• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

رابطه ایمان و حب در روایات

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


کلیدواژه:ایمان، حب الهی، حب شهوات، حب اهل بیت.
پرسش:رابطه ایمان و حبّ از نگاه روایات را بیان کنید.
پاسخ :


برای بررسی ارتباط دین با حبّ در روایات در ابتدا به ارتباط ذاتی که بین دین و ایمان و مسئله حبّ و محبت وجود دارد می پردازیم، سپس به دو نوع محبت که یکی محبت الهی و دیگری حب شهوات است اشاره خواهیم داشت، و در عنوان بعدی به اهمیت ویژۀ حب اهل بیت و ائمه (علیهم السلام) و نسبت مستقیم آن با ایمان می پردازیم و در پایان به جایگاه بغض نسبت به دشمنان خدا و پیامبر و ائمه خواهیم پرداخت.

۱-۱ امام صادق (علیه السلام) می فرماید: هرکس برای خدا دوست بدارد و برای خدا دشمن بدارد و برای خدا عطا کند، پس او از کسانی است که ایمانش کامل شده است.
[۱] «عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ مَنْ أَحبّ لِلَّهِ وَ أَبْغَضَ لِلَّهِ وَ أَعْطَی لِلَّهِ فَهُوَ مِمَّنْ کَمَلَ إِیمَانُهُ»، کلینی،الاصول من الکافی، ج ۲، ص ۱۲۴، دار الکتب الاسلامیة، تهران، ۱۳۶۵ ه. ش.    

۱-۱. از امام صادق (علیه السلام) در مورد حب و بغض سؤال شد که آیا از ایمان است یانه؛ آن حضرت فرمود: آیا ایمان چیزی جز حبّ و بغض است؟ سپس این آیه را تلاوت کرد: خداوند ایمان را محبوب دل شما قرار داد و آن را در قلب های شما جلوه داد و کفر و فسق و نافرمانی را را مورد کراهت شما قرار داد.
[۲] «سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنِ الْحبّ وَ الْبُغْضِ أَ مِنَ الْإِیمَانِ هُوَ فَقَالَ وَ هَلِ الْإِیمَانُ إِلَّا الْحبّ وَ الْبُغْضُ ثُمَّ تَلَا هَذِهِ الْآیَةَ حبّبَ إِلَیْکُمُ الْإِیمانَ وَ زَیَّنَهُ فِی قُلُوبِکُمْ وَ کَرَّهَ إِلَیْکُمُ الْکُفْرَ وَ الْفُسُوقَ وَ الْعِصْیانَ أُولئِکَ هُمُ الرَّاشِدُونَ‌»، کلینی،الاصول من الکافی، ج ۲، ص ۱۲۵، دار الکتب الاسلامیة، تهران، ۱۳۶۵ ه. ش.    

۳-۱. روزی رسول خدا به اصحاب خود فرمود کدامیک از دست آویزهای ایمان برای چنگ زدن محکم تر است؟ عرض کردند: خدا و رسولش آگاه تر است؛ برخی دیگر گفتند نماز؛ برخی دیگر زکاة و برخی دیگر روزه و حج و ... آن حضرت فرمود: برای همه آنچه گفتید ارزش ویژه ای است ولی مطمئن ترین دست آویز ایمان حبّ در راه خدا و بغض در راه خداست و دوست داشتن اولیای خدا و بیزاری از دشمنان خدا .
[۳] «عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص لِأَصْحَابِهِ أَیُّ عُرَی الْإِیمَانِ أَوْثَقُ فَقَالُوا اللَّهُ وَ رَسُولُهُ أَعْلَمُ وَ قَالَ بَعْضُهُمُ الصَّلَاةُ وَ قَالَ بَعْضُهُمُ الزَّکَاةُ وَ قَالَ بَعْضُهُمُ الصِّیَامُ وَ قَالَ بَعْضُهُمُ الْحَجُّ وَ الْعُمْرَةُ وَ قَالَ بَعْضُهُمُ الْجِهَادُ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص لِکُلِّ مَا قُلْتُمْ فَضْلٌ وَ لَیْسَ بِهِ وَ لَکِنْ أَوْثَقُ عُرَی الْإِیمَانِ الْحبّ فِی اللَّهِ وَ الْبُغْضُ فِی اللَّهِ وَ تَوَالِی أَوْلِیَاءِ اللَّهِ وَ التَّبَرِّی مِنْ أَعْدَاءِ اللَّهِ»، کلینی،الاصول من الکافی، ج ۲، ص ۱۲۵، دار الکتب الاسلامیة، تهران، ۱۳۶۵ ه. ش.    

