه، همان، ص ۲۲۸.



سایت اندیشه قم    






جعبه ابزار