• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

زمان نزول آیات مربوط شکست رومیان

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


کلیدواژه: سوره‌ روم، سوره‌ مکی.

پرسش: آیات ابتدایی سوره‌ روم که خبر از شکست رومیان می‌دهد، در چه سالی نازل شد؟

پاسخ اجمالی: در مورد سال نزول این آیات احتمالاتی داده شده است از جمله: سال هفتم، هشتم و نهم هجری.


اکثر قریب به اتفاق مفسران و علمای علوم قرآنی شیعه و اهل‌سنت، معتقدند سوره‌ روم سوره‌ای مکی است که قبل از هجرت و در شهر مکه نازل شده است،
[۱] طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، ج‌۸، ص۲۲۷، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بی‌تا.    
[۲] طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج‌۸، ص۴۵۹، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش.    
[۳] فخر‌رازی، محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، ج‌۲۵، ص۷۹، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ سوم، ۱۴۲۰ق.    
‌ مگر آیات ۱۷ و ۱۸ این سوره که در شهر مدینه نازل شده است.
[۴] طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، ج‌۸، ص۲۲۷.
[۵] طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج‌۸، ص۴۵۹.
[۶] بیضاوی، عبدالله بن عمر، انوار التنزیل و اسرار التاویل، ج‌۴، ص۲۰۱، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ اول، ۱۴۱۸ق.

خدای متعال در آیات ابتدایی این سوره به پیروزی ایرانیان بر رومیان اشاره کرده، و سپس پیروزی رومیان را در آینده پیش‌بینی کرد:
«غُلِبَتِ الرُّومُ، فِی اَدْنَی الْاَرْضِ وَ هُمْ مِنْ بَعْدِ غَلَبِهِمْ سَیغْلِبُونَ فِی بِضْعِ سِنِینَ‌؛
[۷] روم/سوره۳۰، آیه۲ – ۳.    
رومیان شکست خوردند، در نزدیک این سرزمین! و چند سال دیگر بعد از این شکست، پیروز خواهند شد.»

جنگ‌های میان ایران و روم از سال ۶۰۲ میلادی شروع و تا سال ۶۲۸ حدود ۲۵ سال به درازا کشید. به عبارت دیگر، این نبردها هفت سال قبل از بعثت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) آغاز شد و تا چندین سال بعد از هجرت ادامه یافت که با پیروزی و شکست‌هایی از طرفین همراه بود، اما در مورد سال نزول این آیات احتمالاتی داده شده است:
سال هفتم بعثت،
[۸] مسعودی، علی بن حسین، التنبیه و الاشراف، ص۲۲۲، تصحیح، الصاوی، عبدالله اسماعیل، قاهرة، دار الصاوی، بی‌تا.    

سال هشتم بعثت،
[۹] ابن‌جوزی، عبد‌الرحمن بن علی‌، المنتظم، ج۲، ص۳۸۶ - ۳۸۷، ‌ محقق، عطا، محمد عبد القادر، عطا، مصطفی عبد القادر، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.    
[۱۰] مجلسی، محمد‌باقر، بحار الانوار، ج۱۸، ص۲۴۳، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.    

سال نهم بعثت.
[۱۱] کاشانی، ملا فتح‌الله، تفسیر منهج الصادقین فی الزام المخالفین، ج۷، ص۱۵۷، تهران، کتابفروشی محمد حسن علمی، ۱۳۳۶ش.    
[۱۲] کاشفی سبزواری، حسین بن علی، مواهب علیه، ص۸۹۵، تحقیق، جلالی نائینی‌، سید محمد رضا، تهران، اقبال، ۱۳۶۹ش.
[۱۳] حسینی شاه‌عبدالعظیمی، حسین بن احمد، تفسیر اثنا عشری، ج۱۰، ص۲۶۸، تهران، میقات، چاپ اول، ۱۳۶۳ش.


۱. ↑ طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، ج‌۸، ص۲۲۷، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بی‌تا.    
۲. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج‌۸، ص۴۵۹، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش.    
۳. ↑ فخر‌رازی، محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، ج‌۲۵، ص۷۹، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ سوم، ۱۴۲۰ق.    
۴. ↑ طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، ج‌۸، ص۲۲۷.
۵. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج‌۸، ص۴۵۹.
۶. ↑ بیضاوی، عبدالله بن عمر، انوار التنزیل و اسرار التاویل، ج‌۴، ص۲۰۱، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ اول، ۱۴۱۸ق.
۷. ↑ روم/سوره۳۰، آیه۲ – ۳.    
۸. ↑ مسعودی، علی بن حسین، التنبیه و الاشراف، ص۲۲۲، تصحیح، الصاوی، عبدالله اسماعیل، قاهرة، دار الصاوی، بی‌تا.    
۹. ↑ ابن‌جوزی، عبد‌الرحمن بن علی‌، المنتظم، ج۲، ص۳۸۶ - ۳۸۷، ‌ محقق، عطا، محمد عبد القادر، عطا، مصطفی عبد القادر، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.    
۱۰. ↑ مجلسی، محمد‌باقر، بحار الانوار، ج۱۸، ص۲۴۳، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.    
۱۱. ↑ کاشانی، ملا فتح‌الله، تفسیر منهج الصادقین فی الزام المخالفین، ج۷، ص۱۵۷، تهران، کتابفروشی محمد حسن علمی، ۱۳۳۶ش.    
۱۲. ↑ کاشفی سبزواری، حسین بن علی، مواهب علیه، ص۸۹۵، تحقیق، جلالی نائینی‌، سید محمد رضا، تهران، اقبال، ۱۳۶۹ش.
۱۳. ↑ حسینی شاه‌عبدالعظیمی، حسین بن احمد، تفسیر اثنا عشری، ج۱۰، ص۲۶۸، تهران، میقات، چاپ اول، ۱۳۶۳ش.


پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «منظور از ادنی الارض» تاریخ بازیابی۱۳۹۹/۹/۲۵.    


رده‌های این صفحه : مباحث تاریخی | مباحث قرآنی
جعبه ابزار