۴-۱. امام صادق (علیه السلام) فرمود: هرکس برای دین محبّت نورزد و برای دین دشمنی نکند دین ندارد.
[۴] «عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ کُلُّ مَنْ لَمْ یُحبّ عَلَی الدِّینِ وَ لَمْ یُبْغِضْ عَلَی الدِّینِ فَلَا دِینَ لَهُ» کلینی،الاصول من الکافی، ج ۲، ص ۱۲۷، دار الکتب الاسلامیة، تهران، ۱۳۶۵ ه. ش.    


۱-۲. امام صادق (علیه السلام) فرمود: هرگاه مؤمن دلش را از دنیا خالی کند، بالا رود و شیرینی محبت خدا را در خود بیابد و نزد اهل دنیا چنان باشد که گویی عقلش با جنون آمیخته است، حال آن که این گروه با شیرینی محبّت خدا آمیخته اند پس به غیر آن نمی پردازند.
[۵] «وَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ إِذَا تَخَلَّی الْمُؤْمِنُ مِنَ الدُّنْیَا سَمَا وَ وَجَدَ حَلَاوَةَ حبّ اللَّهِ وَ کَانَ عِنْدَ أَهْلِ الدُّنْیَا کَأَنَّهُ قَدْ خُولِطَ وَ إِنَّمَا خَالَطَ الْقَوْمَ حَلَاوَةُ حبّ اللَّهِ فَلَمْ یَشْتَغِلُوا بِغَیْرِهِ»، کلینی،الاصول من الکافی، ج ۲، ص ۱۳۰، دار الکتب الاسلامیة، تهران، ۱۳۶۵ ه. ش.    

۲-۲. امام صادق (علیه السلام) فرمود: من برای فردی مؤمن از شما چنان دوست دارم که چون به نماز ایستاد با دلش به خدا روی کند و دلش را به امر دنیا مشغول نکند؛ چرا که هیچ بنده ای نیست که در نماز با دلش به خدا روی کند، مگر اینکه خدا با وجه خود به او روی می کند و محبّت مؤمنان را بعد از محبّت خودش متوجه او می سازد.
[۶] «عنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع فِی حَدِیثٍ أَنَّهُ قَالَ إِنِّی لَأُحبّ لِلرَّجُلِ الْمُؤْمِنِ مِنْکُمْ إِذَا قَامَ فِی صَلَاةٍ فَرِیضَةٍ أَنْ یُقْبِلَ بِقَلْبِهِ إِلَی اللَّهِ تَعَالَی وَ لَا یَشْغَلَ قَلْبَهُ بِأَمْرِ الدُّنْیَا فَلَیْسَ مِنْ عَبْدٍ یُقْبِلُ بِقَلْبِهِ فِی صَلَاتِهِ إِلَی اللَّهِ تَعَالَی إِلَّا أَقْبَلَ اللَّهُ إِلَیْهِ بِوَجْهِهِ وَ أَقْبَلَ بِقُلُوبِ الْمُؤْمِنِینَ إِلَیْهِ بِالْمَحبّةِ بَعْدَ حبّ اللَّهِ إِیَّاهُ»، مجلسی، بحار الانوار، ج ۸۱، ص ۲۴۰، موسسة الوفاء، بیروت، ۱۴۰۴ق.    

