اشتراک اسامی امام علی و قیامت
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه:قیامت، امام علی، اسامی قیامت.
پرسش:در حدیث معروف معرفت مولا
امیرالمومنین (علیه السلام) به نورانیت: «معرفتی بالنورانیة معرفة الله عزوجل و.........». فرازهایی وجود دارد از قبیل: صار محمد صاحب الجمع، و انا صاحب النشر، صار محمد صاحب الرجفه، و صرت انا صاحب الهدّه، صار محمد صاحب الحوض، و انا صاحب اللواء، صار محمد صاحب الجنة، و صرت انا صاحب النار، ...؛ لطفاً در این فرازها توضیح بفرمائید. ضمناً در فرازی دیگر مولا امیرالمومنین (علیه السلام) می فرمایند: ...، انا الحاقة، انا القارعة، انا الغاشیة، انا الصاخة ،... با عنایت به این که این اسامی از
اسامی قیامت است؛ چرا
امام علی (علیه السلام) این اسامی را به خود نسبت داده اند؟
پاسخ :علی (علیه السلام) به عنوان امام مطلق و صاحب ولایت کلیّۀ الاهیه، نمونه برتر
انسان کامل در
جهان هستی است، و این روایات در مرحله اول نشان می دهد که انسان کامل، حقیقت و ظرف وقوع واقعۀ قیامت است؛ چرا که بنابر نظریه عرفانی، انسان و جهان در وحدت با هم هستند و قیامت جهان و انسان کامل امر واحدی است، ولی نمودهای مختلفی دارد.
توضیح لازم در مورد وقوع قیامت به عنوان یک حقیقت مسلم؛ این است که قیامت، خود جلوه ها و مراتب مختلفی را شامل می شود که
عرفا انواع و مراتب مختلفی را برای آن برشمرده اند.
قیامت کبری مربوط به کل عالم هستی است، ولی همین واقعه برای برخی افراد زودتر از زمان تفصیلی واقع می شود؛ یعنی برای برخی از افراد به دلیل خروجشان از حد زمان پرده های غیب کنار رفته و واقعه قیامت واقع می شود. این افراد پیشتازان و برپادارندگان قیامت اند. برای مثال خود واقعه ظهور در آخر الزمان هم نوعی قیامت است که توسط
امام زمان (عج الله فی فرجه) برپا می شود و قائم این قیامت امام زمان (عج الله فی فرجه) است. از این رو بسیاری از
آیات قرآن ، طبق تفاسیر روایی، هم در مورد قیامت صدق می کنند و هم در مورد رجعت و ظهور.
در کلامی از علی (علیه السلام) چنین آمده است: اگر پرده ها بر افتد چیزی بر یقین من افزوده نمی شود.
و از طرفی طبق آیات قرآنی،
بهشت و
جهنم (علاوه بر
بهشت و
جهنم برزخی ) هم اکنون وجود دارد
، اما برای کسی که قیامت او برپا شده و از برزخ هم عبور کرده باشد؛ چرا که شهود بهشت و جهنمِ موعودِ قرآن بدون گذراندن واقعه قیامت امکان پذیر نیست و بعد از واقعه قیامت است که بهشت برای
متقین آشکار می شود.
پس روشن شد که طبق معارف قرآنی وقوع قیامت، هم اکنون نیز برای انسان های خاصی امکان پذیر است، هرچند پیش از وقوعِ قیامتِ کبرا باشد. و علی (علیه السلام) برترین کسی است که این واقعه در او واقع شده است و خود او قیام قیامت است. پس در بسیاری از تفاسیر روایی از آن حضرت به عنوان
مصداق نبأ عظیم که همان قیامت است یاد شده و خود آن حضرت هم در روایات زیادی خود را با اسامی و القابی که در مورد قیامت به کار می رود نامیده است.
گفتیم که در سخنان عرفا شاهد تقسیم های مختلفی برای قیامت هستیم؛ از جمله این تقسیم ها تقسیمی است که منطبق بر چهار عالم و چهار دور کلی در عالم است که عبارت اند از ۱.
عالم جبروت ، ۲.
عالم ملکوت (
عالم ارواح و
عقول مفارقه )،
۳.
عالم مثال ، ۴.
عالم ملک . پس قیامتِ منطبق بر این چهار عالم هم عبارت است از:
قیامت عظمی ،
قیامت کبری ،
قیامت وسطی و
قیامت صغری ؛ و چون مرتبه پنجم مرتبه انسان کامل است که جامع همه این مراتب است، پس قیامت انسانِ کامل، جامع همه این قیامت ها خواهد بود.
برخی دیگر از عرفا مراتب قیامت را به گونه دیگری بیان کرده اند که قیامت کبرا مربوط به مقام فنای انسان و بقای او به خداوند است:
قیامت (الساعة) به تعداد حضرات خمس بر پنج نوع است:
۱. قیامتی که در هر آن واقع است. ۲.
موت طبیعی ، همچنان که فرموده اند: «هرکس بمیرد قیامتش برپا می شود». ۳. به ازای موت طبیعی،
موت ارادی است که قیامت صغرا نام گرفته است. ۴. قیامت موعودِ منتظر که همگان در انتظار آنند. ۵. قیامت کبرا که به ازای
قیامت موعود منتظر است و این همان قیامتی است که برای عارفان موحد حاصل می شود.
پس با این بیان نیز شاهدیم که انسان کامل محل ظهور قیامت کبرا است.
از این رو، می بینیم که ابن عربی از عرفای بزرگ اسلامی نبأعظیم که همان قیامت کبرا است را به حضرت علی (علیه السلام) نسبت داده است: «نبأ عظیم قیامت کبرا است و از همین روی گفته شده است که امیر المومنین علی (علیه السلام) نبأ عظیم است».
پایگاه اسلام کوئست
