• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سکونی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: روایت، سکونی، نوفلی.
پرسش: آیا روایات سکونی و نوفلی که از این‌ دو نقل شده، پذیرفته می‌شود؟

پاسخ:



اسماعیل بن ابی‌زیاد سکونی، از اصحاب امام صادق ـ علیه‌السلام ـ و یکی از راویانی است که بیشترین روایت را از ائمه ـ علیهم‌السلام ـ نقل کرده است.

۱.۱ - تعداد روایات نقل شده از سکونی

از ایشان حدود ۱۱۲۲ روایت در کتاب‌های اربعه حدیثی ( فقیه، کافی، تهذیب و استبصار) موجود است. اکثر روایات او را نوفلی نقل کرده است؛ یعنی در کتب اربعه حدود ۸۵۲ مورد از روایات سکونی توسط نوفلی روایت شده است.

۱.۲ - مذهب سکونی

در کتاب رجال نجاشی و فهرست شیخ طوسی
[۴] طوسی، محمد بن حسن، فهرست طوسی، ص ۳۳ ؟؟؟، المکتبة المرتضویة، نجف، بی‌تا.
صحبتی از مذهب او به میان نیامده است؛ فقط در رجال برقی
[۵] برقی، احمد بن محمد بن خالد، رجال برقی، ص ۲۸، دانشگاه تهران، تهران، ۱۳۸۳ق.
اشاره می‌کند که سکونی از اهل سنت نیز روایت نقل می‌کند. بعدها برای اولین بار علامه حلی
[۶] علامه حلی، خلاصه الاقوال، ص ۱۹۹ ؟؟؟، دارالذخائر، نجف، ۱۴۱۱ق.
و ابن داود
[۷] ابن‌داود حلی، رجال ابن داود، ص ۴۲۶، دانشگاه تهران، ۱۳۸۳ق.
به مذهب او اشاره کرده و او را از اهل سنت دانستند.

۱.۳ - معتبر بودن روایات سکونی

در مجموع، در شیعه به روایات سکونی عمل می‌شود.
[۸] . خویی، ابوالقاسم، معجم ‌رجال ‌الحدیث، ج ۳، ص ۱۰۶ ؟؟؟، مرکز نشر آثار شیعه، قم، ۱۴۱۰ق.



[۹] با توجه به این‌که شاگرد او یعنی احمد برقی در سال ۲۷۰ یا ۲۸۰ هجری وفات کرده است.

حسین بن یزید نوفلی در نیمه اول قرن سوم می‌زیسته است. وی در کتاب رجال شیخ و رجال برقی
[۱۱] رجال برقی، باب اصحاب ابی‌الحسن الثانی (ع)، ص ۵۴.
از اصحاب امام رضا ـ علیه‌السلام ـ شمرده شده که در ری ساکن بود و همان جا دفن شد.

۲.۱ - دیدگاه نجاشی در شرح حال نوفلی

نجاشی در شرح حالش می‌گوید: «ابوعبدالله شاعر و ادیب کوفی است که ساکن ری شد و همان‌ جا فوت کرد. برخی از قمی‌ها می‌گفتند وی در آخر عمرش غلو می‌کرد ـ خدا بهتر می‌داند! ـ ولی دلیلی بر این مطلب ندیدیم».

۲.۲ - میراث سکونی

یکی از بزرگ‌ترین میراثی که توسط حسین بن یزید به ما رسیده است، میراث سکونی است. واضح است که سکونی کوفی است، پس رسیدن میراث او به ما به‌واسطۀ سفر حسین بن یزید نوفلی است. و به احتمال قوی بعد از رحل اقامت وی در ری و اطراف قم، ابراهیم بن هاشم میراث سکونی را از او گرفته کرده و در قم انتشار داد و سپس از قم توسط محمد بن یعقوب کلینی به بغداد و کوفه برده می‌شود؛ ازاین‌رو در کتاب کافی طریق «محمد بن یعقوب عن علی بن ابراهیم بن هاشم عن ابیه عن النوفلی عن السکونی» صدها بار مشاهده می‌شود.
از آن‌جا که میراث سکونی که توسط نوفلی باقی مانده است، سنن و احادیث رسول الله ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ است، ارزش این میراث بیشتر نمایان می‌شود و همۀ اینها فقط به برکت سفر نوفلی به ری، به دست ما رسیده است.