۳-۲. یکی از اصحاب امام صادق (علیه السلام) می گوید: آگاه باشید تا وقتی که در دنیا زاهد نباشید محال است که مزه ایمان را بچشید؛ چرا که من از امام صادق (علیه السلام) شنیدم که می فرمود: چون مؤمن دلش را از دنیا خالی کند، بالا رود و شیرینی محبّت خدا را در خود بیابد و به غیر آن نپردازد؛ همچنین می فرمود: چون دل صفا یابد زمین برای او تنگ می شود تا آنگاه که (به سوی خدا) به بالارود.
[۷] «أَلَا إِنَّهُ حَرَامٌ عَلَیْکُمْ أَنْ تَجِدُوا طَعْمَ الْإِیمَانِ حَتَّی تَزْهَدُوا فِی الدُّنْیَا قَالَ وَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ إِذَا تَخَلَّی الْمُؤْمِنُ مِنَ الدُّنْیَا سَمَا وَ وَجَدَ حَلَاوَةَ حبّ اللَّهِ فَلَمْ یَشْتَغِلُوا بِغَیْرِهِ قَالَ وَ سَمِعْتُهُ یَقُولُ إِنَّ الْقَلْبَ إِذَا صَفَا ضَاقَتْ بِهِ الْأَرْضُ حَتَّی یَسْمُوَ»، شیخ حر عاملی، وسائل الشیعة، ج ۱۶، ص ۱۳، موسسة آل البیت، ۱۴۰۹ق.    

۴-۲. علی (علیه السلام) می فرماید: چگونه کسی ادعای محبّت خدا را می کند، حال آن که قلبش با محبت دنیا آرام گرفته است.
[۸] «کیف یدعی حبّ الله من سکن قلبه حبّ الدنیا»، آمدی تمیمی، غرر الحکم و درر الکلم، ص ۱۴۱، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۳۶۶ش.

۵-۲. آن حضرت در جای دیگری می فرماید: همچنان که خورشید با شب جمع نمی شوند حب خدا هم با حب دنیا جمع شدنی نیست.
[۹] «وَ قَالَ ع کَمَا أَنَّ الشَّمْسَ وَ اللَّیْلَ لَا یَجْتَمِعَانِ کَذَلِکَ حبّ اللَّهِ وَ حبّ الدُّنْیَا لَا یَجْتَمِعَانِ»، محدث نوری، مستدرک الوسائل، ج۱۲، ص ۴۲، موسسة آل البیت، ۱۴۰۸ق.    

۶-۲. حضرت علی (علیه السلام) می فرماید: بهترین و لذیذ ترین چیزها در بهشت محبّت خدا و محبّت در راه خداست.
[۱۰] «قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع إِنَّ أَطْیَبَ شَیْ‌ءٍ فِی الْجَنَّةِ وَ أَلَذَّهُ حبّ اللَّهِ وَ الْحبّ فِی اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ»، بحار الانوار، ج ۶۶، ص ۲۵۱، موسسة الوفاء، بیروت، ۱۴۰۴ق.    

۷-۲. در برخی کتاب ها نقل شده است که چون حضرت عباس و حضرت زینب کودک بودند، علی (علیه السلام) دیدگان عباس را بوسید، سپس به حضرت زینب روی کرد. حضرت زینب عرض کرد ای پدر آیا ما را دوست داری؟ آن حضرت فرمود: فرزندان ما جگرگوشه های ما هستند. زینب (سلام الله علیها) گفت ولی چگونه دو محبت در یک دل جای می گیرد، یکی محبّت خدا و یکی محبت فرزند ، اگر گریزی از ما نیست خدا را خالص دوست داشته باشید و در مورد ما به شفقت بسنده نمایید!
[۱۱] «مَجْمُوعَةُ الشَّهِیدِ، قِیلَ لَمَّا کَانَ الْعَبَّاسُ وَ زَیْنَبُ وَلَدَیْ عَلِیٍّ ع صَغِیرَیْنِ قَالَ عَلِیٌّ ع لِلْعَبَّاسِ قُلْ وَاحِدٌ فَقَالَ وَاحِدٌ فَقَالَ قُلِ اثْنَانِ قَالَ أَسْتَحِی أَنْ أَقُولَ بِاللِّسَانِ الَّذِی قُلْتُ وَاحِدٌ اثْنَانِ فَقَبَّلَ عَلِیٌّ ع عَیْنَیْهِ ثُمَّ الْتَفَتَ إِلَی زَیْنَبَ وَ کَانَتْ عَلَی یَسَارِهِ وَ الْعَبَّاسُ عَنْ یَمِینِهِ فَقَالَتْ یَا أَبَتَاهْ أَ تُحبّنَا قَالَ نَعَمْ یَا بُنَیَّ أَوْلَادُنَا أَکْبَادُنَا فَقَالَتْ یَا أَبَتَاهْ حبّانِ لَا یَجْتَمِعَانِ فِی قَلْبِ الْمُؤْمِنِ حبّ اللَّهِ وَ حبّ الْأَوْلَادِ وَ إِنْ کَانَ لَا بُدَّ لَنَا فَالشَّفَقَةُ لَنَا وَ الْحبّ لِلَّهِ خَالِصاً فَازْدَادَ عَلِیٌّ ع بِهِمَا حبّاً وَ قِیلَ بَلِ الْقَائِلُ الْحُسَیْنُ ع»، مستدرک الوسائل، ج ۱۵، ص ۲۱۵، موسسة آل البیت، ۱۴۰۸ق.    


