• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابن ‌عبّاس‌

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: عبداللَّه بن عباس بن عبدالمطلب بن هاشم، امام علی علیه‌السلام.
پرسش: آیا ابن عباس شاگرد امام علی ـ علیه‌السلام ـ بوده است؟ با سند از شیعه و اهل سنت.
پاسخ: عبداللَّه بن عباس بن عبدالمطلب بن هاشم، معروف به ابن عباس، یکی از اصحاب رسول خدا ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ و از بنی‌هاشم است.



ابن عباس سه سال، پیش از هجرت، در مکه به دنیا آمد.


بنابر نظر مشهور وی در سال ۶۸ هجری در طائف از دنیا رفت.


ابن عباس، به جهت دارا بودن انواع علوم، به خصوص علوم قرآنی به «حبر الامة» (عالم امت)، «بحر الامة»، «رئیس المفسرین»
[۶] شامی، یوسف بن حاتم، الدر النظیم فی مناقب الأئمة اللهامیم، ص ۲۶۳،‌ جامعه مدرسین، قم، چاپ اول، ۱۴۲۰ق.
و «ترجمان القرآن» «ترجمان القرآن»؛ یعنی معنا کننده و تفسیر کنندۀ قرآن از یک زبان به زبان دیگر.لقب گرفته است.




۴.۱ - دیدگاه اکثر علمای شیعه

بسیاری از علما و اندیشمندان شیعه می‌گویند: ابن عباس یکی از شاگردان امام علی ـ علیه‌السلام ـ بوده و از محضر آن حضرت کسب علم و معارف نموده است.
[۱۱] شامی، یوسف بن حاتم، الدر النظیم فی مناقب الأئمة اللهامیم، ص ۲۶۳،‌ جامعه مدرسین، قم، چاپ اول، ۱۴۲۰ق.
[۱۴] شیخ عباس قمی، منتهی الآمال فی تواریخ النبی و الآل‌، ج ۱، ص ۳۵۷، دلیل ما، قم، چاپ اول، ۱۳۷۹ ش.


۴.۲ - افتخار ابن عباس به شاگردی خویش

به‌گونه‌ای که حتی خود ابن عباس به این شاگردی افتخار می‌کرد و می‌گفت: «آموخته‌ها و علم من از علی ـ علیه‌السلام ـ است و علم علی ـ علیه‌السلام ـ از رسول خدا است و معلم رسول خدا نیز خداوند متعال است. پس علم پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ از خداست و علم علی ـ علیه‌السلام ـ از پیامبر است و علم من هم از علی ـ علیه‌السلام ـ است. علم اصحاب پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ در برابر علم علی ـ علیه‌السلام ـ مانند قطره در برابر هفت دریاست».
[۱۶] طوسی، محمد بن الحسن، الأمالی، ص ۱۲، دار الثقافة، قم، چاپ اول، ۱۴۱۴ ق.‌


۴.۳ - دیدگاه برخی علمای اهل سنت



۴.۳.۱ - دیدگاه ابن ابی‌الحدید

از علما ی اهل سنت، برخی ـ همچون «ابن ابی‌الحدید» ـ تصریح نمودند که: «ابن عباس از شاگردان حضرت علی ـ علیه‌السلام ـ بوده و از آن حضرت کسب علم و معارف نموده است».

۴.۳.۲ - دیدگاه ابن اثیر

و برخی دیگر، مانند ابن اثیر، به لفظ شاگرد تصریح نکردند؛ ولی معترف‌اند که ابن عباس همراه امام علی ـ علیه‌السلام ـ بوده و از آن حضرت، نقل روایت می‌نمود.