۲.۳ - وثاقت نوفلی

در مورد وثاقت نوفلی همان‌طور که از رجال نجاشی نقل شد، تنها نقیصه‌ای که بر او وارد می‌شود، اتهام غلوی است که به او نسبت داده شده و به شهادت رجالی بزرگ (نجاشی) دلیلی بر این اتهام وجود ندارد؛ ازاین‌رو به روایات او نیز عمل شده است.


در پایان روایتی از این طریق مشهور بیان می‌شود: «عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ النَّوْفَلِیِّ عَنِ السَّکُونِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ـ علیه‌السلام ـ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ فَوْقَ کُلِّ ذِی بِرٍّ بِرٌّ حَتَّی یُقْتَلَ الرَّجُلُ فِی سَبِیلِ اللَّهِ فَإِذَا قُتِلَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ فَلَیْسَ فَوْقَهُ بِرٌّ وَ إِنَّ فَوْقَ کُلِّ عُقُوقٍ عُقُوقاً حَتَّی یَقْتُلَ الرَّجُلُ أَحَدَ وَالِدَیْهِ فَإِذَا فَعَلَ ذَلِکَ فَلَیْسَ فَوْقَهُ عُقُوق‌»؛ رسول خدا ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ فرمود: بالای نیکی هر نیکوکاری نیکی است، تا آن‌که انسان در راه خدا کشته‌ شود و چون در راه خدا کشته شد، دیگر بالای آن نیکی (و عملی بهتر) نیست و بالای هر آزردنی، آزردنی است، تا آن‌که کسی یکی از پدر و مادر خود را بکشد و چون چنین کرد، بالاتر از آن آزردنی نیست.



۱. سبحانی، جعفر، موسوعة طبقات‌ الفقهاء، ج ‌۲، ص ۷۰ و ۷۱، موسسه امام صادق (ع)، قم، ۱۴۱۸ق.    
۲. سبحانی، جعفر، موسوعة طبقات‌ الفقهاء، ج ‌۲، ص ۷۰ و ۷۱، موسسه امام صادق (ع)، قم، ۱۴۱۸ق.    
۳. نجاشی، احمد بن علی، رجال نجاشی، ص ۲۶، انتشارات جامعة مدرسین، قم، ۱۴۰۷ق.    
۴. طوسی، محمد بن حسن، فهرست طوسی، ص ۳۳ ؟؟؟، المکتبة المرتضویة، نجف، بی‌تا.
۵. برقی، احمد بن محمد بن خالد، رجال برقی، ص ۲۸، دانشگاه تهران، تهران، ۱۳۸۳ق.
۶. علامه حلی، خلاصه الاقوال، ص ۱۹۹ ؟؟؟، دارالذخائر، نجف، ۱۴۱۱ق.
۷. ابن‌داود حلی، رجال ابن داود، ص ۴۲۶، دانشگاه تهران، ۱۳۸۳ق.
۸. . خویی، ابوالقاسم، معجم ‌رجال ‌الحدیث، ج ۳، ص ۱۰۶ ؟؟؟، مرکز نشر آثار شیعه، قم، ۱۴۱۰ق.
۹. با توجه به این‌که شاگرد او یعنی احمد برقی در سال ۲۷۰ یا ۲۸۰ هجری وفات کرده است.
۱۰. طوسی، محمد بن حسن، رجال طوسی، باب اصحاب ابی‌الحسن الثانی (ع)، ص ۳۵۵، انتشارات حیدریه، نجف، ۱۳۸۱ق.    
۱۱. رجال برقی، باب اصحاب ابی‌الحسن الثانی (ع)، ص ۵۴.
۱۲. نجاشی، احمد بن علی، رجال نجاشی، ص ۳۸، انتشارات جامعة مدرسین، قم، ۱۴۰۷ق.    
۱۳. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ۲، ص ۳۴۸، انتشارات اسلامیه، تهران، ۱۳۷۶ش.    



پایگاه اسلام کوئست.    


رده‌های این صفحه : اصحاب امام صادق | رجال




جعبه ابزار