• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

وصیت‌های خانوادگی حضرت فاطمه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: حضرت فاطمه، مسائل خانوادگی، علی، وصیت‌.

پرسش: وصیت‌های خانوادگی حضرت فاطمه (سلام‌الله‌علیهم) چیست؟

پاسخ اجمالی: وصیت‌های حضرت فاطمه (علیهاالسلام) به نکاتی آموزنده در‌باره مسائل خانوادگی اشاره دارد که خیر‌خواهی برای همسر، سفارش در‌باره فرزندان و یادگاری برای دختر از جمله آنها است.



شماری از وصیت‌های حضرت فاطمه (علیهاالسلام) به نکاتی آموزنده در‌باره مسائل خانوادگی اشاره دارد که رعایت آنها موجب تقویت و تحکیم هر چه بیشتر بنیاد خانواده‌ها می‌شود، این نکات عبارت‌اند از:


زهرای اطهر (علیهاالسلام) می‌داند که‌اندکی با مرگ فاصله دارد و به زودی در سن جوانی از دنیا خواهد رفت، آسیب‌های جسمی ناشی از دفاع از حریم ولایت، و فشارهای روحی از دست دادن پدر، و مهم‌تر از آنها، نادیده گرفتن سفارش‌های پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در باره تداوم حکومت اسلامی، شرایط جسمی و روحی توان‌فرسایی را برای او پدید آوردند، ولی در عین حال، او به فکر آینده همسر خویش است!
از یک سو، می‌داند که پس از او، حریم ولایت علوی مدافعی ندارد، و شوهرش علی (علیه‌السّلام) در غربت محض به سر خواهد برد و آینده دشواری در انتظار او است، از‌این‌رو، برای او اشک می‌ریزد، و در پاسخ علی (علیه‌السّلام) که می‌پرسد برای چه گریه می‌کنی، می‌فرماید:
«لِما تَلقی بَعدی؛ برای آنچه پس از من می‌بینی!»
علی (علیه‌السّلام) به او دل‌داری می‌دهد و می‌فرماید:
«لا تَبکی، فَوَاللّه انَّ ذلِکَ لَصَغیرٌ عِندی فی ذاتِ اللّه؛
[۲] ر.ک: محمدی ری‌شهری، محمد، حکمت‌نامه فاطمی، ص۶۷۶، ح۴۷۰.
گریه مکن، به خدا آن [سختی‌ها] برای من در راه خدا کوچک [و تحمل آنها آسان] است!»
و از سوی دیگر، می‌داند علی (علیه‌السّلام) مانند او جوان است، و در ادامه زندگی نیاز به همسر دارد، از‌این‌رو به فکر همسر آینده شوهر نیز هست و به او همسری پیشنهاد می‌کند که مادر خوبی نیز برای فرزندانش باشد:
«یَابنَ عَمِّ، اُوصیکَ اوَّلاً ان تَتَزَوَّجَ بَعدی بِابنَةِ اُختی اُمامَةَ؛ فَاِنَّها تَکونُ لِوُلدی مِثلی، فَاِنَّ الرِّجالَ لابُدَّ لَهُم مِنَ النِّساءِ؛
[۴] ر.ک: محمدی ری‌شهری، محمد، حکمت‌نامه فاطمی، ص۶۴۰، ح۴۴۹.
‌ای عموزاده، تو را وصیت می‌کنم که پس از من با امامه، خواهرزاده‌ام ازدواج کنی؛ چرا که او برای فرزندانم همانند خودِ من است؛ چرا که مردان چاره‌ای از داشتن همسر ندارند.»
و بدین‌سان، در سخت‌ترین شرایط جسمی و روحی، نهایت خیرخواهی برای زندگی خانوادگی را به همگان می‌آموزد.


