رغبت در عبادات
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: عبادات، رغبت، نماز.
پرسش: چه کنیم که رغبتمان نسبت به انجام عبادات ـ به خصوص نماز ـ بیش‌تر شود؟
پاسخ:
با الهام از
آیات و
روایات و سفارش بزرگان
اخلاق و
عرفان، آن‌چه می‌توان برای جویندگان راه
سعادت بیان کرد تا رغبت به
عبادت پیدا کنند و میلشان به
ذکر و توجه به خداوند بیش‌تر شود، مسئله ارتباط چشم و گوش
انسان با میل و آرزوی وی می‌باشد.
آن‌چه انسان در طول شبانه‌روز و ماه و سال می‌بیند و می‌شنود، در میل‌ها و خواسته‌هایش تأثیر دارد؛ مثلاً اگر چشم کسی همه وقت صحنه‌های غیر خدایی دید و با افراد طالب
دنیا معاشرت کرد، مثلاً میل به خواندن نماز و توجه به خدا در چنین فردی کمتر پیدا می‌شود.
بدین جهت در روایتی آمده است که:
حواریون از
حضرت عیسی (علیه‌السّلام) سؤال کردند که با چه کسی نشست‌و‌برخاست داشته باشیم؟ ایشان در جواب فرمودند: «کسی که نگاه به او شما را به
یاد خدا می‌اندازد و
عمل او شما را به
آخرت ترغیب می‌کند ...».
و نیز بدین جهت است که
قرآن می‌فرماید: «از چشم و گوش و دستان سؤال می‌شود».
و
حضرت علی (علیه‌السّلام) نیز می‌فرماید: «
قلب، کتاب دیده است».
یعنی هر آن‌چه انسان ببیند، در آن ثبت می‌شود. اگر انسان صحنه‌های دنیایی ببیند که در آن‌ها یاد خدا نباشد، طبعاً قلب چنین انسانی یاد خدا نخواهد کرد و میل به عبادت و نماز نیز در او ایجاد نخواهد شد:
ز دست دیده و دل هر دو فریاد ••• هر آن‌چه دیده بیند دل کند یاد (بابا طاهر عریان)
و اگر این صحنه‌ها را نبیند، برعکس خواهد شد، چه آن‌که: از دل برود، هر آن‌چه از دیده برفت.
اگر چشم انسان همه وقت، افراد مال‌دوست و دنیایی را ببیند و گوش وی سخنان دنیایی بشنود، او نیز مال‌دوست خواهد شد و اگر چنین شد، هرگز از
عبادت لذت نمی‌برد و در نتیجه میلی هم به
نماز و عبادت نخواهد داشت.
در
روایت چنین آمده است که: «همان‌طور که مریض به خاطر شدت درد و ناراحتی از غذای لذید
لذت نمی‌برد، همرهان دنیا (و زراندوزان و...) نیز از عبادت، لذت نمی‌برند».
ممکن است سؤال کنید که انسان نمی‌تواند در کوه و بیابان
زندگی کند؛ بلکه ناچار است با همین مردم باشد، بله این، سخن درستی است، اما باید سعی کرد که:
۱. دوستان نزدیک و افرادی که
انسان با آن‌ها معاشرت بیش‌تری دارد، از این گروه نباشند.
۲. ساعاتی از شبانه‌روز را به
خواندن قرآن در خلوت و تأمل در آن مشغول باشد.
۳. سعی کند حتی‌المقدور، نمازش را با توجه بخواند و اگر می‌تواند قبل از اذان صبح بیدار شود، هرچند برای مدت کوتاهی؛ چراکه سحرخیزی اثر بسیار زیادی در توجه قلبی انسان به خدا دارد.
۴. توجه بیش‌تر به
تکالیف و مسئولیت‌های دینی و
عمل به
احکام الهی.
۵. یادآوری
معاد و
روز قیامت.
۶.
امر به معروف و
نهی از منکر.
۷.
تشویق(در حد توان).
۸.
لقمه حلال.
ـ محمدتقی مصباح یزدی، خودشناسی برای خودسازی، بحث «تدبیر اراده».
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «رغبت در عبادات»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۷/۰۹/۰۵.
