آیه ۱۵۹ سوره نساء
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: سوره نساء،
شأن نزول،
حضرت عیسی (علیه‌السلام)،
حضرت مهدی (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف).
پرسش: مراد از آیه «
وَاِنْ مِنْ اَهْلِ الْکِتَابِ اِلا لَیُؤْمِنَنَّ بِهِ قَبْلَ مَوْتِهِ وَیَوْمَ الْقِیَامَةِ یَکُونُ عَلَیْهِمْ شَهِیدًا»
حضرت مهدی یا عیسی؟
پاسخ:
«
وَاِنْ مِنْ اَهْلِ الْکِتَابِ اِلا لَیُؤْمِنَنَّ بِهِ قَبْلَ مَوْتِهِ وَیَوْمَ الْقِیَامَةِ یَکُونُ عَلَیْهِمْ شَهِیدًا»؛
«و از
اهل کتاب كسى نيست مگر آنكه پيش از
مرگ خود حتماً به او
ایمان مى آورد و
روز قیامت [عيسى نيز
] بر آنان شاهد خواهد بود».
این
آیه درباره حضرت عیسی (علیه‌السلام) است؛ زیرا در دو آیه قبل
خداوند راجع به حضرت عیسی و اینکه خداوند متعال او را به سوی خود، بالا برده سخن به میان آورده است.
در این آیه، ضمیر در کلمه «به» و در کلمه «یکون» به عیسی (علیه‌السلام) بر‌می‌گردد.
اما در مورد مرجع ضمیر در کلمه «قبل موته» دو احتمال وجود دارد که بنا بر هر دو احتمال، آیه ترجمه می‌شود:
هر یک از اهل کتاب (
مسیحیان و
یهودیان) قبل از مردنش به عیسی، ایمان می‌آورد؛ یعنی لحظه‌ای قبل از مردن، برایش روشن می‌شود که عیسی،
رسول خدا و بنده حقیقی او بوده. چیزی که هست، ایمان آوردن به وی (عیسی) در این لحظه یعنی در دم جان دادن، سودی به حال او ندارد و عیسی در روز قیامت، علیه همه اهل کتاب،
شهادت خواهد داد. چه به وی، ایمانی سودمند آورده باشند و چه ایمان بی‌فایده و به عبارت دیگر، چه اینکه در طول
زندگی به وی ایمان داشته باشند و چه در دم مرگ ایمان آورده باشند.
بعضی دیگر گفته‌اند: منظور از ایمان آوردن اهل کتاب به عیسی، قبل از مرگ عیسی و ایمان آوردنشان هنگام نزول آن جناب از
آسمان است.
در
تفسیر قمی، در ذیل آیه شریفه «
وَاِنْ مِنْ اَهْلِ الْکِتَابِ اِلا لَیُؤْمِنَنَّ بِهِ قَبْلَ مَوْتِهِ وَیَوْمَ الْقِیَامَةِ یَکُونُ عَلَیْهِمْ شَهِیدًا» آمده است:
از
شهر بن آشوب چنین نقل شده که
حجاج به من گفت: ای شهر! یک آیه از
قرآن مرا متحیر کرده، نمی‌فهمم معنایش چیست؟ پرسیدم: ای امیر! آن کدام آیه است؟ گفت: آیه «
وَاِنْ مِنْ اَهْلِ الْکِتَابِ اِلا لَیُؤْمِنَنَّ بِهِ قَبْلَ مَوْتِهِ ...» است. با اینکه به خدا سوگند، دستور می‌دهم گردن یک یهودی و یا مسیحی را بزنند و خودم تا آخرین رمقش می‌ایستم و به دقت نگاه می‌کنم ببینم لب‌ها را تکان می‌دهد و به حقانیت عیسی مسیح، شهادت می‌دهد یا نه، چیزی نمی‌بینم؛ بلکه لب‌ها هم‌چنان بسته است تا بدن سرد می‌شود، با این حال چطور آیه قرآن، خبر می‌دهد که هر یهودی در دم مرگش به عیسی، ایمان می‌آورد؟ من به او گفتم: خدا امیر را اصلاح کند. معنای آیه شریفه آن‌طور که تو فهمیدی، نیست. پرسید: پس به چه معناست؟ گفتم: عیسی قبل از بر پا شدن
قیامت، از آن‌جا که هست (آسمان) نازل می‌شود و هیچ اهل ملتی باقی نمی‌ماند، نه یهودی و نه غیر یهودی، مگر آنکه قبل از مرگ وی، به وی ایمان می‌آورند و او دنبال مهدی (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) به نماز می‌ایستد. حجّاج چون این بشنید، از در تعجب گفت: وای بر تو! این سخن را از کی آموختی و از چه کسی نقل می‌کنی؟ گفتم:
محمد بن علی بن
الحسین بن علی بن ابی‌طالب، آن را برایم نقل کرد. پاسخ گفت: به خدا سوگند که از سرچشمه‌ای زلال گرفته‌ای.
۱. تفسیر نور (محسن قرائتی)، راجع به تفسیر آیه ۱۵۹ سوره نساء.
۲. ترجمه تفسیر المیزان، ج۵.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «آیه ۱۵۹ سوره نساء»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۸/۰۹/۰۵.
