• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

دین جدید

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: دین جدید، حضرت مهدی عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف.
پرسش: درباره امام زمان ـ عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف ـ گفته شده است: «یأتی بقضاء جدید»؛ منظور از قضاء جدید چیست؟
پاسخ: در مورد امام زمان و عرضه دینی جدید توسط ایشان احادیثی وجود دارد؛ درحالی‌که ظاهر چنین مسئله‌ای با تعالیم دینی قرآن و عترت سازگار نیست. در درجه اول باید گفت که اساساً واژه دین جدید وجود ندارد؛ بلکه منظور از قضای جدید، قضاوت جدید است. ضمن آن‌که دلایل مسلمی وجود دارد که عرضه دین جدیدی غیر از اسلام در آن محکوم است. هم‌چنین از نام حضرت هم هدایتگری او مشخص است که نسبت به دین اسلام است. بدین دلیل منظور از دین جدید این است که در زمان غیبت، بدعت‌هایی در دین گذاشته می‌شود و احکامی از اسلام و قرآن بر طبق میل مردم تفسیر می‌شود و حدود و احکام چنان فراموش می‌شوند که گویا اصلاً از اسلام نبودند. وقتی که حضرت مهدی ظهور کردند، بدعت‌ها را ابطال می‌کنند و احکام خدا را به همان‌گونه‌ای که صادر شده بود، ظاهر می‌سازند. حدود اسلامی را بدون سهل‌انگاری اجرا می‌کنند و معلوم است که برای مردم چنین برنامه‌ای تازگی دارد.



احادیثی در مورد امام مهدی عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف وجود دارد که دلالت بر عرضه دین جدیدی از جانب آن‌ حضرت می‌کند. بعضی از آن روایات، عبارت‌اند از:

۱.۱ - حدیثی از امام باقر

امام باقر علیه‌السلام فرمود: «یَقُومُ الْقَائِمُ بِأَمْرٍ جَدِیدٍ وَ کِتَابٍ جَدِیدٍ وَ قَضَاءٍ جَدِیدٍ...»؛ امام قائم که قیام کند امری نو و کتابی نو و قضاوتی نو خواهد داشت.

۱.۲ - حدیثی از امام صادق

امام صادق علیه‌السلام فرمود: «قَالَ یَصْنَعُ مَا صَنَعَ رَسُولُ اللَّهِ یَهْدِمُ‌ مَا کَانَ قَبْلَهُ کَمَا هَدَمَ رَسُولُ اللَّهِ أَمْرَ الْجَاهِلِیَّةِ وَ یَسْتَأْنِفُ الْإِسْلَامَ جَدِیداً»؛
همان‌ کاری را که رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله انجام داد، مهدی ـ عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف ـ انجام می‌دهد. بدعت‌های موجود را خراب می‌کند؛ چنان‌که رسول خدا اساس جاهلیت را منهدم نمود، آن‌گاه اسلام را از نو بنا می‌کند.

۱.۳ - روایتی دیگر

«إِذَا قَامَ‌ الْقَائِمُ جَاءَ بِأَمْرٍ جَدِیدٍ کَمَا دَعَا رَسُولُ اللَّهِ فِی بُدُوِّ الْإِسْلَامِ إِلَی‌ أَمْرٍ جَدِیدٍ»؛
هنگامی که قائم عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف ظهور کرد با امر جدید خواهد آمد، چنان‌که رسول خدا ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ در آغاز اسلام مردم را به امر جدید دعوت می‌کرد.


همه این احادیث در نگاه اولیه و ظاهری دلالت بر آوردن دینی جدید توسط ولی عصر ـ عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف ـ دارند. با توجه به این مطلب بسیاری از اصول و اعتقادات مکتب تشیع زیر سؤال می‌رود و به ناچار باید تفسیری مناسب با اصول اعتقادی تشیع عرضه شود.
برای پاسخ گفتن به شبهه مذکور نیاز است به مقدماتی اشاره شود که عبارت‌اند از:

۲.۱ - أ. نادرستی ترجمه برخی کتاب‌ها

اگر در منابع حدیثی جست‌وجویی داشته باشیم، اساساً واژه‌ای تحت عنوان دین جدید پیدا نخواهیم کرد؛ ولی متأسفانه در برخی کتاب‌هایی که در مورد امام زمان ـ عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف ـ نوشته شده، در ترجمه فارسی بعضی احادیث به این مطلب اشاره شده است که حضرت با دین جدید می‌آید؛ درحالی‌که این ترجمه صحیح نیست؛ چون مقصود از عبارت «یستأنف الاسلام جدیدا»؛ یعنی بازسازی اسلام نه آوردن دین جدیدی غیر از اسلام.

۲.۲ - ب. یکی بودن دین نزد خداوند

بر فرض که مراد از این قضا و امر جدید، دین جدید باشد، باز هم باید گفت: امام زمان ـ عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف ـ هرگز دین جدید و تازه‌ای غیر از اسلام پیامبر اکرم ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ و ائمه اطهار علیهم‌السلام نخواهد آورد و دین نزد خدا تنها یکی است؛ همان‌طور که قرآن کریم می‌فرماید:«إِنَّ الدِّینَ عِنْدَ اللَّهِ الْإِسْلامُ».