گفتیم که محبّت دنیا در مقابل محبّت خدا قرار دارد که گاهی از این دو نوع محبّت به عشق الهی یا عرفانی و عشق های دنیوی نیز تعبیر می شود که خود شعبات مختلفی دارد. همچنان که در قرآن ذکر شده است که حبّ شهوات برای مردمان آراسته شده است که عبارتند از: ۱. عشق به زن ( عشق جنسی )، ۲. عشق به فرزند ، ۳. عشق به پول (طلا و نقره)، ۴. عشق به امکانات و تجملات دنیوی :
«زُیِّنَ لِلنَّاسِ حبّ الشَّهَواتِ مِنَ النِّساءِ وَ الْبَنینَ وَ الْقَناطیرِ الْمُقَنْطَرَةِ مِنَ الذَّهَبِ وَ الْفِضَّةِ وَ الْخَیْلِ الْمُسَوَّمَةِ وَ الْأَنْعامِ وَ الْحَرْثِ ذلِکَ مَتاعُ الْحَیاةِ الدُّنْیا وَ اللَّهُ عِنْدَهُ حُسْنُ الْمَآبِ»؛ عشق به شهوات در چشم مردم آرایش یافته است، از زنان و فرزندان و همیانهاى زر و سیم و اسبان نشاندار و چارپایان و کشتزار ها؛ همه اینها متاع زندگى دنیا هستند، در حالى که فرجام نیک نزد خدا است.
[۱۲] سوره آل عمران/۳، آیه۱۴.    

در روایت می خوانیم: خداوند به داوود وحی کرد اصحاب خود را از دلباختگى شهوتها برحذر دار، و (از عواقب آن) بیم ده، آنها که دل به شهوات بسته‌اند قلوبشان از من محجوب و پوشیده است.
[۱۳] «َاوْحَی اللَّهُ إِلَی دَاوُدَ حَذِّرْ وَ أَنْذِرْ أَصْحَابَکَ عَنْ حبّ الشَّهَوَاتِ فَإِنَّ الْمُعَلَّقَةَ قُلُوبُهُمْ بِشَهَوَاتِ الدُّنْیَا قُلُوبُهُمْ مَحْجُوبَةٌ عَنِّی‌»، بحار الانوار، ج۱، ص ۱۵۴، موسسة الوفاء، بیروت، ۱۴۰۴ق.    


۱.۴. امام صادق(علیه السلام) فرمود: هرکس اهل بیت را دوست بدارد و محبّت ما در قلبش تحقق پیدا کند چشمه های حکمت از قلب او بر زبانش جاری می شود و ایمان در قلبش تجدید می شود.
[۱۴] «عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ مَنْ أَحبّ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ حَقَّقَ حبّنَا فِی قَلْبِهِ جَرَی یَنَابِیعُ الْحِکْمَةِ عَلَی لِسَانِهِ وَ جُدِّدَ الْإِیمَانُ فِی قَلْبِه‌»، بحار الانوار، ج ۲۷، ص ۹۰، موسسة الوفاء، بیروت، ۱۴۰۴ق.    

