بررسی سند روایت ان لقتل الحسین حرارة
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)،
امام حسین (علیه‌السّلام)،
روایت، سند، قتل حسین، قلوب مؤمنین.
پرسش: «اِنَّ لِقَتْلِ الْحُسَیْنِ حَرَارَةً فِی قُلُوبِ الْمُؤْمِنِینَ لَا تَبْرُدُ اَبَداً؛ شهادت امام حسین (علیه‌السّلام) داغی بر دل‌های مؤمنان گذاشته که هیچ‌گاه خنک نخواهد شد.» آیا این روایت منسوب به پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در کتب معتبر نقل شده است؟
پاسخ: این روایت را از لحاظ محتوا می‌توان پذیرفت؛ چراکه این روایت با الفاظ دیگر در روایات فراوانی از
معصومان (علیه‌السّلام) مشاهده می‌شود؛ اما آنچه در پرسش آمده و به پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) نسبت داده شده فقط در کتاب نسبتاً متأخر «
مستدرک الوسائل» یافت شد.
«...وَ قَالَ اِنَّ لِقَتْلِ الْحُسَینِ حَرَارَةً فِی قُلُوبِ الْمُؤْمِنِینَ لَا تَبْرُدُ اَبَداً ثُمَّ قَالَ ع بِاَبِی قَتِیلُ کلِّ عَبْرَةٍ قِیلَ وَ مَا قَتِیلُ کلِّ عَبْرَةٍ یا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ قَالَ لَا یذْکرُهُ مُؤْمِنٌ اِلَّا بَکی...؛
امام صادق (علیه‌السّلام) فرمود: رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) به امام حسین (علیه‌السّلام) (که در ایّام کودکی) به سمت رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) می‌آمد، نگریست و سپس ایشان را در آغوش گرفت و فرمود: برای شهادت حسین (علیه‌السّلام) داغی در قلب‌های مؤمنان است که هرگز سرد نخواهد شد. امام صادق (علیه‌السّلام) بعد از نقل این ماجرا فرمود: پدرم فدای آن‌که کشته‌شده هر اشکی است. از امام (علیه‌السّلام) پرسیده شد: معنای کشته اشک چیست؟ امام (علیه‌السّلام) فرمود: هیچ مؤمنی حسین (علیه‌السّلام) را یاد نمی‌کند مگر آن‌که اشک می‌ریزد».
این روایت را از لحاظ محتوا می‌توان پذیرفت؛ چراکه این واقعیت با الفاظ دیگر در روایات فراوانی از
معصومان (علیه‌السّلام) مشاهده می‌شود:
امام حسین (علیه‌السّلام) به فرزندشان
امام سجاد (علیه‌السّلام) فرمود: «به
خدا سوگند خون من آرام نمی‌گیرد تا خداوند
مهدی (علیه‌السّلام) را برانگیزاند و به انتقام آن هفتاد هزار
منافق کافر نافرمان را بکشد».
هارون بن خارجه می‌گوید: نزد امام صادق (علیه‌السّلام) بودیم که نام امام حسین (علیه‌السّلام) را برده و قاتلشان را لعن کردیم. امام صادق (علیه‌السّلام) گریست و ما نیز گریستیم. سپس سر مبارکشان را بلند کرد و فرمود: امام حسین (علیه‌السّلام) فرمود: من کشته اشک هستم. هیچ مؤمنی مرا یاد نمی‌کند، مگر آن‌که می‌گرید».
امام صادق از امام حسین (علیه‌السّلام) نقل می‌کند: «من کشته اشکم. من در حالی که غمگین و اندوهگین بودم کشته شدم و هر فرد بلادیده و اندوهگینی که به زیارت من می‌آید، سزاوار است که خدا او را با قلبی مسرور و شاد به اهلش برگرداند».
اما آنچه در پرسش آمده و به پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) نسبت داده شده را با جست‌وجویی که داشتیم در کتاب نسبتاً متأخر «
مستدرک الوسائل» یافتیم که آن‌را از «مجموعه شهید» و با ذکر سند ایشان نقل می‌کند که در این ارتباط باید گفت:
• سندی که صاحب مستدرک از مجموعه شهید نقل نموده، دارای راویان مجهولی است، اما مجموعه شهید در دسترس نیست و گرنه روایات تاریخی موجود در آن‌را (حتی بدون داشتن سند) می‌توانستیم به عنوان روایتی قابل پذیرش ارزیابی کنیم.
• به‌هر‌حال اعتبار این روایت، وابسته به میزان اعتماد ما به کتاب مستدرک است؛ زیرا در کتاب دیگری قبل از آن مشاهده نشده است.
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «بررسی سند روایت ان لقتل الحسین حرارة»، تاریخ بازیابی۱۴۰۱/۳/۲۶.
