اهانت حسن بن حسن به امام سجاد
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: امام سجاد (علیه‌السّلام)، اهانت،
حسن مثنی،
معصوم،
مشاجره،
حسن مثلث.
پرسش: با توجه به این‌که حسن بن حسن مثنی از یاران باوفای امام حسین (علیه‌السّلام) بود و در
کربلا مجروح شد؛ چرا بعد از مدتی، با امام سجاد (علیه‌السّلام) مخالفت کرد؟
پاسخ: در این گزارش‌ها دقیقاً تصریح نشده است که حسن بن حسن، همان حسن مثنی است؛ لذا ممکن است فرد توهین‌کننده حسن مثلث (فرزند حسن مثنی) و یا فرد دیگری به این نام باشد. با فرض پذیرش اصل این گزارش، در مورد حسن مثنی باید گفت که عمل کردن فرزند امام معصوم (علیه‌السّلام) بر خلاف سیره پدرش، امر محالی نیست.
در برخی از منابع تاریخی گزارش شده است که مردی از خویشاوندان امام سجاد (علیه‌السّلام) در برابر آن‌حضرت (علیه‌السّلام) ایستاد و به فحاشی و دشنام پرداخت؛ اما امام (علیه‌السّلام) با جوان‌مردی پاسخ وی را نداد. بعد از رفتن او، امام (علیه‌السّلام) به اطرافیان فرمود: شما گفته‌های او را شنیدید، اکنون دوست دارم با من بیایید تا نزد او برویم و پاسخ مرا نیز بشنوید. آنان گفتند: ما نیز دوست داریم پاسخش را بگوییم و حرف‌های خود را به او بزنیم. امام (علیه‌السّلام) کفشش را پوشید و به راه افتاد و در بین راه این
آیه کریمه را تلاوت می‌فرمود:
«الَّذینَ ینْفِقُونَ فِی السَّرَّاءِ وَ الضَّرَّاءِ وَ الْکاظِمینَ الْغَیظَ وَ الْعافینَ عَنِ النَّاسِ وَ اللَّهُ یحِبُّ الْمُحْسِنینَ؛
(
متقین) آن کسانی (هستند) که خشم خویش را فرو می‌خورند و از خطای مردم در می‌گذرند، و
خدا نیکوکاران را دوست دارد.»
راوی می‌گوید ما (از خواندن این آیه) دانستیم که حضرتشان برخورد بدی با او نخواهد داشت. امام (علیه‌السّلام) بیرون آمد تا به منزل آن فرد فحاش رسید. او نیز با حالتی شرارت‌آمیز از خانه بیرون آمد و شک نداشت که امام (علیه‌السّلام) برای تلافی رفتار او آمده است، ولی امام (علیه‌السّلام) به او فرمود: ای برادر! ساعاتی قبل نزد من آمدی و هر آنچه خواستی به من گفتی. پس اگر آنچه گفتی در من هست، هم اکنون از
خداوند برای آن چیزها آمرزش می‌خواهم، و اگر چیزی به من گفتی که در من نیست، پس
خدا تو را بیامرزد. راوی می‌گوید: آن مرد میان دیدگان آن‌حضرت (علیه‌السّلام) را بوسید و گفت: آری من چیزی که در تو نبود به شما گفتم و من به آن چیزی که گفتم سزاوارترم.
راوی این حدیث می‌گوید: آن مرد حسن بن حسن بود.
در برخی از گزارش‌های تاریخی نیز به اصل اختلاف و اهانت حسن بن حسن به امام سجاد (علیه‌السّلام) و جوان‌مردی آن‌حضرت (علیه‌السّلام) اشاره شده است.
با این وجود دقیقاً تصریح نشده است که حسن بن حسن، همان حسن مثنی است؛ لذا ممکن است فرد توهین‌کننده حسن مثلث (فرزند حسن مثنی) و یا فرد دیگری به این نام باشد.
با فرض پذیرش اصل این گزارش، در مورد حسن مثنی باید گفت که عمل کردن فرزند امام معصوم (علیه‌السّلام) بر خلاف سیره پدرش، امر محالی نیست؛ همان‌گونه که فرزند
حضرت نوح (علیه‌السّلام) با پدرش مخالفت کرد:
«قالَ یا نُوحُ اِنَّهُ لَیسَ مِنْ اَهْلِک اِنَّهُ عَمَلٌ غَیرُ صالِحٍ فَلا تَسْئَلْنِ ما لَیسَ لَک بِهِ عِلْمٌ اِنِّی اَعِظُک اَنْ تَکونَ مِنَ الْجاهِلین؛
فرمود: ای نوح، او در حقیقت از کسان تو نیست، او کرداری ناشایسته است. پس چیزی را که بدان علم نداری از من مخواه. من به تو اندرز می‌دهم که مبادا از نادانان باشی.»
و یا جعفر پسر
امام‌هادی (علیه‌السّلام) به دلیل کردارش که مخالف با روش و منش پدرشان بود به
جعفر کذاب معروف شد.
علاوه بر این گزارش نیز، حسن بن حسن سرانجام با پی بردن به اشتباه خویش پیشانی امام سجاد (علیه‌السّلام) را بوسید و از حضرتشان عذرخواهی نمود؛ همان‌گونه که
حرّ بن یزید ریاحی راه را بر امام حسین (علیه‌السّلام) بست؛ اما سرانجام از ایشان عذرخواهی کرد و در سپاه امام (علیه‌السّلام) به شهادت رسید.
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «اهانت حسن بن حسن به امام سجاد»، تاریخ بازیابی۱۴۰۱/۸/۲۶.
