هدایای معاویه به امام حسن
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: امام حسن،
امام حسین،
معاویه،
اهل‌بیت.
پرسش: امام حسن (علیه‌السّلام) و امام حسین (علیه‌السّلام) هدایای معاویه را می‌پذیرفتند. اما چگونه می‌توان باور کرد که فرزندان امام، هدایای معاویه را قبول کنند؟ آیا آنان به اهداف سیاسی معاویه از این بخشش‌ها، پی نمی‌بردند؟ آیا پذیرفتن هدیه‌های معاویه، تأیید عملی حکومت معاویه به شمار نمی‌آمد؟ و سرانجام، چه مصلحتی ایجاب می‌کرد که آنان هدایای دشمن کینه توز اهل بیت (علیهم‌السّلام) را بپذیرند؟
بی‌تردید، کاری که موجب تأیید عملی حکومت
آل‌ابو‌سفیان بر جامعه اسلامی باشد، از
فرزندان امام علی (علیه‌السّلام) سر نمی‌زده است. اسناد موجود هم بر فرض صحّت، به‌روشنی بر همین معنا دلالت دارند؛ زیرا:
اوّلاً، پذیرفتن هدایای معاویه از سوی امام حسین (علیه‌السلام)، هنگامی تأیید حکومت وی به شمار می‌آمد که امام در مقابل جنایات او سکوت کند؛ ولی از آن‌جا که امام (علیه‌السّلام) با صراحت، از معاویه انتقاد می‌کرد، نقشه زیرکانه وی نقش بر آب می‌شد و بدین‌سان، پذیرش هدیه او، باعث تأیید حکومتش نبود، چنان‌که در حدیثی از
امام باقر (علیه‌السّلام) می‌خوانیم:
«انَّ الحَسَنَ وَ الحُسَینَ (علیهماالسلام) کانا یغمِزانِ مُعاوِیةَ وَ یقولانِ فیهِ وَ یقبَلانِ جَوائِزَهُ؛
حسن و حسین (علیهماالسلام) از معاویه عیب می‌گرفتند و از او انتقاد می‌کردند؛ ولی عطایایش را می‌پذیرفتند.»
ثانیا، در جایی که ممکن بود پذیرفتن هدایای معاویه، تأیید حکومت وی محسوب شود و یا نپذیرفتن آن، ضربه‌ای به حکومتش بزند، امام (علیه‌السّلام) هدایای او را نمی‌پذیرفت، چنان‌که در جریان آمدن معاویه به
مکّه و ارسال اموال و هدایای فراوان برای امام حسین (علیه‌السلام)، ایشان از پذیرفتن آنها خودداری کرد.
امّا مصلحت و حکمتی که در پذیرفتن هدایای معاویه در غیر این‌گونه موارد وجود داشت، تشنّج‌زدایی در جامعه اسلامی از یک سو، و تأمین نیاز جمعی از مستمندان از سوی دیگر بود؛ زیرا امام حسن و امام حسین (علیهم االسلام) آن هدایا را به مصرف زندگی شخصی خود نمی‌رساندند و همه را صرف نیازمندان می‌کردند.
حدیث‌نت، برگرفته از مقاله «هدایای معاویه به امام حسن» تاریخ بازیابی۱۳۹۷/۹/۷.