۲.۲.۱ - آیه و روایتی درباره ختم نبوت

شاهد این مطلب صراحت قرآن در زمینه ختم نبوت در آیه ۴۰ سوره احزاب («ما کانَ مُحَمَّدٌ أَبا أَحَدٍ مِنْ رِجالِکُمْ وَ لکِنْ رَسُولَ اللَّهِ وَ خاتَمَ النَّبِیِّینَ وَ کانَ اللَّهُ بِکُلِّ شَیْ‌ءٍ عَلِیماً»)، و روایتی است که صریحاً مسئله خاتمیت پیامبر اسلام را ثابت می‌کند،
[۶] شیخ مفید، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج ‌۱، ص ۱۵۵ ـ ۱۵۶، کنگره شیخ مفید، قم، چاپ اول، ۱۴۱۳ق.
هم‌چنین طبق احادیث متعدد دیگری، حضرت مهدی ـ عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف ـ با همان روش پیامبر اسلام و کتاب و سنت و آیین او برمی‌خیزد؛ ازاین‌رو روشن می‌شود که برنامه امام زمان ـ عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف ـ و رفتارش ترویج و بسط اسلام و تجدید عظمت قرآن است.

۲.۳ - ج. بسط و گسترش دین پیامبر

اساساً حضرت مهدی هدایت‌کننده است؛ یعنی همان دین حضرت محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله را بسط و گسترش می‌دهد؛ لذا حکمت‌ اصلی نامیده شدن امام زمان عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف، به مهدی آن است که آن‌ حضرت مردم را به آنچه که از آن دور شده‌اند، یعنی احکام واقعی اسلام هدایت خواهد کرد. شاهدش این حدیث است:

۲.۳.۱ - حدیثی درباره قیام امام زمان

«إِذَا قَامَ الْقَائِمُ ـ عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف ـ دَعَا النَّاسَ إِلَی الْإِسْلَامِ جَدِیداً وَ هَدَاهُمْ إِلَی أَمْرٍ قَدْ دَثَرَ وَ ضَلَّ عَنْهُ الْجُمْهُورُ وَ إِنَّمَا سُمِّیَ الْقَائِمُ مَهْدِیّاً لِأَنَّهُ یُهْدَی إِلَی أَمْرٍ مَضْلُولٍ عَنْهُ وَ سُمِّیَ الْقَائِمَ لِقِیَامِهِ بِالْحَقِّ».
وقتی قائم ما قیام کرد مردم را از نو به‌سوی اسلام دعوت می‌نماید و به‌سوی چیزی که کهنه شده و عموم مردم از آن دور افتاده‌اند، هدایت می‌کند. آن‌ جناب، مهدی نامیده شده؛ چون به چیزی که مردم از آن دور شده‌اند، هدایت می‌شود و قائم نامیده شده چون برای به پا داشتن حق قیام می‌کند.

۲.۴ - د. سیره امام زمان

حال‌که روشن شد سیره عملی امام زمان جز رفتار پیامبر نیست، و اساساً مهدی بودن او هم به همین معناست، لازم است به این مواردی اشاره کنیم که چرا مهدی بودن حضرت موجب توهم عرضه دین جدید می‌شود. برای این مطلب دلایل متعددی وجود دارد که عبارت‌اند از:




۳.۱ - بیان برخی احکام

مطابق برخی روایات، بخشی از احکام به جهت نبود شرایط و مقتضیات در عصر معصومان بیان نشده و تنها علمش نزد اهل بیت علیهم‌السلام باقی مانده است و در عصر ظهور آن احکام بیان خواهد شد.

۳.۲ - ب. بیان احکام موجود نزد امام زمان

بخشی از احکام به جهت از بین رفتن کتاب‌ها و احادیث تلف شده و به دست ما نرسیده است که قطعاً نزد امام زمان عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف موجود است و در عصر ظهور آنها را بیان کرده و به اجرا خواهد گذاشت.

۳.۳ - ج. عرضه احکام واقعی در عصر ظهور

در عصر غیبت به جهت دوری از امام معصوم، علما و فقها مأمور به گرفتن احکام از ادله‌ای هستند که برخی از آنها ظنی است و در نتیجه احکامی که استخراج می‌شود احکام ظاهری است نه واقعی، اگرچه در عصر غیبت مأمور به عمل به آنها هستیم، ولی در عصر ظهور توسط امام زمان ـ عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف ـ احکام واقعی عرضه می‌شود.

۳.۴ - د. اجرای برخی احکام کمیاب

در طول تاریخ اسلام برخی احکام بنا به مصالحی کم‌تر به آنها عمل شده یا اصلاً در جامعه بیان نشده است؛ که به‌طور حتم این‌گونه احکام در عصر ظهور به اجرا در خواهد آمد.

۳.۵ - و. بالا رفتن سطح فکر مردم

تا عصر ظهور دیدگاه و سطح فکر و تعقل مردم بسیار بالا رفته و آمادگی و قابلیت‌هایی فوق العاده در فهم معارف دینی خواهند یافت که در نتیجه احتیاج به پاسخ‌گویی با انحای مختلف به این خواسته‌هاست.




