• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

آفرینش انسان از عجله

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


کلیدواژه: عجله، آفرینش.

پرسش: منظور از «آفرینش انسان از عجله» در آیه ۳۷ سوره انبیاء چیست؟

پاسخ: مراد از «عجل» شتاب و شتاب‌زدگی است: «کان الانسان عجولا؛ انسان عجول است».
[۱] اسراء/سوره۱۷، آیه۱.    
در حقیقت تعبیر «انسان از عجله خلق شده»، یک نوع تأکید است؛ یعنی آن‌چنان انسان عجول است که گویی از عجله آفریده شده و تار و پود وجودش از آن تشکیل یافته! است.


خداوند در سوره انبیاأ آیه ۳۷ می‌فرماید: «خُلِقَ الْإِنسَانُ مِنْ عَجَلٍ سَأُرِيكُمْ آيَاتِي فَلَا تَسْتَعْجِلُونِ؛ (آری!) انسان از عجله آفریده شده، ولی عجله نکنید؛ من آیات خود را به‌زودی به شما ارائه می‌دهم».

قبل از آیه فوق، آیه به موضع‌گیری دشمنان و مشرکان در برابر پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) پرداخته است و اشاره می‌کند که هنگامی که کافران تو را می‌بینند، کاری جز مسخره کردن ندارند و ذکر خداوند رحمان را انکار می‌کنند. سپس به یکی دیگر از کارهای زشت این انسان‌های بی‌بند و بار اشاره کرده و می‌فرماید: «انسان از عجله آفریده شده است».
[۲] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۴، ص۴۰۷، ترجمه همدانی، قم، انتشارات بنیاد علمی و فکری علامه.    


مفسران در تفسیر کلمه «انسان» و «عجل» بیانات گوناگونی دارند؛ ولی پیداست که منظور از انسان در این‌جا، نوع انسان است (البته انسان‌های تربیت‌نیافته و خارج از قلمرو رهبری و رهبران الهی).

منظور از «عجل» شتاب و شتاب‌زدگی است: «كَانَ الإِنسَانُ عَجُولاً؛ انسان عجول است».
[۳] اسراء/سوره۱۷، آیه۱۱.    

در حقیقت تعبیر «انسان از عجله خلق شده»، یک نوع تأکید است؛ یعنی آن‌چنان انسان عجول است که گویی از عجله آفریده شده و تار و پود وجودش از آن تشکیل یافته! است.

۴.۱ - دیدگاه علامه طباطبایی

علامه طباطبایی (رحمة‌الله‌علیه) می‌فرماید: «انسان از عجله خلق شده است»، کنایه است از زیادی عجله انسان و بلوغ آن به نهایت درجه‌اش، آن‌قدر که گویی، آدمی از عجله خلق شده و غیر از عجله چیزی نمی‌شناسد؛ مثل این‌که می‌گویند: فلانی همه‌اش خیر یا شر است. این طور تعبیر بلیغ‌تر از این است که بگوییم، چه قدر فلانی عجول است و این کلام در مورد تعصب آمده و هم خواسته است نسبت به امر مشرکین بی‌اعتنایی کند.
[۴] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۳، ص۶۶، ترجمه همدانی، قم، انتشارات بنیاد علمی و فکری علامه.    
[۵] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۴، ص۴۰۷، ترجمه همدانی، قم، انتشارات بنیاد علمی و فکری علامه.    


۴.۲ - دیدگاه مکارم

و به‌راستی بسیاری از مردم عادی چنین‌اند هم در خیر عجول‌اند و هم در شر؛ حتی وقتی به آنها گفته می‌شود اگر آلوده کفر و گناه شوید، عذاب الهی دامنتان را می‌گیرد؛ اما آنها می‌گویند: پس چرا این عذاب زودتر نمی‌آید. در پایان اضافه می‌کند: عجله نکنید من آیات خود را به‌زودی به شما نشان می‌دهم.
[۶] مکارم شیرازی، ناصر و همکاران، تفسیر نمونه، ج۱۳، ص۴۰۸، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ج۸، ۱۳۷۰.    
[۷] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۳، ص۶۶، ترجمه همدانی، قم، انتشارات بنیاد علمی و فکری علامه.    
[۸] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۴، ص۴۰۷، ترجمه همدانی، قم، انتشارات بنیاد علمی و فکری علامه.    


۱. تفسیر المیزان، علامه طباطبایی، ذیل آیه.
۲. تفسیر نمونه، مکارم شیرازی، ذیل آیه.
۳. مجمع البیان، طبرسی، ذیل آیه.

۱. ↑ اسراء/سوره۱۷، آیه۱.    
۲. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۴، ص۴۰۷، ترجمه همدانی، قم، انتشارات بنیاد علمی و فکری علامه.    
۳. ↑ اسراء/سوره۱۷، آیه۱۱.    
۴. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۳، ص۶۶، ترجمه همدانی، قم، انتشارات بنیاد علمی و فکری علامه.    
۵. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۴، ص۴۰۷، ترجمه همدانی، قم، انتشارات بنیاد علمی و فکری علامه.    
۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر و همکاران، تفسیر نمونه، ج۱۳، ص۴۰۸، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ج۸، ۱۳۷۰.    
۷. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۳، ص۶۶، ترجمه همدانی، قم، انتشارات بنیاد علمی و فکری علامه.    
۸. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۴، ص۴۰۷، ترجمه همدانی، قم، انتشارات بنیاد علمی و فکری علامه.    



سایت ‌اندیشه قم، برگرفته از مقاله «آفرینش انسان از عجله»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۱۱/۲۴.    



جعبه ابزار