عوامل توکل
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
پرسش: چه چیزهایی باعث توکل نکردن می شود؟ و چگونه می توان توکل کرد؟پاسخ:
توکل،
توکل به خدا، عوامل توکل،
برکات توکل
یکی از مفاهیم عام در
اخلاق اسلامی که ناظر به صفتی نفسانی و بیانگر رابطه ای خاص میان
انسان و
خداوند است، مفهوم « توکل » است. توکل، منزلی از منازل سالکین الی الله و مقامی از مقامات موحدین است و از بالاترین درجات
اهل یقین است.
توکل، عبارت است از
اعتماد و
اطمینان قلبی بنده در جمیع امور خود به
خدا، و حواله کردن همۀ کارهای خود را به او و تکیه بر حول و قوۀ الهی نمودن.
پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) فرمود: « از
جبرئیل (علیه السلام) پرسیدم: توکل چیست ؟ پاسخ داد: آگاهی به این واقعیت که
مخلوق، نه زیان می رساند و نه عطا و منعی دارد، و اینکه چشم از دست و سرمایه مردم برداری؛ هنگامی که بنده ای چنین شد جز برای خدا کار نمی کند و به غیر او امیدی ندارد. و اینها همگی حقیقت و
مرز توکل اند».
این صفت با ارزش آثار بسیار مثبتی در زندگی انسان دارد و شایسته است که همه ما با فراهم آوردن اسباب و عوامل آن از آثار و برکات توکل بهره مند شویم.
در آیات
قرآن عوامل متعددی برای توکل بیان شده است که در اینجا به برخی از آنها اشاره می شود.
« ای مردم همه شما نیازمندان به خدا هستید و تنها
خداوند است که بی نیاز و شایسته هر گونه حمد و ستایش است.»
کسانی که خود را در برابر خداوند متعال فقیر مطلق بدانند زمینه توکل به خداوند را فراهم کره اند.
در
قرآن مجید در موارد متعددی مردم را به این مسأله توجه داده که به دیگران اعتماد نکنند، در گرفتاری ها و سختی ها به خدا توجه کنید و به طور کلی امور خود را به خدا واگذارید و با اعتماد بر او دنبال فعالیت خویش بروید، از جمله می فرماید: "اگر خداوند زیانی به تو برساند، هیچ کس جز او نمیتواند آن را برطرف سازد! و اگر خیری به تو رساند، او بر همه چیز تواناست (و از قدرت او، هر گونه نیکی ساخته است
".هم چنین می فرماید:"بگو: «همه کارها (و پیروزیها) به دست خداست!»
در آیه دیگری می فرماید:"و اگر خداوند، (برای
امتحان یا
کیفر گناه،) زیانی به تو رساند، هیچ کس جز او آن را برطرف نمیسازد و اگر
اراده خیری برای تو کند، هیچ کس مانع
فضل او نخواهد شد! آن را به هر کس از بندگانش بخواهد میرساند و او غفور و رحیم است!".
یقین به اینکه
عالم مطلق خداست، قرآن می فرماید:" کار خود را به خدا وا می گذارم همانا خداوند نسبت به بندگانش بیناست....
».
یقین به اینکه
مسبب الاسباب حقیقی خداوند است، قرآن در این باره می فرماید:" بگو: «چه کسی میتواند شما را در برابر
اراده خدا حفظ کند اگر او بدی یا رحمتی را برای شما اراده کند؟!» و آنها جز خدا هیچ سرپرست و یاوری برای خود نخواهند یافت."
به عبارت دیگر؛ یقین به اینکه خداوند
علت تامه و کامل همه امور است و همه را کفایت می کند قرآن می فرماید: " آیا خداوند برای نجات و دفاع از بنده اش کافی نیست."
توکل را مایه
سعادت خود بدانیم زیراخدای متعال در باره توکل فرموده است: " و چرا بر خدا توکل نکنیم، با اینکه ما را به راههای (سعادت) رهبری کرده است؟!"
یقین به اینکه سر انجام همه امور به خداوند بر می گردد و
خداوند غایت الامور است.
یقین به اینکه
رازق واقعی
خداوند متعال است.
کسی که تنها خداوند را روزی رسان خود بداند تنها بر او توکل خواهد کرد.
یقین به اینکه
حاکمیت مطلق از آن خداست. چنانکه قرآن می فرماید:" بگو: «اگر میدانید، چه کسی
حکومت همه
موجودات را در دست دارد، و به بی پناهان پناه میدهد، و نیاز به پناهدادن ندارد؟!»
با شناخت
اسباب و عوامل توکل و ایجاد آنها در حقیقت موانع و چالش های توکل را برطرف کرده ایم و می توانیم از
توکل به خدا که بالاتر ین سرمایه است بهرمند شویم.
پاسخ های مرتبط:
پاسخ شماره:
۳۳۱۲ (سایت:۵۴۳۵) ۲۴۳۴ (سایت:۲۵۵۴)
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «عوامل توکل»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۷/۲۶.