۲.۴. از پیامبر اسلام (صلی الله علیه وآله) نقل شده است: هر کس بر محبّت آل محمد بمیرد شهید از دنیا رفته است؛ آگاه باشید که هرکس بر محبّت آل محمد بمیرد بخشوده شده است؛ آگاه باشید که هرکس بر محبّت آل محمد بمیرد با ایمان کامل از دنیا رفته است.
[۱۵] «نَقَلَ صَاحبّ الْکَشَّافِ عَنِ النَّبِیِّ ص أَنَّهُ قَالَ مَنْ مَاتَ عَلَی حبّ آلِ مُحَمَّدٍ مَاتَ شَهِیداً أَلَا وَ مَنْ مَاتَ عَلَی حبّ آلِ مُحَمَّدٍ مَاتَ مَغْفُوراً لَهُ أَلَا وَ مَنْ مَاتَ عَلَی حبّ آلِ مُحَمَّدٍ مَاتَ تَائِباً أَلَا وَ مَنْ مَاتَ عَلَی حبّ آلِ مُحَمَّدٍ مَاتَ مُؤْمِناً مُسْتَکْمِلَ الْإِیمَان‌»، بحار الانوار، ج۲۳، ص ۲۳۳، موسسة الوفاء، بیروت، ۱۴۰۴ق.    

۳.۴. پیامبر اسلام می فرماید: سرلوحه صحیفۀ مومن حبّ علی بن ابی طالب است
[۱۶] «سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ ص یَقُولُ عُنْوَانُ صَحِیفَةِ الْمُؤْمِنِ حبّ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ ع»، بحار الانوار، ج ۲۷، ص ۱۴۲، موسسة الوفاء، بیروت، ۱۴۰۴ق.    
؛ همچنین می فرماید: حب علی ایمان و بغض او نفاق است.
[۱۷] «حبّ علی ایمان وَ بُغْضُهُ نِفَاق‌»، بحار الانوار، ج ۳۷، ص ۹۳، موسسة الوفاء، بیروت، ۱۴۰۴ق.    
و در مورد حضرت فاطمه (علیها السلام) می فرماید: هرکس فاطمه را دوست بدارد در بهشت است و هرکس او را دشمن بدارد در دوزخ است.
[۱۸] «مَنْ أَحبّ فَاطِمَةَ ابْنَتِی فَهُوَ فِی الْجَنَّةِ مَعِی وَ مَنْ أَبْغَضَهَا فَهُوَ فِی النَّار»، بحار الانوار، ج ۲۷، ص ۱۱۶، موسسة الوفاء، بیروت، ۱۴۰۴ق.    


نشانه صدق در محبّت خدا، دشمنی با دشمنان خدا است؛ چرا که حبّ و بغض در کنار هم معنا پیدا می کنند و محبّت نسبت به دو امر ضد هم نشانه نفاق و بوالهوسی است و حکایت از دروغین بودن محبّت دارد. از همین روی در اکثر روایات مذکور که محبّت نسبت به خدا و اولیای خدا مطرح شده، بغض و تبرّی از دشمنان خدا نیز ذکر شد؛ در این جا به چند روایت دیگر اشاره می شود:
۱-۵. امام رضا (علیه السلام) می فرماید: کمال و نهایت دین در ولایت ما و برائت از دشمنان ما است.
[۱۹] «اعْلَمْ أَنَّهُ لَا یَتِمُّ الْوَلَایَةُ وَ لَا تَخْلُصُ الْمَحبّةُ وَ لَا تَثْبُتُ الْمَوَدَّةُ لآِلِ مُحَمَّدٍ إِلَّا بِالْبَرَاءَةِ مِنْ عَدُوِّهِمْ قَرِیباً کَانَ أَوْ بَعِیدا»، بحار الانوار، ج ۲۷، ص ۵۸، موسسة الوفاء، بیروت، ۱۴۰۴ق.    

۲-۵. شخصی به امام صادق (علیه السلام) عرضه داشت: همانا شخصی است که محبّت شما را در دل دارد، اما در برائت از دشمنان شما ضعیف است. امام صادق در پاسخ فرمودند: دروغ می گوید کسی که گمان می کند دوست دار ما است، اما از دشمنان ما برائت نمی جوید.
[۲۰] «وَ قِیلَ لِلصَّادِقِ ع إِنَّ فُلَاناً یُوَالِیکُمْ إِلَّا أَنَّهُ یَضْعُفُ عَنِ الْبَرَاءَةِ مِنْ عَدُوِّکُمْ فَقَالَ هَیْهَاتَ کَذَبَ مَنِ ادَّعَی مَحبّتَنَا وَ لَمْ یَتَبَرَّأْ مِنْ عَدُوِّنَا»، بحار الانوار، ج ۲۷، ص ۵۸، موسسة الوفاء، بیروت، ۱۴۰۴ق.    



