بررسی آمدن شیر به کربلا
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: کربلا،
شیر،
عاشورا.
پرسش: آیا داستان آمدن شیر به کربلا که در کتاب
کافی آمده صحت تاریخی دارد؟
پاسخ اجمالی: در برخی از کتب تاریخی درباره
قیام عاشورا وقایع و رویدادهایی ذکر شده که از سوی برخی محققان و تاریخ‌پژوهان، ساختگی و نادرست دانسته شده است و در کتب معتبر نیز، مطلبی در این خصوص ذکر نشده است. یکی از این منتقدان،
شهید مطهری (رحمة‌الله‌علیه) است که ایشان این داستان را مردود دانسته ولی با این وجود جانب احتیاط را رعایت کرده و چیزی نگفته‌اند. سه دیدگاه در این زمینه وجود دارد و آن اینکه این داستان : سندیت ندراد، راوی آن ناشناس است، تحریف در نقل آن صورت گرفته است. بنابراین چون سند روایت چندان قوی و از اعتبار لازم برخوردار نیست نمی‌توان به آن اعتماد و آن را نقل نمود.
در حادثه‌ی عاشورا تحریفاتی صورت گرفته است که لازم است آن تحریفات از حادثه‌ی بسیار مهمّ عاشورا پیراسته شود. در همین زمینه در کتاب
حماسه حسینی آیت‌الله شهید مطهری، این قضیه به عنوان یکی از تحریفات لفظی عاشورا مطرح و رد شده است.
در پاورقی همین مطلب نوشته شده که: «در کتاب
منتخب طریحی و اسرار الشهاده دربندی، از یک مرد اسدی نیز نقل شده است که شب‌ها شیری می‌آمد». ناگفته نماند که منتخب طریحی از سری کتب معتبر تاریخی نیست، با توجّه به اینکه مرحوم طریحی انسان شایسته‌ای بودند ولی ممکن است افراد نادان و یا مغرض برخی مطالب غیر معتبر را به کتاب ایشان افزوده باشند. بنابراین کسی که در صدد است از این کتاب استفاده کند لازم است نسبت به تاریخ و سیره‌ی معصومان آگاهی داشته باشد و از ذکر و قبول مطالب غیر مستند خودداری کند.
داستان
فضه و شیر که در کتاب کافی اثر ثقة الاسلام
کلینی (رحمة‌الله‌علیه) آمده و توسط حجة الاسلام حاج
سید جواد مصطفوی ترجمه شده، ایشان این بخش از روایت را ترجمه نکرده و می‌فرمایند: «این روایت جنبه تاریخی دارد و سندش به
امام حسین (علیه‌السّلام) نمی‌رسد، پس از ترجمه آن خودداری می‌کنم».
با مراجعه به
معجم رجال حضرت
آیت‌الله خویی (رحمة‌الله‌علیه) روات این حدیث بررسی شد و آخرین راوی آن که
ادریس بن عبدالله الاودی الکوفی است فردی ناشناخته می‌باشد.
همچنین به کتب تاریخی مانند
منتهی الآمال و
ارشاد شیخ مفید و برخی کتب دیگر مراجعه گردید و در آنها چنین مطلبی ذکر نشده است. ظاهراً این عدم تبیین نشان از این مطلب باشد که یا نسبت به صحّت و عدم صحّت آن در شک و تردید بوده‌اند و چیزی ننوشته‌اند و یا اینکه مانند شهید مطهری (رحمة‌الله‌علیه) مطلب را مردود دانسته و با این وجود جانب احتیاط را رعایت کرده و چیزی نگفته‌اند. بنابراین چون سند روایت چندان قوی و از اعتبار لازم برخوردار نیست نمی‌توان به آن اعتماد و آن را نقل نمود.
۱. رسول جعفریان،
حیات فکری و سیاسی امامان شیعه (علیهم‌السّلام).
۲.
ابن اعثم کوفی، ترجمة
محمّد ابن احمد مستوفی هروی، برگزیده‌ای از کتاب
الفتوح .
۳. مرحوم دکتر
محمّد ابراهیم آیتی،
برگی از تاریخ عاشورا.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله "آیا داستان آمدن شیر به کربلا که در کتاب کافی آمده صحت تاریخی دارد؟"، تاریخ بازیابی:۱۳۹۹/۰۹/۲۲.
