• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تفاوت حرز و تعویذ و حجاب

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


کلیدواژه: دعا، حجاب، حرز، تعویذ، چشم زخم، بلا.

پرسش: فرق میان «حرز»، «تعویذ» و «حجاب» چیست؟

پاسخ: حرز، تعویذ و حجاب، در اصل معنا با یکدیگر تفاوت دارند ولی در معنای اصطلاحی تقریبا به یک معنا و مترادف با هم هستند و در منابع روایی و در کتب ادعیه، به دعاهایی اطلاق می‌شود که برای دفع شر و مصون ماندن از آفات و بلاها و امراض و... خوانده می‌شود و یا نوشته شده و شخص آن را با خود حمل می‌کند.


حرز، مفرد احراز و در لغت؛ به معنای پناهگاه، جای محکم و استوار، و هر چیزی که انسان را حفظ کند و انسان در آن پناه گیرد آمده است. حرز در اصطلاح، به دعاهایی گفته می‌شود که خواندن یا نوشتن و همراه داشتن آنها موجب جلوگیری از ترس، چشم زخم، بلا و دردها، جانوران موذی و درندگان، می‌شود.

تعویذ مصدر باب تفعیل است. صیغه ثلاثی مجرد آن به معنای پناه بردن به چیزی است از شری که با آن مواجه شده است.
[۱] مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۸، ص۲۵۸، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ اول، ۱۳۶۸ش.    
تعویذ در اصطلاح؛ به دعایی گفته می‌شود که برای دفع شر نوشته می‌شود و چون به آن پناه می‌برند، به آن تعویذ می‌گویند.
[۲] ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، میردامادی، جمال الدین، ج۳، ص۴۹۹، بیروت، دارالفکر، چاپ سوم، ۱۴۱۴ق.    
همچنین به کار دعا نوشتن و آویختن آن بر کسی دیگر نیز تعویذ گفته می‌شود.
[۳] بستانی، فؤاد افرام، مهیار، رضا، فرهنگ ابجدی عربی - فارسی، ص۶۲۹، تهران، اسلامی، چاپ دوم، ۱۳۷۵ش.


حجاب نیز که به معنای پوشش است، به چیزی گفته می‌شود که بین دو چیز حائل می‌شود و مانع برخورد آن دو با هم می‌شود.
[۴] مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمانت القرآن الکریم، ج۲، ص۱۶۷.    
از این رو؛ به حرز یا دعایی که برای دفع آفت یا چشم زخم بر خود آویزند نیز حجاب گفته می‌شود.
[۵] بستانی، فؤاد افرام، مهیار، رضا، فرهنگ ابجدی عربی - فارسی، ص۳۱۹.

هرچند که این چند کلمه در اصل معنا با یکدیگر تفاوت دارند ولی در معنای اصطلاحی تقریبا به یک معنا و مترادف با هم هستند؛ یعنی حرز،
[۶] ابن طاوس، علی بن موسی، مهج الدعوات و منهج العبادات، ص۳ - ۴۵، محقق:کرمانی، ابوطالب، محرر، محمد حسن، قم، دارالذخائر، چاپ اول، ۱۴۱۱ق.    
تعویذ و حجاب،
[۷] ابن طاوس، علی بن موسی، مهج الدعوات و منهج العبادات، ص۲۹۶ – ۳۰۲.    
در منابع روایی و در کتب ادعیه، به دعاهایی اطلاق می‌شود که برای دفع شر و مصون ماندن از آفات و بلاها و امراض و... خوانده می‌شود و یا نوشته شده و شخص آن را با خود حمل می‌کند.

۱. ↑ مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۸، ص۲۵۸، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ اول، ۱۳۶۸ش.    
۲. ↑ ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، میردامادی، جمال الدین، ج۳، ص۴۹۹، بیروت، دارالفکر، چاپ سوم، ۱۴۱۴ق.    
۳. ↑ بستانی، فؤاد افرام، مهیار، رضا، فرهنگ ابجدی عربی - فارسی، ص۶۲۹، تهران، اسلامی، چاپ دوم، ۱۳۷۵ش.
۴. ↑ مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمانت القرآن الکریم، ج۲، ص۱۶۷.    
۵. ↑ بستانی، فؤاد افرام، مهیار، رضا، فرهنگ ابجدی عربی - فارسی، ص۳۱۹.
۶. ↑ ابن طاوس، علی بن موسی، مهج الدعوات و منهج العبادات، ص۳ - ۴۵، محقق:کرمانی، ابوطالب، محرر، محمد حسن، قم، دارالذخائر، چاپ اول، ۱۴۱۱ق.    
۷. ↑ ابن طاوس، علی بن موسی، مهج الدعوات و منهج العبادات، ص۲۹۶ – ۳۰۲.    


پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «تفاوت حرز و تعویذ و حجاب»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۱/۲۴.    



جعبه ابزار