کتک زدن زن به مجرد احتمال نشوز
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: سوره نساء،
آیه،
نشوز،
قرآن.
پرسش: بر اساس آیه ۳۴ سوره نساء، آیا به مجرد این‌که احتمال نشوز زن وجود داشته باشد، می‌توان او را کتک زد؟!
پاسخ اجمالی: در سوره نساء آیه ۳۴ آمده است: «و اللاتی تخافون نشوزهن...واضربوهن:
«و زنانی را که از نافرمانی آنان بیم دارید...بزنیدشان» خوف در این آیه به معنای
علم است برخی نیز گفته‌اند؛ خوف و احتمال زمانی است که نشانه‌های نشوز به تدریج در زن ظاهر شده و روز به روز در حال تقویت باشد و تقریباً این اطمینان به وجود آمده باشد که زن در صدد متلاشی کردن بنیاد
خانواده است و کتک زدن نیز متناسب با لطافت جسمی زن جایز است.
در این آیه، خدای مهربان حکمی را در مورد نشوز زنان صادر نموده که شاید خشن به نظر آید: «وَ اضْرِبُوهُنَّ» اما باید گفت مقصود از «زدن»، در این‌جا اعمال قدرت و درهم کوبیدن جسم و اندام لطیف زن نیست. اگر چه در نگاه ابتدایی در مورد سومین تاکتیک توصیه شده در قرآن (بعد از پند و دوری کردن از زنان در بستر) چنین تصور شود که اسلام دست مرد را باز گذاشته تا هرگونه بخواهد و با اعمال قدرت، همسرش را در برابر خود تسلیم نماید، در حالی‌که هرگز چنین نیست.
اما آنچه را که در مورد واژه «تخافون» در این آیه می‌توان گفت آن است که قطعاً منظور از خوف (ترسیدن) تنها مجرد احتمال نافرمانی نیست، تا این اشکال مطرح شود که این مسئله خلاف عدالت است؛ زیرا مجرد احتمال نمی‌تواند توجیهی برای حکم به زدن باشد. بلکه همان‌گونه که مفسران گفته‌اند خوف در این‌جا به معنای علم است؛ یعنی اگر یقین به مخالفت پیدا شد.
چنان‌که در داستان
حضرت خضر (علیه‌السّلام) در مورد کشتن آن جوان تعبیر به «خشینا» کرده است: «وَ اَمَّا الْغُلامُ فَکانَ اَبَواهُ مُؤْمِنَیْنِ فَخَشینا اَنْ یُرْهِقَهُما طُغْیاناً وَ کُفْرا».
که ترس در این‌جا به معنای علم و
یقین است؛ یعنی ما می‌دانستیم که اگر او بماند چنین حادثه ناگواری در آینده برای پدر و مادرش اتفاق می‌افتد.
البته برخی هم گفته‌اند؛ خوف و احتمال زمانی رخ خواهد داد که نشانه‌های نشوز به تدریج در زن ظاهر شده و روز به روز در حال تقویت باشد و تقریباً این اطمینان به وجود آمده باشد که زن سر ناسازگاری را داشته و در صدد متلاشی کردن بنیاد خانواده است.
بر این اساس، معنای خوف در این آیه، مجرد احتمال نافرمانی در مسائل زناشویی نیست، تا اشکال شود که این حکم
قصاص قبل از جنایت است.
گفتنی است که زن وظیفه‌ای ندارد که در تمام امور دستورات همسر خود را اجرا کند. به عنوان نمونه، اگر زنی درخواست شوهرش مبنی بر شاغل شدن در یک اداره، آشپزی و نظافت خانه، رفتن به یک مهمانی و اموری از این دست را نپذیرد، ناشزه به شمار نخواهد آمد.
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «کتک زدن زن به مجرد احتمال نشوز» تاریخ بازیابی۱۳۹۹/۹/۲۳.