فاطمه (علیهاالسلام) می‌داند که شوهرش دارای مقام عصمت است و در حق فرزندان او و خودش کوتاهی نخواهد کرد، با این همه تاکید می‌کند:
«اُوصیکَ فی وُلدی خَیراً؛
[۷] ر.ک: محمدی ری‌شهری، محمد، حکمت‌نامه فاطمی، ص۶۴۴، ح۴۵۱.
درباره فرزندانم به تو وصیت می‌کنم که به آنان خوبی کنی.»
و در گزارشی دیگر آمده است:
«فَاِن انتَ تَزَوَّجتَ امرَاَةً اجعَل لَها یَوماً ولَیلَةً وَاجعَل لِاَولادی یَوماً ولَیلَةً یا ابَا الحَسَنِ، ولا تَصِح فی وُجوهِهِما فَیُصبِحانِ یَتیمَینِ غَریبَینِ مُنکَسِرَینِ، فَاِنَّهُما بِالاَمسِ فَقَدا جَدَّهُما وَالیَومَ یَفقِدان اُمَّهُما، فَالوَیلُ لِاُمَّةٍ تَقتُلُهُما وتُبغِضُهُما؛ اگر با زنی ازدواج کردی، یک شبانه روز را برای او بگذار، و یک شبانه روز را به فرزندانم اختصاص بده. بر سرشان داد نزن، که یتیم، غریب دل شکسته‌اند. چون آن دو دیروز پدربزرگشان را از دست دادند و امروز مادرشان را. وای بر امتی که آن دو را بکشد و با آنان کینه توزی کند.»


یکی از وصیت‌های گزارش شده از حضرت فاطمه (علیهاالسلام) این است که می‌گوید: پس از رسیدن دخترش امّ کلثوم به سن بلوغ، وسائل منزل از آن او باشد.
[۹] ر.ک: محمدی ری‌شهری، محمد، حکمت‌نامه فاطمی، ص۶۴۵، ح۴۵۱.
همچنین پرده‌های منزل به یکی از دو دخترانش واگذار شود.
[۱۰] ر.ک: محمدی ری‌شهری، محمد، حکمت‌نامه فاطمی، ص۶۵۵، ح۴۶۲

گفتنی است با توجه به این‌که وسائل منزل آن حضرت، از نظر مادی، گران‌قیمت نبودند، می‌توان گفت: منظور از این وصیت به یادگار گذاشتن وسائل منزل مادر برای دختر است.


۱. مجلسی، محمد‌باقر، بحار الانوار، ج۴۳، ص۲۱۸.    
۲. ر.ک: محمدی ری‌شهری، محمد، حکمت‌نامه فاطمی، ص۶۷۶، ح۴۷۰.
۳. مجلسی، محمد‌باقر، بحار الانوار، ج۸۱، ص۳۹۱.    
۴. ر.ک: محمدی ری‌شهری، محمد، حکمت‌نامه فاطمی، ص۶۴۰، ح۴۴۹.
۵. فتال نیشابوری، محمد بن احمد، روضة الواعظین، ج۱، ص۱۵۱.    
۶. مجلسی، محمد‌باقر، بحار الانوار، ج۴۳، ص۱۹۲.    
۷. ر.ک: محمدی ری‌شهری، محمد، حکمت‌نامه فاطمی، ص۶۴۴، ح۴۵۱.
۸. ر.ک:مجلسی، محمد‌باقر، بحار الانوار، ج۴۳، ص۱۷۹، ح۱۵.    
۹. ر.ک: محمدی ری‌شهری، محمد، حکمت‌نامه فاطمی، ص۶۴۵، ح۴۵۱.
۱۰. ر.ک: محمدی ری‌شهری، محمد، حکمت‌نامه فاطمی، ص۶۵۵، ح۴۶۲



سایت‌ حدیث‌نت، برگرفته از مقاله «وصیت‌های خانوادگی حضرت فاطمه» تاریخ بازیابی۱۳۹۹/۳/۲۲.    


رده‌های این صفحه : وصیت | وصیت‌های حضرت فاطمه




جعبه ابزار