درهای بهشت و جهنم
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: درهای جهنم، درهای بهشت.
پرسش: تفسیر ابواب در آیه ۴۴ سوره حجر (لها سبعة ابواب) و آیه ۷۳ سوره زمر (فتحت ابوابها) چیست؟ چرا تعداد ابواب بهشت در
قرآن نیامده است؟
پاسخ:
خداوند متعال در
سوره حجر آیه ۴۴ می‌فرماید: «لَها سَبْعَةُ أَبْوابٍ لِکُلِّ بابٍ مِنْهُمْ جُزْءٌ مَقْسُوم: آن (جهنم) هفت در دارد و برای هر دری، گروه معینی از آن‌ها تقسیم شده‌اند».
از
حضرت علی علیه‌السلام نقل شده: «
جهنم هفت در دارد؛ یعنی هفت طبقه است که روی یک‌دیگر قرار دارند، سپس آن حضرت یکی از دست‌ها را بر روی دست دیگر نهاد و فرمود: این‌طور!...».
در این‌که مقصود از درهای جهنم، درهای خانه و چهاردیواری است، یا طبقات و درکات مختلفی است که از نظر نوع
عذاب و شدت آن با هم تفاوت دارند؟ باید گفت: استعمال کلمه باب در هر دو معنا متداول است، و چه‌بسا اموری که در نوع مختلف‌اند، و هر نوعش را یک باب می‌گویند؛ مثلاً گفته می‌شود، «ابواب
خیر»، «ابواب
رحمت» و... و چه‌بسا که اسباب رسیدن به چیزی و راه‌های رسیدن به آن را نیز ابواب می‌گویند. همانند: «ابواب
رزق» و... که مقصود از آن انواع معاملات است. بنابراین مناسب است که «باب» در آیة یاد‌شده به معنای «طبقه» باشد؛ پس معنای هفت در داشتن جهنم این می‌شود که هفت نوع
عذاب دارد، و هر نوع آن به مقتضای واردین برای خود چند قسم دارد.
منظور از ابواب بهشت در آیه ۷۳،
سوره زمر نیز طبقات و
درجات بهشت است، که کسانی که
تقوای الهی پیشه کرده‌اند، به‌سوی بهشت راه‌نمایی می‌شوند، و هنگامی که به آن می‌رسند، طبقات و درجات برای آن‌ها آماده شده و نگاهبانان به آن‌ها خوش‌آمد می‌گویند.
به‌هر‌حال «باب» در آیه یاد‌شده به معنای محل ورود و نقطه وارد شدن و انتقال به مکانی نیز می‌تواند باشد.
در قرآن کریم، به «ابواب بهشت» اشاره شده است، ولی تعداد آن‌ها را یادآور نشده است.
ممکن است به این خاطر باشد که چون
قرآن کریم در پی بیان جزئیات نیست؛ بلکه بیان جزئیات بر عهدة
امام مبین و پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله و جانشینان آن حضرت می‌باشد و در
روایات اسلامی تعداد درهای بهشت، هشت در شمرده شده است.
از طرفی ممکن است عدم بیان تعداد
درهای بهشت به خاطر کثرت و زیادی
بهشتیان و اسباب ورود به بهشت باشد، که نیازی به اشاره به تعداد درهای بهشت نبوده است.
۱. مرحوم طبرسی،
مجمع البیان، بیروت، درالاحیاء التراث العربی، ۱۳۷۹ق، ج ۳، ص ۳۳۷.
۲. ناصر مکارم شیرازی و دیگران،
نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیة، ۱۳۷۶ش، چاپ چهارم، ج ۱۱، ص ۶۷۷۴.
۳. ابوجعفر محمد بن الحسن بن علی الطوسی،
التبیان فی تفسیر القران، قم، مکتب الاعلام الاسلامی، چاپ اول، ۱۴۰۹ق. ج ۴، ص ۳۳۸.
و ... .
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «درهای بهشت و جهنم»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۱۲/۱۲.
