بروز مشکلات با خواندن نماز غفیله و ذکر یونسیه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: نماز غفیله، ذکر یونسیه، اهل سیروسلوک، ذکر.
پرسش: آیا صحت دارد که چون بعضی انسان‌ها ظرفیت لازم را ندارند، اگر نماز غفیله و ذکر یونسیه را مدام بخوانند، مشکلات فراوانی برایشان پدید می‌آید؛ چون این مورد برای فرد مؤمن و مطمئنی پیش آمده بود؟
پاسخ: هر کسی که می‌خواهد از راه اشتغال به اذکار و اوراد، قدم در طریق تعالی و ترفیع روح خویش بردارد، باید کسی را پیدا کند که بر‌اساس مبانی شرعی، اهل سیروسلوک بوده و در این راه قرار دارد و بر اذکار و اوراد و
مستحبات و تأثیرات آن‌ها تسلط و آگاهی دارد و با او ارتباط داشته باشد تا به توسط او، اذکاری را که در حد توان اوست، به او تعلیم دهد.
البته این مسئله، منوط است به این‌که شخص بخواهد با مداومت بر ذکری یا عبادتی، در وادی سیروسلوک قرار گیرد یا بخواهد طلسمی را بشکند و یا شر جنّی را از خود یا دیگری دور کند؛ وگرنه انجام دادن اذکار برای عموم افراد، نه‌تنها مشکلاتی در پی نخواهد داشت که چه‌بسا آثاری در
دنیا و ثواب‌هایی در
عالم آخرت نیز در پی خواهد داشت.
نکته مهم این است که نمی‌شود با قاطعیت گفت که این مشکلاتی که برای برخی افراد پیدا می‌شود، به سبب نماز غفلیه یا ذکر یونسیه بوده است؛ چراکه اسباب و علل مشکلاتی که برای انسان‌ها پدید می‌آید، بسیار زیاد است و تعیین این‌که فلان مشکل به جهت فلان کار یا فلان
عبادت است، امر بسیار سختی است که فقط از عهده اهل معنی و سیروسلوک برمی‌آید.
نسبت به آنچه که در سؤال آمده، باید گفت که ظرفیت انسان‌ها متفاوت و مختلف است و افزون بر آن نیز تأثیرات اذکار و اوراد هم متفاوت و دارای مراتب است؛ حال اگر کسی که ظرفیت روحی کم‌تری دارد، به
ذکر و یا وردی که بیش از ظرفیت و توانایی اوست مشغول شود، قطعاً برایش مشکلاتی به وجود خواهد آورد که‌ای بسا جبران کردن آن‌ها بسیار سخت باشد؛ ازاینرو لازم است هر کسی که می‌خواهد از راه اشتغال به اذکار و اوراد، قدم در طریق تعالی و ترفیع
روح خویش بردارد، باید کسی را پیدا کند که بر‌اساس مبانی شرعی، اهل سیروسلوک بوده و در این راه قرار دارد و بر
اذکار و اوراد و مستحبات و تأثیرات آن‌ها تسلط و آگاهی دارد و با او ارتباط داشته باشد تا به توسط او، اذکاری را که درحد توان اوست، به او تعلیم دهد و از همین رهگذر خواهد بود که از خطراتِ احتمالی این طریقِ بس پرخطر مصون بماند؛ فلذاست که
حافظ شیرازی می‌فرماید:
«قطع این مرحله بی‌همرهی خضر مکن ••• ظلماتست بترس از خطر گمراهی».
البته لازم بودن این‌گونه ارتباط با اهل سیروسلوک عمدتاً در صورتی است که شخصی بخواهد با مداومت بر ذکری یا عبادتی در وادی سیروسلوک قرار گیرد یا بخواهد طلسمی را بشکند و یا
شر جنّی را از خود یا دیگری دور کند؛ وگرنه انجام دادن اذکار و عبادات مستحبی که در کتب ادعیه وارد شده و برای عموم افراد یا در موردی خاص یا برای مکانی خاص و یا مقطع زمانی خاصی بدان‌ها توصیه شده، نه‌تنها مشکلاتی در پی نخواهد داشت که چه‌بسا آثاری در
دنیا و ثواب‌هایی در
عالم عقبی نیز در پی خواهد داشت.
علاوه بر آنچه که گفته شد، نکته‌ای که قابل ذکر است، این‌که در
روایات،
میانه‌روی و عدم
افراط و تفریط در انجام عبادات بسیار مورد سفارش قرار گرفته است: که اگر کسی در عبادتی، گاهی تند و گاهی خسته رود، چون اثر چندانی در انجام آن
عبادت نخواهد دید، دلزده شده و چه‌بسا کم‌کم در این زمینه ضعف اعتقادی نیز برایش پیش خواهد آمد؛ ازاینرو نسبت به مداومت بر هر ذکری و وردی و عبادت مستحبی،
مشورت کردن با
اهل خبره بسیار کارساز است.
آنچه که تا به حال گفته شد، از‌آن‌رو بود تا با یک آشنایی کلی نسبت به تفاوت ظرفیت آدمیان و تفاوت تأثیرات اذکار و اوراد
مستحب و نیز سختی این‌گونه مسیرها، در جواب سؤال مطرح شده دو نکته تقدیم گردد:
ذکر یونسیه که در بین
عرفا و اهل سیروسلوک مطرح و مورد سفارش است، حتماً باید با اجازه و تعلیم از اهل خبره‌اش باشد؛ وگرنه ممکن است بدان سبب مشکلاتی پدید آید.
اما
نماز غفیله از مستحباتی است که مورد سفارش عموم است و هر کسی می‌تواند آن را انجام دهد؛ ولیکن چون مشتمل بر ذکر یونسیه است، چنان‌چه قصد مداومت بر آن
نماز هست، بهتر است مورد مشورت قرار گیرد.
در پی مطالب مطرح‌شده، نکته‌ای که نباید از نظر دور داشت این است که نمی‌شود با قاطعیت گفت که این مشکلاتی که برای دوستتان پیدا شده است، به سبب نماز غفلیه یا ذکر یونسیه بوده است؛ چراکه اسباب و علل مشکلاتی که برای انسان‌ها پدید می‌آید، بسیار زیاد است و تعیین این‌که فلان مشکل به جهت فلان کار یا فلان عبادت است، امر بسیار سختی است که فقط از عهده اهل معنی و سیروسلوک برمی‌آید.
در پایان ضمن توصیه مجدد به این‌که در این‌گونه امور حتماً باید با اهل خبره و صاحب‌دلی مشورت کرد، عرض می‌شود که در این وادی، مدعیانِ زیادی هستند که شناختن و پیدا کردن صاحب‌دل واقعی را سخت می‌کنند. بنابراین بر‌اساس مبانی شرعی باید در پی اهل معنی رفت و به‌سادگی به هر کسی
اعتماد نکرد تا از آشفته‌بازار مدعیان این روزگار در امان بود.
۱. محمدی ری‌شهری، محمد، میزان‌الحکمه، ج۴، ص۱۸۳۶، نشر دارالحدیث.
۲. علامه مجلسی، بحارالانوار، ج۸۶، ص۲۴۰، باب ۴۵، دار احیاء التراث العربی، بیروت.
۳. علامه مجلسی، بحارالانوار، ج۷۱، ص۲۰۹، باب ۶۶، دار احیاء التراث العربی، بیروت.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «بروز مشکلات با خواندن نماز غفیله و ذکر یونسیه»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۷/۰۷/۳۰.
