در زنجیر بودن شیطان در ماه رمضان
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: شیطان، ماه رمضان،
وسوسه،
هوای نفس.
پرسش: این که می‌گویند در
ماه رمضان،
شیطان در زنجیر است، چقدر مستند است؟
پاسخ: سخن رسول خدا به این معنا نیست که چون شیطان در این ماه در حبس است، پس خیال ما از بابت
گناه راحت باشد و یا اگر گناهی انجام می‌شود، پس معنای در بند بودن شیطان چیست؟
یکی از سخنان
پیامبر اسلام (صلیاللهعلیهوآله) در مورد آثار و برکات ماه مبارک رمضان که در منابع معتبر روایی؛ نظیر کتاب
کافی،
تهذیب و... آمده است. روایتی است که در آن این جمله آمده است: «آن هنگام که هلال ماه رمضان سر برآورد، شیطان‌های رانده شده به زنجیر کشیده می‌شوند.» این روایت از طریق
امام باقر (علیه‌السلام) از جد بزرگوارش نقل شده است: «أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ سَعِیدٍ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ عُلْوَانَ عَنْ عَمْرِو بْن شِمْرٍ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ (علیه‌السلام) قَالَ کَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص یُقْبِلُ بِوَجْهِهِ إِلَی النَّاسِ فَیَقُولُ یَا مَعْشَرَ النَّاسِ إِذَا طَلَعَ هِلَالُ شَهْرِ رَمَضَانَ غُلَّتْ مَرَدَةُ الشَّیَاطِینِ وَ فُتِحَتْ أَبْوَابُ السَّمَاءِ وَ أَبْوَابُ الْجِنَانِ وَ أَبْوَابُ الرَّحْمَةِ وَ غُلِّقَتْ أَبْوَابُ النَّارِ وَ اسْتُجِیبَ الدُّعَاءُ وَ کَانَ لِلَّهِ فِیهِ عِنْدَ کُلِّ فِطْرٍ عُتَقَاءُ یُعْتِقُهُمُ اللَّهُ مِنَ النَّارِ وَ یُنَادِی مُنَادٍ کُلَّ لَیْلَةٍ هَلْ مِنْ سَائِلٍ هَلْ مِنْ مُسْتَغْفِرٍ اللَّهُمَّ أَعْطِ کُلَّ مُنْفِقٍ خَلَفاً وَ أَعْطِ کُلَّ مُمْسِکٍ تَلَفاً...»؛
پیامبر خدا (صلیاللهعلیهوآله) همواره چون به
هلال ماه رمضان می‌نگریست، رو به
قبله نموده و می‌فرمود: «اللهم اهله علینا بالامن و الایمان و السلامة و الاسلام و العافیة المجللة و الرزق الواسع و دفع الاسقام و تلاوة القرآن و العون علی الصلاة و الصیام اللهم سلمنا لشهر رمضان و سلمه لنا و تسلمه منا حتی ینقضی شهر رمضان و قد غفرت لنا»؛ خدایا این ماه را بر ما نو کن، با امنیت،
ایمان، تندرستی، مسلمانی، عافیت سراپا، روزی فراوان، دفع بیماری،
تلاوت قرآن و کمک بر
نماز و
روزه. خدایا ما را برای رمضان سالم نگهدار و ماه رمضان را برای ما، و بپذیر از ما، تا این که ماه رمضان به اتمام رسد، و ما را آمرزیده باشی.
پس آن گاه رو به مردم نموده و می‌فرمود: ای مسلمانان! آن هنگام که هلال ماه رمضان سر برآورد، شیطان‌های رانده شده به زنجیر کشیده می‌شوند، درهای آسمان و
درهای بهشت و درهای رحمت گشوده، و
درهای دوزخ فرو بسته خواهد شد. خواسته‌ها بر آورده می‌شوند، و هنگام هر افطار خداوند را آزاد شدگانی است که آنان را از آتش دوزخ برهاند، و هر شب نداگری ندا سر دهد: آیا خواهنده ای هست؟ آیا آمرزش خواهی هست؟ خدایا! هر انفاقگری را پاداشی جایگزین و هر بخیلی را تباهی ده.
بنابر این، چنان که در این روایت آمده، یکی از برکات ماه رمضان این است که شیطانی که هر لحظه در گمراه کردن انسان به کمین نشسته، به بند کشیده شده است.
البته، گفتنی است که در بند بودن شیطان، به معنای این نیست که از جانب او هیچ کوشش و تلاشی علیه ما صورت نمی‌گیرد، این سخن رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) می‌تواند کنایه از این باشد که یکی از اسباب و
عوامل گناه که شیطان باشد، قدرت اغواگری او در این ماه محدود شده، و این به بدان معنا نیست که چون در بند است نمی‌تواند کاری انجام دهد! چه بسا انسان در زندان گرفتار است و از همان درون زندان از طرق مختلف، حتی با ایما و اشاره ارتباطش را با بیرون بر قرار می‌کند. شیطان نیز این گونه است، او اگرچه در بند باشد باز از تلاش و کوشش در گمراه کردن انسان کوتاهی و سستی نمی‌کند.
شایان توجه است که در واقع همیشه نیز این گونه نیست که شیطان در ارتکاب گناه و معاصی ما صد در صد دخیل و مقصر باشد. بسیاری از گناهانی را که انسان مرتکب می‌شود، با توجه به گناه و نافرمانی بودنش نسبت به خدا، خود وی انجام می‌دهد. همان گونه که می‌دانیم، شیطان هیچ گاه انسان را مجبور به فرمان خویش نمی‌کند، بلکه طبق صریح قرآن او دعوت به نافرمانی از خدا و دستوراتش می‌کند، «و شیطان، هنگامی‌که کار تمام می‌شود، می‌گوید: «خداوند به شما وعده حق داد و من به شما وعده (باطل) دادم، و تخلّف کردم! من بر شما تسلّطی نداشتم، جز اینکه دعوتتان کردم و شما دعوت مرا پذیرفتید! بنا بر این، مرا سرزنش نکنید خود را سرزنش کنید! نه من فریادرس شما هستم، و نه شما فریادرس من! من نسبت به
شرک شما درباره خود، که از قبل داشتید، (و اطاعت مرا همردیف اطاعت خدا قرار دادید) بیزار و کافرم!» مسلّماً ستمکاران عذاب دردناکی دارند»! اما این خود انسان است که با اختیار خود به جای لبیک به دعوت پیامبران، دعوت شیطان را اجابت کند، آن وقت او را مقصر می‌گیرد، در حالی که همین انسان دعوت پیامبران الاهی را نیز در جهت سعادت به همراه داشت.
بنابر این، سخن رسول خدا به این معنا نیست که چون شیطان در این ماه در حبس است، پس خیال ما از بابت گناه راحت باشد و یا اگر گناهی انجام می‌شود، پس معنای در بند بودن شیطان چیست؟
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «در زنجیر بودن شیطان در ماه رمضان»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۶/۳.
