سجده طولانی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: سجده، ذکر سجده، سجده طولانی، قرب به خدا.
پرسش: برای طولانی‌تر شدن سجده، چه ذکر‌هایی باید گفت؟ آیا این سجده طولانی قرب بیش‌تری ایجاد می‌کند؟
پاسخ:
بی‌گمان سجده‌ی با توجه و با حضور قلب، انسان را به خدا نزدیک‌تر خواهد کرد، و هرچه این زمان طولانی‌تر باشد، قرب و نزدیکی بیش‌تری حاصل خواهد شد.
قرآن کریم در این باره می‌فرماید: «
... وَ اسْجُدْ وَ اقْتَرِبْ»؛
و سجده کن و به خدا نزدیک شو.
در
روایات و
احادیث آمده است، نزدیک‌ترین حالت بنده به خداوند، زمانی است که وی در سجده باشد.
«وَ فِی الْحَدِیثِ عَنِ ابْنِ مَسْعُودٍ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ قَالَ: أَقْرَبُ مَا یَکُونُ الْعَبْدُ مِنَ اللَّهِ إِذَا کَانَ سَاجِداً».
«سمعت الرضا علیه السلام یقول: أقرب ما یکون العبد من الله ـ عزوجل ـ و هو ساجد».
راوی می‌گوید: شنیدم که
امام رضا علیه‌السلام می‌فرمود: نزدیک‌ترین زمان بنده به خداوند، زمانی است که او در حال سجده باشد.
با توجه به این مقدمه باید گفت، در
سجده می‌توان هر دعایی را خواند.
البته روایات ویژه‌ای هم در مورد اذکار سجود وجود دارد که در این‌جا به چند نمونه اشاره می‌شود:
از
امام صادق علیه‌السلام روایت شده است، هنگامی که در سجده هستی، بگو: «... اللَّهُمَّ لَکَ سَجَدْتُ وَ بِکَ آمَنْتُ وَ لَکَ أَسْلَمْتُ وَ عَلَیْکَ تَوَکَّلْتُ وَ أَنْتَ رَبِّی سَجَدَ وَجْهِی لِلَّذِی خَلَقَهُ وَ شَقَّ سَمْعَهُ وَ بَصَرَهُ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ تَبَارَکَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِینَ».
«بار الها! برای تو سجده کردم، و به تو
ایمان آورده‌ام، و تسلیم توأم. وجه ـ صورت و حقیقت ـ من بر کسی سجده کرد که او را آفرید و تصویرش نمود، و چشم و گوش برایش شکافت، ستایش مخصوص
خداوند جهانیان است؛ پس بزرگ است خدا و اوست بهترین خلق‌کنندگان».
پس از آن سه مرتبه بگو: «سُبْحَانَ رَبِّیَ الْأَعْلَی (وَ بِحَمْدِهِ)». وقتی ـ میان دو سجده ـ سر از سجده برداشتی، بگو:«اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِی وَ ارْحَمْنِی وَ اجْبُرْنِی وَ ادْفَعْ عَنِّی إِنِّی لِمَا أَنْزَلْتَ إِلَیَّ مِنْ خَیْرٍ فَقِیرٌ تَبَارَکَ اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِینَ».
«خداوندا! مرا بیامرز، و به من رحم کن، و نارسایی‌های مرا اصلاح کن، و (بلا را) از من دور ساز، که همانا من به آن‌چه از خیر که بر من فرو فرستی نیازمندم.
مقدس است خداوند که پروردگار عالمیان است».
راوی می‌گوید،
امام صادق علیه‌السلام را دیدم که در حال سجده می‌گفت: «أَسْأَلُکَ بِحَقِّ حَبِیبِکَ مُحَمَّدٍ ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ إِلَّا بَدَّلْتَ سَیِّئَاتِی حَسَنَاتٍ وَ حَاسَبْتَنِی حِسَاباً یَسِیراً»؛ «خدایا! تو را سوگند می‌دهم به
حق محبوبت
محمد که بدی‌های مرا به نیکی مبدل سازی و بازجویی مرا سهل و آسان بگیری».