۱. ابن عبدالبر، أبو عمر یوسف بن عبد الله بن محمد، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، تحقیق:البجاوی، علی محمد، ج ۳، ص ۹۳۳، دار الجیل، بیروت، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.    
۲. ابن اثیر الجزری، عزالدین بن الأثیر أبو الحسن علی بن محمد، أسد الغابة فی معرفة الصحابة، ج ۳، ص ۱۸۷، دار الفکر، بیروت، ۱۴۰۹ ق.    
۳. ابن عبدالبر، أبو عمر یوسف بن عبد الله بن محمد، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، تحقیق:البجاوی، علی محمد، ج ۳، ص ۹۳۴، دار الجیل، بیروت، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.    
۴. ابن اثیر الجزری، عزالدین بن الأثیر أبو الحسن علی بن محمد، أسد الغابة فی معرفة الصحابة، ج ۳، ص ۱۹۰، دار الفکر، بیروت، ۱۴۰۹ ق.    
۵. ابن اثیر الجزری، عزالدین بن الأثیر أبو الحسن علی بن محمد، أسد الغابة فی معرفة الصحابة، ج ۳، ص ۱۸۷، دار الفکر، بیروت، ۱۴۰۹ ق.    
۶. شامی، یوسف بن حاتم، الدر النظیم فی مناقب الأئمة اللهامیم، ص ۲۶۳،‌ جامعه مدرسین، قم، چاپ اول، ۱۴۲۰ق.
۷. ابن عبدالبر، أبو عمر یوسف بن عبد الله بن محمد، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، تحقیق:البجاوی، علی محمد، ج ۳، ص ۹۳۵، دار الجیل، بیروت، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.    
۸. ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی بن حجر، الإصابة فی تمییز الصحابة، تحقیق:عبدالموجود، عادل احمد، معوض، علی محمد، ج ۴، ص ۱۲۶، دارالکتب العلمیة، بیروت، چاپ اول، ۱۴۱۵ق.    
۹. ابن طاووس، علی بن موسی، سعد السعود للنفوس منضود، ص ۲۹۶، دار الذخائر، قم، چاپ:اول، بی‌تا.    
۱۰. علامه حلی، حسن بن یوسف بن مطهر، کشف الیقین فی فضائل أمیر المؤمنین(ع)،‌ محقق و مصحح:درگاهی، حسین،‌ ص ۵۸، وزارت ارشاد، تهران، چاپ اول، ۱۴۱۱ق.    
۱۱. شامی، یوسف بن حاتم، الدر النظیم فی مناقب الأئمة اللهامیم، ص ۲۶۳،‌ جامعه مدرسین، قم، چاپ اول، ۱۴۲۰ق.
۱۲. علی بن یونس عاملی نباطی، علی من محمد، الصراط المستقیم إلی مستحقی التقدیم،‌ محقق و مصحح:رمضان، میخائیل، ج ۱، ص ۱۵۵،‌ المکتبة الحیدریة، نجف، چاپ اول، ۱۳۸۴ ق.    
۱۳. مظفر نجفی، محمدحسن، دلائل الصدق لنهج الحق،‌ محقق، مصحح، مؤسسة آل البیت (ع)، ج ۶، ص ۳۳۳،‌ موسسة آل البیت، قم، چاپ اول، ۱۴۲۲ ق.    
۱۴. شیخ عباس قمی، منتهی الآمال فی تواریخ النبی و الآل‌، ج ۱، ص ۳۵۷، دلیل ما، قم، چاپ اول، ۱۳۷۹ ش.
۱۵. شیخ مفید، الأمالی، محقق و مصحح:استاد ولی، حسین، غفاری، علی اکبر، ص ۲۳۶، کنگره شیخ مفید، قم، چاپ اول، ۱۴۱۳ ق.    
۱۶. طوسی، محمد بن الحسن، الأمالی، ص ۱۲، دار الثقافة، قم، چاپ اول، ۱۴۱۴ ق.‌
۱۷. ابن أبی الحدید، عبد الحمید‌، شرح نهج البلاغة، محقق و مصحح:ابراهیم، محمد ابوالفضل، ج ۱، ص ۱۸ و ۱۹،‌ مکتبة آیة الله المرعشی النجفی، قم، چاپ اوّل، ۱۴۰۴ ق.    
۱۸. ابن اثیر الجزری، عزالدین بن الأثیر أبو الحسن علی بن محمد، أسد الغابة فی معرفة الصحابة، ج ۳، ص ۱۸۸، دار الفکر، بیروت، ۱۴۰۹ ق.    



پایگاه اسلام کوئیست.    


رده‌های این صفحه : اصحاب امام علی | رجال | صحابه




جعبه ابزار