۱. ↑ «عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ مَنْ أَحبّ لِلَّهِ وَ أَبْغَضَ لِلَّهِ وَ أَعْطَی لِلَّهِ فَهُوَ مِمَّنْ کَمَلَ إِیمَانُهُ»، کلینی،الاصول من الکافی، ج ۲، ص ۱۲۴، دار الکتب الاسلامیة، تهران، ۱۳۶۵ ه. ش.    
۲. ↑ «سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنِ الْحبّ وَ الْبُغْضِ أَ مِنَ الْإِیمَانِ هُوَ فَقَالَ وَ هَلِ الْإِیمَانُ إِلَّا الْحبّ وَ الْبُغْضُ ثُمَّ تَلَا هَذِهِ الْآیَةَ حبّبَ إِلَیْکُمُ الْإِیمانَ وَ زَیَّنَهُ فِی قُلُوبِکُمْ وَ کَرَّهَ إِلَیْکُمُ الْکُفْرَ وَ الْفُسُوقَ وَ الْعِصْیانَ أُولئِکَ هُمُ الرَّاشِدُونَ‌»، کلینی،الاصول من الکافی، ج ۲، ص ۱۲۵، دار الکتب الاسلامیة، تهران، ۱۳۶۵ ه. ش.    
۳. ↑ «عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص لِأَصْحَابِهِ أَیُّ عُرَی الْإِیمَانِ أَوْثَقُ فَقَالُوا اللَّهُ وَ رَسُولُهُ أَعْلَمُ وَ قَالَ بَعْضُهُمُ الصَّلَاةُ وَ قَالَ بَعْضُهُمُ الزَّکَاةُ وَ قَالَ بَعْضُهُمُ الصِّیَامُ وَ قَالَ بَعْضُهُمُ الْحَجُّ وَ الْعُمْرَةُ وَ قَالَ بَعْضُهُمُ الْجِهَادُ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص لِکُلِّ مَا قُلْتُمْ فَضْلٌ وَ لَیْسَ بِهِ وَ لَکِنْ أَوْثَقُ عُرَی الْإِیمَانِ الْحبّ فِی اللَّهِ وَ الْبُغْضُ فِی اللَّهِ وَ تَوَالِی أَوْلِیَاءِ اللَّهِ وَ التَّبَرِّی مِنْ أَعْدَاءِ اللَّهِ»، کلینی،الاصول من الکافی، ج ۲، ص ۱۲۵، دار الکتب الاسلامیة، تهران، ۱۳۶۵ ه. ش.    
۴. ↑ «عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ کُلُّ مَنْ لَمْ یُحبّ عَلَی الدِّینِ وَ لَمْ یُبْغِضْ عَلَی الدِّینِ فَلَا دِینَ لَهُ» کلینی،الاصول من الکافی، ج ۲، ص ۱۲۷، دار الکتب الاسلامیة، تهران، ۱۳۶۵ ه. ش.    
۵. ↑ «وَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ إِذَا تَخَلَّی الْمُؤْمِنُ مِنَ الدُّنْیَا سَمَا وَ وَجَدَ حَلَاوَةَ حبّ اللَّهِ وَ کَانَ عِنْدَ أَهْلِ الدُّنْیَا کَأَنَّهُ قَدْ خُولِطَ وَ إِنَّمَا خَالَطَ الْقَوْمَ حَلَاوَةُ حبّ اللَّهِ فَلَمْ یَشْتَغِلُوا بِغَیْرِهِ»، کلینی،الاصول من الکافی، ج ۲، ص ۱۳۰، دار الکتب الاسلامیة، تهران، ۱۳۶۵ ه. ش.    