در سجده دوم چنین دعا می‌کرد: «أَسْأَلُکَ بِحَقِّ حَبِیبِکَ مُحَمَّدٍ ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ إِلَّا کَفَیْتَنِی مَئُونَةَ الدُّنْیَا وَ کُلَّ هَوْلٍ دُونَ الْجَنَّةِ»؛ «خدایا! تو را سوگند می‌دهم به حق محبوبت محمد که زحمت دنیا را از دوش من برداری و از هر هول و هراسی که در راه
بهشت است، برهانی».
و در سجده سوم می‌خواند: «أَسْأَلُکَ بِحَقِّ حَبِیبِکَ مُحَمَّدٍ ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ لَمَّا غَفَرْتَ لِیَ الْکَثِیرَ مِنَ الذُّنُوبِ وَ الْقَلِیلَ وَ قَبِلْتَ مِنْ عَمَلِیَ الْیَسِیرَ»؛ «خدایا! به حق محبوبت محمد،
گناهان کوچک و بزرگ مرا ببخش و طاعت ناچیز مرا بپذیر».
سپس در سجده چهارم فرمود: «أَسْأَلُکَ بِحَقِّ حَبِیبِکَ مُحَمَّدٍ ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ لَمَّا أَدْخَلْتَنِی الْجَنَّةَ وَ جَعَلْتَنِی مِنْ سُکَّانِهَا وَ لَمَّا نَجَّیْتَنِی مِنْ سَفَعَاتِ النَّارِ بِرَحْمَتِکَ وَ صَلَّی اللَّهُ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ»؛ «خدایا! به حق محبوبت محمد مرا در بهشت جای ده و با
رحمت خود، از سوز
دوزخ برهان،
درود خدا بر محمد و آل محمد نثار باد».
راوی از امام صادق ـ علیه‌السلام ـ نقل می‌کند، نزدیک‌ترین زمان بنده به خداوند زمانی است که او خدایش را بخواند؛ درحالی‌که در سجده باشد.
امام علیه‌السلام به راوی فرمود: زمانی که در سجده هستی چه ذکری می‌گویی؟ راوی می‌گوید: گفتم: فدایت شوم، چه بگویم؟ به من بیاموز، فرمود: بگو: «یَا رَبَّ الْأَرْبَابِ وَ یَا مَلِکَ الْمُلُوکِ وَ یَا سَیِّدَ السَّادَاتِ وَ یَا جَبَّارَ الْجَبَابِرَةِ وَ یَا إِلَهَ الْآلِهَةِ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ افْعَلْ بِی کَذَا وَ کَذَا ثُمَّ قُلْ فَإِنِّی عَبْدُکَ نَاصِیَتِی فِی قَبْضَتِکَ ثُمَّ ادْعُ بِمَا شِئْتَ وَ اسْأَلْهُ فَإِنَّهُ جَوَادٌ وَ لَا یَتَعَاظَمُهُ شَیء»؛ «ای عطاکننده عطاکنندگان! ای شاه شاهان! ای سرور سروران! ای کوبنده سرکشان و ای خدای خدایان! درود خود را بر محمد و آل محمد نثار کن و آن‌چه می‌خواهم به من عطا کن؛ چراکه من بنده توام و
اختیار کارهایم در دست تو است».
پس از آن بگو: «فَإِنِّی عَبْدُکَ نَاصِیَتِی بِیَدِکَ»؛ سپس فرمود: بخوان خدا را به هر دعایی و از او درخواست کن که او بخشنده است».
در پایان لازم به تذکر است که مراجع
تقلید، خواندن آیات
قرآن در سجده نماز را مکروه شمرده‌اند.
پایگاه اسلام کوئست.
