وسوسه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

‌کلیدواژه: وَسوَسه، وسواس، شیطان.
پرسش: وسوسه به چه معناست؟
پاسخ: وسوسه در لغت به معنای شک، بدگمانی و پچ پچ می‌باشد.
وَسواس، صدا و آوازی است که از زیور آلات و یا نی شنیده می‌شود و به شیطان و هر سخن وسوسه آمیزی هم وسوسه گفته می‌شود.
وسواس با خود سخن گفتن و فکر کردن است، کسی که وسوسه بر او غالب و مسلط شده باشد مُوسْوِس گفته می‌شود.

---

مرحوم کاشف الغطاء در تعریف وسواس می‌نویسد:
«وسواس که در سوره ناس از آن به خداوند پناه برده می‌شود، حالتی است که مانع از اطمینان و ثبات آدمی می‌شود و حالاتی هم چون دیوانگان بر او عارض می‌شود. سرچشمۀ وسواس خیال و نگرانی فکری است به طوری که آدمی در عین سلامتی خود را مریض می‌بیند و کارهای صحیح را باطل و غلط پنداشته و هر چیز طاهر و پاکی را نجس و هر حلال را حرام می‌پندارد، وسواس بیماری عجیبی است که به دیوانگی منجر می‌شود چنین شخصی اراده و نیّت بر عمل خاصی نخواهد داشت و تکرار در عبادات و معاملاتش دلیل استوار نبودن اراده و نیت اوست »
وسواس نوعی بیماری روانی مذهبی است که از نظر خداوند نکوهیده اما در نظر خود شخص، پسندیده جلوه می‌کند، وسواس گاهی در نیت، گاه در مخارج حروف و گاه در صحت وضو و غسل و گاه در عدد رکعات نماز و گاه در طهارت و نجاست و... ظهور می‌کند.
در آموزه‌های اسلام، وسواس نشانۀ نفوذ شیطان بر قلب انسان است و لذا تأکید شده که به آن بی‌اعتنائی ‌شود.

---

۱- اجتناب شخص وسواسی از دیگران به بهانه ناپاکی آنان
۲- تردید زیاد در تمام امور
۳-شک بسیار در صحت عبادات و دیگر حوادث
۴-نگرانی بیهوده دربارۀ پاکیزگی و آلودگی لباس
۵-لجاجب و عناد در کارها

---

مرحوم یزدی در عروة الوثقی می‌نویسد: وسواسی که قطع و یقین در شستن برایش بدست نمی‌آید، باید به مردم عادی بنگرد و همان اعمالی که آنان در شستو و طهارت انجام می‌دهند، انجام دهد.
ابن طاووس در اقبال روایت کرده که برای دفع وسوسه، آدمی باید پیش از هر کاری که در آن دچار وسواس می‌شود با خواندن دعائی به درگاه خداوند پناه ببرد:
«اعوذ بالله القویّ و اعوذ بمحمدٍ الرضیّ من شر کلّ شیطان غَوّی»
عبدالله بن سنان می‌گوید در حضور امام صادق (ع) در مورد مردی که مبتلا به وسواس در وضو و نماز بود گفتم وی مرد عاقلی است.
آن حضرت فرمود: او چه عقلی دارد و چگونه عاقل است؟! در حالی که در وسوسه‌هایش از شیطان فرمان‌برداری می‌نماید. گفتم: چگونه از شیطان پیروی می‌کند؟ آن حضرت فرمود: از خودش بپرس انگیزه این وسوسه‌ها از کجا و از کیست، بی‌شک خواهد گفت از کار شیطان است.

---