• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تقویت حس خداجویی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه:خداجویی، معرفت خداوند.
پرسش :راه های تقویت حس خداجویی چیست؟
پاسخ :



منظور از حس خداجویی، گرایش فطری و درونی انسان به خدای متعال است. چون این حسّ یک ندای باطنی است و محرّکی جز فطرت ندارد و بدون تعلیم در درون انسان بیدار شده و در آستانه بلوغ انسان، نمایان تر و آشکار تر می شود.
این پیدایش توجه به خدا در انسان، بدون تعلیم و آموزش، نشانه فطری بودن آن است و گویای آن است که این حس نیز بسان سایر احساسات انسان در شرایط خاصی بیدار می شود.
[۱] سبحانی، جعفر، ایمان و آثار سازنده آن، ص ۲۵ - ۳۰، با تلخیص، انتشارات مؤسسه امام صادق (ع)، چاپ دوم، ۱۳۸۴ شمسی.
[۲] سبحانی، جعفر، عقاید اسلامی در پرتو قرآن، حدیث و عقل، ص ۹، کتابخانه سایت تبیان.    


۱.۱ - نقش مربی در فطریات

البته این که گفته می شود احساس طبیعی و فطری، نیاز به تعلیم و آموزش ندارد مقصود این است که در تکوین و پیدایش آن، مربّی و معلم دخالت ندارد، در عین حال باید بپذیریم که بهره برداری صحیح و به دور از انحرافات و کج روی ها بدون مراقبت مربیان آگاه صورت نمی گیرد.
[۳] سبحانی، جعفر، عقاید اسلامی در پرتو قرآن، حدیث و عقل، ص ۹، کتابخانه سایت تبیان.    
و گاهی توجه زیاد به لذایذ مادی و غفلت از ارزش های والای انسانی سبب می شود که این حس کم فروغ شود، ولی هرگز خاموش نمی گردد و از بین نمی رود بلکه در سختی ها، شداید و مصائب، زنگ و غبار از روی این حسّ زدوده شده و به صورت یک حس زنده بر روح و روان انسان حکومت خواهد کرد؛ زیرا مصائب و شداید از عوامل تکان دهنده ای هستند که انسان غفلت زده را از خواب سنگین مادیت بیدار می کند و زنگاری را که بر صفحه دل نشسته است پاک نموده و محیط را برای تجلی فطرت (توجه به خدا) آماده می سازد به همین جهت اکثر افراد سرکش و ظالم و طغیانگر در هنگام گرفتاری ها و شداید و مصیبت هایی که بر آنها وارد می شود، به یاد خدا افتاده و صمیمانه متوجه او می گردند.
[۴] سبحانی، جعفر، ایمان و آثار سازنده آن، ص ۳۲.



به هرحال راه هایی برای تقویت حس خداجویی در انسان وجود دارد که می توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱. عمل به دستورات شرع، الهام گرفتن از آیات کریمه قرآن ، بیانات انبیاء و اولیاء و پیشوایان دین.
۲. بر طرف کردن موانعی همچون گرایش های پست، غرایز حیوانی و اشتغالاتی که انسان را از شناخت خدای متعال باز می دارد؛ زیرا هوای نفس و خواسته های آن موجب ضعف ایمان ، سلب ایمان و یا عدم تحقق ایمان از اصل می شود. کسی که پیرو نفس اماره است غرایز، او را رهبری می کنند و وی چشم و گوش بسته و بی توجه به ماوراء خواسته های غریزی خود، آنها را پیروی می کند و این گرایش ها ما را از ایمان آوردن باز می دارند.
[۶] مبانی، روش ها و اهداف تربیتی در صحیفه سجادیه، ص ۹، کتابخانه سایت تبیان.    
[۷] مصباح یزدی، محمد تقی، اخلاق در قرآن، با تحقیق و نگارش محمد حسین اسکندری، ج ۱،با استفاده از ص ۱۹۶ - ۲۰۹، انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چاپ پنجم، ۱۳۸۰.

۳. بر طرف کردن غفلت ها و زیاد کردن توجهات قلبی
ددر حدیث معراج هست که خداوند به پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود:«ای محمد! همت خود را به یک چیز متوجه ساز و زبانت را یکسان قرار بده، بدنت را زنده بدار و هرگز غافل مباش، کسی که از من غافل گردد، برایم مهم نیست که به کدام وادی هلاکت در افتد.
[۸] دیلمی، حسن ابن ابی الحسن، إرشادالقلوب، ج ۱، ص ۲۰۵.
» توصیه خداوند به پیامبر این است که اگر یاد خدا در دلت نباشد، بدنت مرده است. حیات انسانی تو، به یاد خدا بستگی دارد و اگر به یاد خدا نباشی از حیات انسانی محروم خواهی بود و بدنت مرده است. وقتی بدن انسان زنده می ماند که لحظه ای از خدا غافل نگردد و غفلت عامل اصلی هلاکت است.
[۹] مصباح یزدی، محمد تقی، درک محضر خدا، ص ۱ - ۳، با تلخیص و تغییر، کتابخانه سایت تبیان.    
[۱۰] مصباح یزدی، محمدتقی، راهیان کوی دوست، ص ۲۵۰ و ۲۵۱، انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چاپ سوم، ۱۳۷۶.

با رعایت این موارد می توان حس خدا جویی را در خود زنده و تقویت کرد.


۱. سبحانی، جعفر، ایمان و آثار سازنده آن، ص ۲۵ - ۳۰، با تلخیص، انتشارات مؤسسه امام صادق (ع)، چاپ دوم، ۱۳۸۴ شمسی.
۲. سبحانی، جعفر، عقاید اسلامی در پرتو قرآن، حدیث و عقل، ص ۹، کتابخانه سایت تبیان.    
۳. سبحانی، جعفر، عقاید اسلامی در پرتو قرآن، حدیث و عقل، ص ۹، کتابخانه سایت تبیان.    
۴. سبحانی، جعفر، ایمان و آثار سازنده آن، ص ۳۲.
۵. مکارم شیرازی،ناصر، تفسیر نمونه، ج ۱۶، با استفاده از ص ۳۴۰ و ۳۴۱، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۶۳.    
۶. مبانی، روش ها و اهداف تربیتی در صحیفه سجادیه، ص ۹، کتابخانه سایت تبیان.    
۷. مصباح یزدی، محمد تقی، اخلاق در قرآن، با تحقیق و نگارش محمد حسین اسکندری، ج ۱،با استفاده از ص ۱۹۶ - ۲۰۹، انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چاپ پنجم، ۱۳۸۰.
۸. دیلمی، حسن ابن ابی الحسن، إرشادالقلوب، ج ۱، ص ۲۰۵.
۹. مصباح یزدی، محمد تقی، درک محضر خدا، ص ۱ - ۳، با تلخیص و تغییر، کتابخانه سایت تبیان.    
۱۰. مصباح یزدی، محمدتقی، راهیان کوی دوست، ص ۲۵۰ و ۲۵۱، انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چاپ سوم، ۱۳۷۶.



پایگاه اسلام کوئست    


رده‌های این صفحه : اخلاق اسلامی | ایمان




جعبه ابزار