۶. ↑ «عنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع فِی حَدِیثٍ أَنَّهُ قَالَ إِنِّی لَأُحبّ لِلرَّجُلِ الْمُؤْمِنِ مِنْکُمْ إِذَا قَامَ فِی صَلَاةٍ فَرِیضَةٍ أَنْ یُقْبِلَ بِقَلْبِهِ إِلَی اللَّهِ تَعَالَی وَ لَا یَشْغَلَ قَلْبَهُ بِأَمْرِ الدُّنْیَا فَلَیْسَ مِنْ عَبْدٍ یُقْبِلُ بِقَلْبِهِ فِی صَلَاتِهِ إِلَی اللَّهِ تَعَالَی إِلَّا أَقْبَلَ اللَّهُ إِلَیْهِ بِوَجْهِهِ وَ أَقْبَلَ بِقُلُوبِ الْمُؤْمِنِینَ إِلَیْهِ بِالْمَحبّةِ بَعْدَ حبّ اللَّهِ إِیَّاهُ»، مجلسی، بحار الانوار، ج ۸۱، ص ۲۴۰، موسسة الوفاء، بیروت، ۱۴۰۴ق.    
۷. ↑ «أَلَا إِنَّهُ حَرَامٌ عَلَیْکُمْ أَنْ تَجِدُوا طَعْمَ الْإِیمَانِ حَتَّی تَزْهَدُوا فِی الدُّنْیَا قَالَ وَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ إِذَا تَخَلَّی الْمُؤْمِنُ مِنَ الدُّنْیَا سَمَا وَ وَجَدَ حَلَاوَةَ حبّ اللَّهِ فَلَمْ یَشْتَغِلُوا بِغَیْرِهِ قَالَ وَ سَمِعْتُهُ یَقُولُ إِنَّ الْقَلْبَ إِذَا صَفَا ضَاقَتْ بِهِ الْأَرْضُ حَتَّی یَسْمُوَ»، شیخ حر عاملی، وسائل الشیعة، ج ۱۶، ص ۱۳، موسسة آل البیت، ۱۴۰۹ق.    
۸. ↑ «کیف یدعی حبّ الله من سکن قلبه حبّ الدنیا»، آمدی تمیمی، غرر الحکم و درر الکلم، ص ۱۴۱، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۳۶۶ش.
۹. ↑ «وَ قَالَ ع کَمَا أَنَّ الشَّمْسَ وَ اللَّیْلَ لَا یَجْتَمِعَانِ کَذَلِکَ حبّ اللَّهِ وَ حبّ الدُّنْیَا لَا یَجْتَمِعَانِ»، محدث نوری، مستدرک الوسائل، ج۱۲، ص ۴۲، موسسة آل البیت، ۱۴۰۸ق.    
۱۰. ↑ «قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع إِنَّ أَطْیَبَ شَیْ‌ءٍ فِی الْجَنَّةِ وَ أَلَذَّهُ حبّ اللَّهِ وَ الْحبّ فِی اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ»، بحار الانوار، ج ۶۶، ص ۲۵۱، موسسة الوفاء، بیروت، ۱۴۰۴ق.    
۱۱. ↑ «مَجْمُوعَةُ الشَّهِیدِ، قِیلَ لَمَّا کَانَ الْعَبَّاسُ وَ زَیْنَبُ وَلَدَیْ عَلِیٍّ ع صَغِیرَیْنِ قَالَ عَلِیٌّ ع لِلْعَبَّاسِ قُلْ وَاحِدٌ فَقَالَ وَاحِدٌ فَقَالَ قُلِ اثْنَانِ قَالَ أَسْتَحِی أَنْ أَقُولَ بِاللِّسَانِ الَّذِی قُلْتُ وَاحِدٌ اثْنَانِ فَقَبَّلَ عَلِیٌّ ع عَیْنَیْهِ ثُمَّ الْتَفَتَ إِلَی زَیْنَبَ وَ کَانَتْ عَلَی یَسَارِهِ وَ الْعَبَّاسُ عَنْ یَمِینِهِ فَقَالَتْ یَا أَبَتَاهْ أَ تُحبّنَا قَالَ نَعَمْ یَا بُنَیَّ أَوْلَادُنَا أَکْبَادُنَا فَقَالَتْ یَا أَبَتَاهْ حبّانِ لَا یَجْتَمِعَانِ فِی قَلْبِ الْمُؤْمِنِ حبّ اللَّهِ وَ حبّ الْأَوْلَادِ وَ إِنْ کَانَ لَا بُدَّ لَنَا فَالشَّفَقَةُ لَنَا وَ الْحبّ لِلَّهِ خَالِصاً فَازْدَادَ عَلِیٌّ ع بِهِمَا حبّاً وَ قِیلَ بَلِ الْقَائِلُ الْحُسَیْنُ ع»، مستدرک الوسائل، ج ۱۵، ص ۲۱۵، موسسة آل البیت، ۱۴۰۸ق.    
