• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سرمای شدید در جهنم

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


کلیدواژه: بهشت، عذاب الهی، جهنم، گرما، زمهریر، سرمای شدید، سوره انسان.

پرسش: آیا در جهنم سرما هم وجود دارد؟ آیا سرمای شدید می‌تواند در جهنم وسیله عذاب باشد؟!

پاسخ اجمالی: با بررسی آیه ۱۳ سوره انسان و برخی روایات می‌توان نتیجه گرفت که زمهریر سرمایی شدید است و مانند گرما و آتش وسیله عذاب برای گناه‌کاران است؛ یعنی همان‌گونه که گرمای زیاد باعث عذاب است، سرمای زیاد نیز این‌گونه است.


مؤمنانی که دعوت پیامبران الهی را اجابت کرده، در راه انجام وظیفه دینی در برابر مشکلات و سختی‌ها استقامت نموده و صبر پیشه کرده، و با کفر و شرک مبارزه نموده‌اند، خداوند در برابر این ایمان و مجاهدت آنها، بهشت و سکونت در جوار رحمت کبریایی را برای آنان مقرر فرموده، و در همین راستا چنین می‌فرماید: «مُتَّکِئِینَ فِیها عَلَی الْاَرائِکِ لا یَرَوْنَ فِیها شَمْساً وَ لا زَمْهَرِیراً؛
[۱] انسان/سوره۷۶، آیه۱۳.    
در آن‌جا (بهشت) بر تخت‌ها تکیه زده‌اند، هیچ گرما و سرمایی را احساس نمی‌کنند.»
تکیه کردن بر تخت‌ها اشاره به آرامش و راحتی کامل آنها است؛ چرا که انسان معمولاً در حال آرامش در چنین حالتی به سر می‌برد. «لا یَرَوْنَ فِیها شَمْساً» نیز اشاره به معتدل بودن هوای بهشت دارد؛ یعنی ایمن از حرارت خورشید خواهند بود. البته این به تنهایی بدان معنا نیست که خورشید و ماه در آن‌جا وجود نداشته باشد، بلکه با وجود سایه‌های درختان بهشتی تابش ناراحت کننده خورشید وجود ندارد.
[۲] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تفسیر نمونه، ج‌۲۵، ص۳۶۳، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ اول، ۱۳۷۴ش.    

البته برخی معتقدند که در بهشت نیازی به نور خورشید و ماه نیست؛ به دلیل آن‌که بهشت بدون خورشید و ماه روشن بوده، و روشنایی‌اش به نور پروردگار است.
[۳] مظهری، محمد ثناءالله، التفسیر المظهری، ج‌۱۰، ص۱۵۷، تحقیق، تونسی، غلام نبی، پاکستان، مکتبة رشدیة، ۱۴۱۲ق.    

«زمهریر» از ماده «زمهر» به معنای شدت سرما است،
[۴] ابن‌منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج۴، ص۳۳۰، بیروت، دار صادر، چاپ سوم، ۱۴۱۴ق.    
از مقابله شمس به‌دست می‌آید که زمهریر به معنای سرما است؛ یعنی بهشتیان حرارت آفتاب و شدت سرما را احساس نمی‌کنند.

البته مفسران قرآن در معنای زمهریر اختلاف نظر دارند:
برخی معتقدند با توجه به مقابله «شمس» منظور از «زمهریر» در این‌جا مهتاب است. بنابر‌این تاویل جمله «لا یَرَوْنَ فِیها شَمْساً وَ لا زَمْهَرِیراً»، در حقیقت چنین است: «لا یرون فیها شمساً و لا قمراً».
[۵] ر.ک:‌ اندلسی، محمد بن یوسف، البحر المحیط فی التفسیر، ج۸، ص۳۸۸.    
[۶] ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، زاد المسیر فی علم التفسیر، ج۴، ص۳۷۸، تحقیق، المهدی‌، عبدالرزاق، بیروت، دار الکتاب العربی، چاپ اول، ۱۴۲۲ق.    

بعضی می‌گویند: زمهریر چیزی شبیه برف ریز مثل سر سوزن و در نهایت سردی است.
[۷] ر.ک:قرطبی، محمد بن احمد، الجامع لاحکام القرآن، ج۲۰، ص۱۳۸، تهران، ناصر خسرو، چاپ اول، ۱۳۶۴ش.    
[۸] رشیدالدین میبدی، احمد، کشف الاسرار و عدة الابرار، ج۱۰، ص۳۲۲، تحقیق، حکمت‌، علی اصغر، تهران، امیر کبیر، چاپ پنجم، ۱۳۷۱ش.

گفتنی است که در ذیل آیه فوق در تفاسیر روایتی نقل شده است که در جهنم نقطه‌ای وجود دارد که از شدت سرما اعضای بدن از هم متلاشی می‌شود.
[۹] سیوطی، جلال‌الدین، الدر المنثور فی تفسیر الماثور، ج۸، ص۳۷۳.    

اگر این روایت را بپذیریم، زمهریر که سرمای شدید است، می‌تواند مانند گرما و آتش وسیله عذاب برای گناه‌کاران باشد؛ یعنی همان‌گونه که گرمای زیاد باعث عذاب است، سرمای زیاد نیز این‌گونه است.

۱. ↑ انسان/سوره۷۶، آیه۱۳.    
۲. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تفسیر نمونه، ج‌۲۵، ص۳۶۳، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ اول، ۱۳۷۴ش.    
۳. ↑ مظهری، محمد ثناءالله، التفسیر المظهری، ج‌۱۰، ص۱۵۷، تحقیق، تونسی، غلام نبی، پاکستان، مکتبة رشدیة، ۱۴۱۲ق.    
۴. ↑ ابن‌منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج۴، ص۳۳۰، بیروت، دار صادر، چاپ سوم، ۱۴۱۴ق.    
۵. ↑ ر.ک:‌ اندلسی، محمد بن یوسف، البحر المحیط فی التفسیر، ج۸، ص۳۸۸.    
۶. ↑ ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، زاد المسیر فی علم التفسیر، ج۴، ص۳۷۸، تحقیق، المهدی‌، عبدالرزاق، بیروت، دار الکتاب العربی، چاپ اول، ۱۴۲۲ق.    
۷. ↑ ر.ک:قرطبی، محمد بن احمد، الجامع لاحکام القرآن، ج۲۰، ص۱۳۸، تهران، ناصر خسرو، چاپ اول، ۱۳۶۴ش.    
۸. ↑ رشیدالدین میبدی، احمد، کشف الاسرار و عدة الابرار، ج۱۰، ص۳۲۲، تحقیق، حکمت‌، علی اصغر، تهران، امیر کبیر، چاپ پنجم، ۱۳۷۱ش.
۹. ↑ سیوطی، جلال‌الدین، الدر المنثور فی تفسیر الماثور، ج۸، ص۳۷۳.    


پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «سرمای شدید در جهنم»، تاریخ بازیابی۱۴۰۰/۲/۱۳.    


رده‌های این صفحه : جهنم | عذاب الهی | مباحث تفسیری | مباحث قرآنی
جعبه ابزار