۴.۱ - اول

بنابراین اگر ابهامی در احادیث دسته اول وجود داشت با توضیحاتی که بیان شد، برطرف می‌شود. در مجموع باید احادیث را به‌گونه‌ای ترجمه و تفسیر کرد که شبهه‌ای پیش نیاید؛ بدین بیان که در زمان غیبت، بدعت‌هایی در دین گذاشته می‌شود و احکامی از اسلام و قرآن بر طبق میل مردم تأویل و تفسیر می‌شود و بسیاری از حدود و احکام چنان فراموش می‌شوند که گویا اصلاً از اسلام نبودند. وقتی که حضرت مهدی ـ عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف ـ ظهور کند، بدعت‌ها را ابطال می‌کند و احکام خدا را به همان‌گونه‌ای که صادر شده بود، ظاهر می‌سازند. حدود اسلامی را بدون سهل‌انگاری اجرا می‌کند و معلوم است که برای مردم چنین برنامه‌ای تازگی دارد.

۴.۲ - دوم

مردم با دیدن این‌که امام زمان، در تمام زمینه‌ها به لزوم رعایت احکام خاصی که ریشه‌های وابستگی به دیگران و تأثیرپذیری از فرهنگ بیگانه را قطع می‌کند و هرگونه ظلم و ستم و امتیاز طلبی‌های نادرست اجتماعی را از متولیان دروغین امور سلب می‌کند و... پافشاری می‌نمایند؛ درحالی‌که این امور را آنها تاکنون به اسم قوانین اسلامی ایجاد و رواج داده بودند، بدیهی است که با مشاهده چنین وضعی حتی برخی متولیان مراکز مذهبی و فرهنگی نیز به مقابله با آن‌ حضرت برخواهند خاست؛ چرا‌که اولاً: مضمون دعوت آن‌ حضرت را به ضرر موقعیت خویش می‌بینند، ثانیاً: آنها را مخالف با آنچه که تا آن روز به اسم اسلام می‌شناختند، ارزیابی می‌کنند.


۱. ابن أبی‌زینب (نعمانی)، محمد بن ابراهیم، الغیبة، محقق و مصحح:غفاری، علی‌اکبر، ص ۲۳۳، نشر صدوق، تهران، چاپ اول، ۱۳۹۷ق.    
۲. مجلسی، محمد‌باقر، بحار‌الأنوار، ج ‌۵۲، ص ۳۵۲، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.    
۳. شیخ مفید، الارشاد، ج ‌۲، ص ۳۸۴، کنگره شیخ مفید، قم، چاپ اول، ۱۴۱۳ق.    
۴. آل‌عمران (۳)، آیه ۱۹.    
۵. احزاب (۳۳)، آیه ۴۰.    
۶. شیخ مفید، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج ‌۱، ص ۱۵۵ ـ ۱۵۶، کنگره شیخ مفید، قم، چاپ اول، ۱۴۱۳ق.
۷. مجلسی، محمد‌باقر، بحار‌الأنوار، ج ‌۵۱، ص ۸۲، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق؛ مانند این‌که رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله در سخنانی می‌فرماید:۱. «یخرج رجل من اهلبیتی و یعمل بسنتی»؛ یکی از اهل بیت من قیام می‌کند و به سنت و روش من عمل می‌کند.    
۸. شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، محقق و مصحح:غفاری، علی‌اکبر، ج ‌۲، ص ۴۱۱، دار الکتب الاسلامیة، تهران، چاپ دوم، ۱۳۹۵ق؛ «القائم من ولدی اسمه اسمی و کنیته کنیتی و شمائله شمائلی و سنته سنتی یقیم الناس علی طاعتی و شریعتی و یدعوهم الی کتاب ربی»؛ قائم از فرزندان من، همنام و هم کنیه من است، شمایل و رفتارش، شمایل و رفتار من است و مردم را به اطلاعت من و دین من وادار می‌نماید و به قرآن دعوتشان می‌کند.    
۹. مجلسی، محمد‌باقر، بحار‌الأنوار، ج ‌۳۶، ص ۲۸۴، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق؛ «و ان الثانی عشر من ولدی یغیب حتی لا یری و یأتی علی امین بزمن لا یبقی من الاسلام الا اسمه و لا یبقی من القرآن الا اسمه فحینئذ یأذن الله تبارک و تعالی بالخروج فیظهر الله الاسلام به ویجدده»؛ دوازدهمی از فرزندانم به طوری غایب می‌شود که اصلاً دیده نمی‌شود. زمانی خواهد آمد که از اسلام جز اسمی و از قرآن جز رسم و اثری باقی نمی‌ماند، در آن هنگام خدا به وی اجازه نهضت می‌دهد و به وسیله او اسلام را تقویت کرده، تجدیدش می‌کند.    
۱۰. مجلسی، محمد‌باقر، بحار‌الأنوار، ج ‌۵۱، ص ۳۰، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.    



پایگاه اسلام کوئست.    


رده‌های این صفحه : ظهور | مهدویت




جعبه ابزار