کار خیر
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: خیر، خیرات، سبقت،
کار خوب،
کار نیک، ولایت، اعمال، عبادت.
پرسش: مراد از کارهای خیر چیست که پروردگار در قرآن دستور به
سبقت و سرعت گرفتن به‌سوی آنها داده است؟
پاسخ:
واژه «
خیر» در لغت به کارهایی اطلاق می‌شود که دل‌پسند و مرغوب است.
راغب در مفردات می‌گوید: خیر آن است که همه بدان رغبت کنند؛ مثل
عقل،
عدل، فضل و ...، که در مقابل آن
شر است.
پروردگار حکیم در آیات متعددی از
قرآن کریم،
انسان‌ها را تشویق و ترغیب به سبقت و سرعت گرفتن در خیرات نموده است.
برای به دست آوردن معنا و مصداق خیرات، یکی از آیاتی را که در آن دستور به پیشی گرفتن در
خیرات داده شده، مورد بررسی قرار می‌دهیم:
«وَ لِکُلٍّ وِجْهَةٌ هُوَ مُوَلِّیها فَاسْتَبِقُوا الْخَیْراتِ أَیْنَ ما تَکُونُوا یَأْتِ بِکُمُ اللَّهُ جَمیعاً إِنَّ اللَّهَ عَلی کُلِّ شَیْ‌ءٍ قَدیرٌ»؛
هر طایفه‌ای قبله‌ای دارد که خداوند آن را تعیین کرده است (بنابراین زیاد در باره قبله گفتگو نکنید! و به‌جای آن،) در نیکی‌ها و اعمال خیر، بر یکدیگر سبقت جویید! هر جا باشید،
خداوند همه شما را (برای
پاداش و کیفر در برابر اعمال نیک و بد، در
روز رستاخیز،) حاضر می‌کند زیرا او، بر هر کاری تواناست.
این آیه پیرامون گفت‌وگوی مردم در مورد تغییر قبله نازل شده است که خداوند حکیم، آنان را از این گفت‌وگو نهی می‌کند و دستور به سبقت در نیکی‌ها و اعمال خیر می‌دهد.
«مراد از «الخیرات» در این آیه، طاعات و
اعمال نیک است و معنایش این است که به‌جای گفت‌وگو در مورد تغییر قبله به انجام طاعات و کارهای نیک بشتابید که گردن نهادن به دستور پروردگار در تغییر قبله نیز یکی از مصداق‌های طاعات است».
باید توجه داشت که خیرات، جمع خیر است که در این آیه و آیات دیگر با الف و لام آمده و جمع محلی به الف و لام نیز افاده عموم می‌کند، بنابراین شامل تمام کارهای خیر و نیک، چه
واجب چه مستحب می‌شود، و خواندن
نماز به‌سوی
کعبه نیز یکی از مصادیق خیرات به شمار می‌آید.
همان‌گونه که
انسان برای صحت ظاهری نماز، نیاز دارد صورت ظاهری خود را به‌سوی جهتی متوجه کند که پروردگار، به آن دستور داده و بر گرداندن وجه و صورت ظاهری از آن جهت، موجب
باطل شدن نماز می‌شود، برای صحت واقعی نماز و دیگر اعمال و عبادات نیز باید با صورت دل به جهتی توجه کند که خداوند به آن جهت امر نموده و به غیر آن جهت رو نمودن موجب حبط و
باطل شدن اعمال است.
بنابراین
امام باقر علیه‌السلام در
تفسیر «الخیرات» در این آیه می‌فرماید:
«اَلْخَیْرَاتُ الْوَلَایَة» ؛ «مراد از خیرات، ولایت است».
یعنی آن جهت دل، که به منزله
روح برای هر
عبادت می‌باشد،
ولایت امام علی علیه‌السلام است، که خداوند حکیم به آن امر فرموده و حتی به پیامبرش می‌فرماید:
«یا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ»؛ «ای
پیامبر! آنچه از طرف پروردگارت بر تو نازل شده است، کاملًا (به مردم) برسان! و اگر اعلام نکنی، رسالت خود را انجام نداده‌ای».
پس می‌توان نتیجه گرفت، هر چیزی که با
ولایت ارتباط پیدا کند، خیر است و نیک، هرچه که می‌خواهد باشد و هر چیزی که با ولایت ارتباط پیدا نکند، خیر نیست هرچه که باشد.
پایگاه اسلام کوئست.
