تناسخ
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
پرسش: تناسخ چیست؟
پاسخ:
تناسخ این است که
نفس آدمی بعد از آنکه بنوعی
کمال استکمال کرد، و از
بدن جدا شد، به بدن دیگری منتقل شود، (یعنی بعد از اینکه
روح از
بدن مادی جدا شد بعد از جدا شدن از بدن طبیعی روح به بدن دیگری غیر از بدن خود تعلق پیدا کند)
این
فرضیه ایست
محال چون بدنی که نفس مورد گفتگو می خواهد منتقل به آن شود، یا خودش نفس دارد، و یا ندارد، اگر نفس داشته باشد مستلزم آنست که یک بدن دارای دو نفس بشود، و این همان
وحدت کثیر و
کثرت واحد است (که محال بودنش روشن است)
و اگر نفسی ندارد، مستلزم آنست که چیزی که بفعلیت رسیده، دوباره برگردد
بالقوه شود، مثلا پیر مرد برگردد کودک شود، (که محال بودن این نیز روشن است)، و همچنین اگر بگوئیم: نفس
تکامل یافته یک
انسان، بعد از جدایی از بدنش، ببدن
گیاه و یا حیوانی منتقل شود، که این نیز مستلزم بالقوه شدن
بالفعل است.
در
حکمت متعالیه به اثبات رسیده که روح و بدن چیزی جدای از هم نیستند، این طور نیست که روح یک چیزی باشد و بدن جدای از روح !! بلکه ایندو در واقع موجودی به نام انسان را تشکیل می دهند؛ به عبارتی دیگر انسان دارای یک حقیقتی است که مراتب و درجات دارد درجه علیا و برتر آن، روح و یا
نفس انسانی است و درجه سفلی و پایین آن
بدن مادی ( طبیعی) است.
در هنگام مرگ نیز روح از بدن جدا نمی شود بلکه روح مرتبه سفلی خود را رها کرده و به
عالم آخرت سفر می کند، توجه به این نکته نیز حائز اهمیت است که روح بکلی از بدن مادی و طبیعی خود مفارقت نمی کند، بلکه یک ارتباط ضعیفی بین روح و بدن مادی ( بعد از مرگ) وجود دارد فلذا در
روایات به
زیارت قبور تاکید شده است.
و همچنین راز اینکه
اجساد ائمه اطهار ( علیهم السلام) و همچنین اجساد عده اندکی از انسان ها ( همانند
شیخ مفید و...) بعد از مرگشان سالم می می ماند، همین است، زیرا روح بعد از مفارقت از بدن بکلی از بدن طبیعی جدا نشده و ارتباط ضیعفی وجود دارد و این ارتباط در افرادی همچون ائمه ( علیهم السلام) بیشتر و قوتی است و به همین خاطر اجساد ایشان پوسیده نمی شود.
نتیجه: اگر روح و بدن یک چیز است و روح جدای از بدن نیست و اگر تناسخ عبارت است از
حلول روح در بدنی غیر از بدن اول، محال بودن تناسخ روشن می شود.
شهرسوال.
