• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

پیامبران اولو‌العزم

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


کلیدواژه: پیامبران اولواالعزم، شریعت، کتاب.

پرسش: در قرآن در ضمن آیاتی عنوان شده که پنج پیامبر دارای کتاب و شریعت بوده، آیا روایتی است که این مطلب را تأیید کند؟

پاسخ: با توجه به معنای اولوالعزم در لغت و در روایات معلوم می‌شود، پیامبرانی که دارای کتاب و شریعت بودند، از آن‌جا که با مشکلات و گرفتاری‌های زیادی روبه‌رو بودند، با عزم و اراده محکم با آنها مقابله می‌کردند؛ لذا به این دسته از پیامبران، پیامبران اولوالعزم اطلاق شده است، لذا در آیه شریفه می‌فرماید: «فاصبر کما صبر اولوالعزم من الرسل»؛
[۱] احقاف/سوره۴۶، آیه۳۵.    
بنابراین صبر کن همان‌طور که پیامبران اولوالعزم شکیبایی کردند.


پیامبران اولوالعزم یعنی پیامبران صاحب عزم، عزم به معنای اراده محکم و استوار است و عزم به معنای تصمیم گرفتن به انجام کار است.
[۲] راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات فی غریب القرآن، ص ۵۶۵، بیروت، دار الشامیه، چاپ اول، ۱۴۱۴.    
در روایات در مورد این‌که چرا بعضی از انبیا را اولوالعزم گفته‌اند، توضیحاتی آمده است:

۱.۱ - روایتی از طبرسی

از جمله طبرسی در مجمع البیان روایت آورده که پنج نفر از انبیا دارای شریعت جدید بودند.
[۳] طبرسی، فضل، مجمع البیان، ج۹، ص۹۴، مکتبه آیت الله مرعشی نجفی.


۱.۲ - روایتی از ابن ابراهیم

علی بن ابراهیم نیز در روایتی آورده است که: پیامبرانی که زودتر از دیگر انبیا اقرار به خدا کردند، و اقرار به پیامبر قبل و بعد از خود کردند و بر تکذیب و اذیت صبر کردند، پیامبران اولوالعزم هستند.
[۴] مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۱۱، ص۳۵، بیروت، مؤسسه الوفا، چاپ دوم، ۱۴۰۳.    


۱.۳ - روایتی از امام صادق

امام صادق علیه‌السلام در مورد معنای پیامبران اولوالعزم فرمودند: این پیامبران دارای کتاب و شریعت بودند و دیگر پیامبران به این کتاب و شریعت عمل می‌کردند.
[۵] مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۱۱، ص۵۶، بیروت، مؤسسه الوفا، چاپ دوم، ۱۴۰۳.    

با توجه به معنای اولوالعزم در لغت و در روایات معلوم می‌شود، پیامبرانی که دارای کتاب و شریعت بودند، از آنجا که با مشکلات و گرفتاری‌های زیادی روبه‌رو بودند، با عزم و اراده محکم با آنها مقابله می‌کردند؛ لذا به این دسته از پیامبران، پیامبران اولوالعزم اطلاق شده است، لذا در آیه شریفه می‌فرماید: «فاصبر کما صبر اولوالعزم من الرسل»؛
[۶] احقاف/سوره۴۶، آیه۳۵.    
بنابراین صبر کن همان‌طور که پیامبران اولوالعزم شکیبایی کردند.

از بعضی آیات تعداد پیامبران اولوالعزم استفاده می‌شود از جمله:

۲.۱ - آیه ۷ سوره احزاب

«و اذ اخذنا من النبیین میثاقهم و منک و من نوح و ابراهیم و موسی و عیسی بن مریم»؛
[۷] احزاب/سوره۳۳، آیه۷.    
به خاطر بیاور هنگامی را که از پیامبران پیمان گرفتیم و از نوح و ابراهیم و موسی و عیسی بن مریم. در این آیه بعد از آنکه همه پیامبران را به صورت جمع ذکر فرموده است به این پنج پیامبر اشاره می‌کند که این دلیل بر ویژگی آنها است مفسرین نیز از این آیه استفاده کرده‌اند که این پنج نفر جزء پیامبران اولوالعزم هستند.

