• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ثبت گناه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: ثبت گناه، نیت، پشیمانی، توبه.
پرسش: چگونه می‌توان تعارض بین روایاتی که دلالت بر ثبت فوری گناه می‌کنند، با روایاتی را که ثبت گناه را مشروط بر پشیمان نشدن تا هفت ساعت می‌داند، حل کرد؟
پاسخ:در پاسخ این سؤال چند موضوع را باید جداگانه بررسی کنیم:



در مورد ثبت نیت گناه با جست‌وجویی که ما در منابع داشتیم روایتی یافت نشد. از آیات قرآن نیز نمی‌توان چنین استنباطی کرد؛ زیرا آیاتی که در این زمینه است مربوط به آگاهی و علم خداوند نسبت به نیت‌هاست.

۱.۱ - سخن خداوند متعال

خداوند می‌فرماید: «وَ لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ وَ نَعْلَمُ ما تُوَسْوِسُ بِهِ نَفْسُهُ وَ نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَیْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرید»؛ «ما انسان را آفریدیم و وسوسه‌های نفس او را می‌دانیم، و ما به او از رگ قلبش نزدیک‌تریم».
آگاهی خداوند از نیت‌ها، غیر از ثبت آنها به‌عنوان گناه یا مقدمه گناه است.


در مورد ثبت فوری گناه نیز روایتی یافت نشد. البته بعضی از آیات قرآن می‌تواند اشاره به ثبت فوری گناه داشته باشد؛ مانند این آیه شریفه:
«وَ وُضِعَ الْکِتابُ فَتَرَی الْمُجْرِمینَ مُشْفِقینَ مِمَّا فیهِ وَ یَقُولُونَ یا وَیْلَتَنا ما لِهذَا الْکِتابِ لا یُغادِرُ صَغیرَةً وَ لا کَبیرَةً إِلاَّ أَحْصاها وَ وَجَدُوا ما عَمِلُوا حاضِراً وَ لا یَظْلِمُ رَبُّکَ أَحَداً»؛ «(در قیامت) کتاب (کتابی که نامه اعمال همه انسان‌هاست‌) در آن‌جا گذارده می‌شود، پس گنهکاران را می‌بینی که از آن‌چه در آن است، ترسان و هراسان‌اند و می‌گویند: «ای وای بر ما! این چه کتابی است که هیچ عمل کوچک و بزرگی را فرونگذاشته مگر این‌که آن را به شمار آورده است؟! و (این در حالی است که) همه اعمال خود را حاضر می‌بینند و پروردگارت به هیچ‌کس ستم نمی‌کند».
این آیه گویا اشاره به آن دارد که تمام گناهان ثبت می‌شوند.


و آیات متعددی وجود دارد که براساس آنها گناه فوراً ثبت نمی‌شود؛ بلکه به‌عنوان نمونه، تا هفت ساعت مهلت داده می‌شود و در‌صورتی‌که شخص در این فاصله، توفیق توبه و استغفار پیدا نکرد، ثبت می‌شود.


در مورد تعارض روایاتی که دلالت بر عدم ثبت فوری گناه می‌کند با دلایل دیگری که اشاره به ثبت فوری گناه دارد، می‌توان گفت: تعارضی وجود ندارد؛ زیرا احتمال دارد مقصود از روایاتی که می‌گوید گناه تا هفت ساعت ثبت نمی‌شود؛ این است که از ثبت نهایی تا هفت ساعت خودداری می‌شود؛ هرچند ثبت اولیه شده است. چنان‌که آیه قرآن که می‌فرماید:در کتاب اعمال انسان کوچک و بزرگ ثبت شده است، مقصود ثبت نهایی است؛ یعنی گناهانی است که توبه و استغفار از آن صورت نگرفته است و یکی از شواهدی که چنین تفسیر‌ی را تأیید می‌کند، آن است که خداوند در آیه ۴۹ سوره کهف، تنها افرادی که در قیامت در ردیف مجرمان قرار گرفته‌اند را نگران از این موضوع می‌داند و نه آنانی که اشتباهاتی انجام داده و سپس با رفتار نیک و توبه، آثار آن اشتباهات را زدوده‌اند.



۱. ق (۵۰)، آیه ۱۶.    
۲. کهف (۱۸)، آیه ۴۹.    
۳. کلینی، محمدبن یعقوب، الکافی، محقق و مصحح:غفاری، علی‌اکبر، آخوندی، محمد، ج ۲، ص ۴۳۷، دار‌الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق؛ «عن أبی‌عبد‌الله علیه‌السلام قال:من عمل سیئة أجل فیها سبع ساعات من النهار فإن قال أستغفر الله الذی لا إله إلا هو الحی القیوم ثلاث مرات لم یکتب علیه»‌.    
۴. کلینی، محمدبن یعقوب، الکافی، محقق و مصحح:غفاری، علی‌اکبر، آخوندی، محمد، ج ۲، ص ۴۳۷، دار‌الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق؛ «عن عبد الصمد بن بشیر عن أبی‌عبدالله علیه‌السلام قال:العبد المؤمن إذا أذنب ذنبا أجله الله سبع‌ ساعات‌ فإن استغفر الله لم یکتب علیه شی‌ء و إن مضت الساعات و لم یستغفر کتبت علیه سیئة و إن المؤمن لیذکر ذنبه‌ بعد عشرین سنة حتی یستغفر ربه فیغفر له و إن الکافر لینساه من ساعته».    



پایگاه اسلام کوئست.    


رده‌های این صفحه : اخلاق اسلامی | گناه




جعبه ابزار