۱۲. ↑ سوره آل عمران/۳، آیه۱۴.    
۱۳. ↑ «َاوْحَی اللَّهُ إِلَی دَاوُدَ حَذِّرْ وَ أَنْذِرْ أَصْحَابَکَ عَنْ حبّ الشَّهَوَاتِ فَإِنَّ الْمُعَلَّقَةَ قُلُوبُهُمْ بِشَهَوَاتِ الدُّنْیَا قُلُوبُهُمْ مَحْجُوبَةٌ عَنِّی‌»، بحار الانوار، ج۱، ص ۱۵۴، موسسة الوفاء، بیروت، ۱۴۰۴ق.    
۱۴. ↑ «عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ مَنْ أَحبّ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ حَقَّقَ حبّنَا فِی قَلْبِهِ جَرَی یَنَابِیعُ الْحِکْمَةِ عَلَی لِسَانِهِ وَ جُدِّدَ الْإِیمَانُ فِی قَلْبِه‌»، بحار الانوار، ج ۲۷، ص ۹۰، موسسة الوفاء، بیروت، ۱۴۰۴ق.    
۱۵. ↑ «نَقَلَ صَاحبّ الْکَشَّافِ عَنِ النَّبِیِّ ص أَنَّهُ قَالَ مَنْ مَاتَ عَلَی حبّ آلِ مُحَمَّدٍ مَاتَ شَهِیداً أَلَا وَ مَنْ مَاتَ عَلَی حبّ آلِ مُحَمَّدٍ مَاتَ مَغْفُوراً لَهُ أَلَا وَ مَنْ مَاتَ عَلَی حبّ آلِ مُحَمَّدٍ مَاتَ تَائِباً أَلَا وَ مَنْ مَاتَ عَلَی حبّ آلِ مُحَمَّدٍ مَاتَ مُؤْمِناً مُسْتَکْمِلَ الْإِیمَان‌»، بحار الانوار، ج۲۳، ص ۲۳۳، موسسة الوفاء، بیروت، ۱۴۰۴ق.    
۱۶. ↑ «سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ ص یَقُولُ عُنْوَانُ صَحِیفَةِ الْمُؤْمِنِ حبّ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ ع»، بحار الانوار، ج ۲۷، ص ۱۴۲، موسسة الوفاء، بیروت، ۱۴۰۴ق.    
۱۷. ↑ «حبّ علی ایمان وَ بُغْضُهُ نِفَاق‌»، بحار الانوار، ج ۳۷، ص ۹۳، موسسة الوفاء، بیروت، ۱۴۰۴ق.    
۱۸. ↑ «مَنْ أَحبّ فَاطِمَةَ ابْنَتِی فَهُوَ فِی الْجَنَّةِ مَعِی وَ مَنْ أَبْغَضَهَا فَهُوَ فِی النَّار»، بحار الانوار، ج ۲۷، ص ۱۱۶، موسسة الوفاء، بیروت، ۱۴۰۴ق.    
۱۹. ↑ «اعْلَمْ أَنَّهُ لَا یَتِمُّ الْوَلَایَةُ وَ لَا تَخْلُصُ الْمَحبّةُ وَ لَا تَثْبُتُ الْمَوَدَّةُ لآِلِ مُحَمَّدٍ إِلَّا بِالْبَرَاءَةِ مِنْ عَدُوِّهِمْ قَرِیباً کَانَ أَوْ بَعِیدا»، بحار الانوار، ج ۲۷، ص ۵۸، موسسة الوفاء، بیروت، ۱۴۰۴ق.    
۲۰. ↑ «وَ قِیلَ لِلصَّادِقِ ع إِنَّ فُلَاناً یُوَالِیکُمْ إِلَّا أَنَّهُ یَضْعُفُ عَنِ الْبَرَاءَةِ مِنْ عَدُوِّکُمْ فَقَالَ هَیْهَاتَ کَذَبَ مَنِ ادَّعَی مَحبّتَنَا وَ لَمْ یَتَبَرَّأْ مِنْ عَدُوِّنَا»، بحار الانوار، ج ۲۷، ص ۵۸، موسسة الوفاء، بیروت، ۱۴۰۴ق.    


پایگاه اسلام کوئست    


رده‌های این صفحه : اخلاق اسلامی | ایمان | محبت الهی
جعبه ابزار