۲.۲ - آیه ۱۳ سوره شوری

«شرع لکم من الدین ما وصی به نوحاً و الذی اوحینا الیک و ما وصینا به ابراهیم و موسی و عیسی»؛
[۸] شوری/سوره۴۲، آیه۱۳.    
آئینی برای شما تشریع کرد که به نوح توصیه کرد و آنچه را به تو وحی فرستادیم و به ابراهیم و موسی و عیسی سفارش نمودیم.
[۹] طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱۶، ص۲۷۸.    


در روایات زیادی از پیامبران اولوالعزم را این پنج پیامبر معرفی کرده‌اند (محمد، ابراهیم، نوح، عیسی و موسی) از جمله آن روایات:

۱.۳ - روایتی از امام صادق

در روایتی از امام صادق ـ علیه‌السلام ـ از آیة «فاصبر کما صبر اولوالعزم من الرسل» سؤال شد؟ فرمود: مراد نوح، ابراهیم، موسی و عیسی و محمد است.

۳.۲ - روایتی از پیامبر

پیامبر ـ صلّی‌الله‌علیه‌و‌آله ـ فرمود: پنج نفر از انبیاء پیامبران اولوالعزم هستند که عبارت‌اند از: نوح ابراهیم، موسی، عیسی، محمد.
[۱۰] مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۱۱، ص۴۱، بیروت، مؤسسه الوفا، چاپ دوم، ۱۴۰۳.    


۳.۳ - روایتی از علامه مجلسی

روایاتی که در این زمینه وارد شده‌اند، زیاد هستند؛ به نحوی که علامه مجلسی در توضیح این روایات می‌فرماید: این پنج نفر که جزء پیامبران اولوالعزم هستند، از اخبار زیادی استفاده می‌شود و اخبار در این باب به حد مستفیض هستند و اگر رأیی مخالف این نظریه باشد که گفته‌اند پیامبران اولوالعزم چهار نفرند یا بعضی گفته‌اند شش نفرند با توجه به این روایت معتبری که از ائمه و اهل بیت رسیده است، این نظریه‌ها ضعیف هستند.
[۱۱] بمجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۱۱، ص۳۵، بیروت، مؤسسه الوفا، چاپ دوم، ۱۴۰۳.    


۱. ↑ احقاف/سوره۴۶، آیه۳۵.    
۲. ↑ راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات فی غریب القرآن، ص ۵۶۵، بیروت، دار الشامیه، چاپ اول، ۱۴۱۴.    
۳. ↑ طبرسی، فضل، مجمع البیان، ج۹، ص۹۴، مکتبه آیت الله مرعشی نجفی.
۴. ↑ مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۱۱، ص۳۵، بیروت، مؤسسه الوفا، چاپ دوم، ۱۴۰۳.    
۵. ↑ مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۱۱، ص۵۶، بیروت، مؤسسه الوفا، چاپ دوم، ۱۴۰۳.    
۶. ↑ احقاف/سوره۴۶، آیه۳۵.    
۷. ↑ احزاب/سوره۳۳، آیه۷.    
۸. ↑ شوری/سوره۴۲، آیه۱۳.    
۹. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱۶، ص۲۷۸.    
۱۰. ↑ مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۱۱، ص۴۱، بیروت، مؤسسه الوفا، چاپ دوم، ۱۴۰۳.    
۱۱. ↑ بمجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۱۱، ص۳۵، بیروت، مؤسسه الوفا، چاپ دوم، ۱۴۰۳.    


۱. المیزان، محمد حسین طباطبایی، ج۱۸، ص۲۹.
۲. مجمع البیان، طبرسی، قم، مکتبه آیت الله مرعشی، ۱۴۰۳، ج۹، ص۹۴.
۳. نمونه، ناصر مکارم شیرازی، ج۲۱، ص۳۷۸.

سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «پیامبران اولوالعزم»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۰۸/۲۳.    


رده‌های این صفحه : اولو العزم | پیامبر شناسی
جعبه ابزار