نماز خواندن با شکم پر
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: پرخوری، نماز خواندن، قبولی نماز، حضور قلب.
پرسش: آیا می‌شود با شکم پر نماز خواند؟
پاسخ: شرط نماز بودن نماز، و قبولی آن، خشوع قلبی و
حضور قلب است و معلوم است که انسان هنگام پر بودن شکم چنین حالتی را ندارد؛ چراکه طبق روایات ذکر شده، پر بودن شکم باعث
قساوت قلب و تحریک شهوت می‌شود و این‌ها با خشوع و توجه کامل به خداوند منافات دارند.
البته باید به این نکته توجه کرد که شخص نمازگزار باید برنامه غذایی خود را طوری تنظیم کند که هنگام نماز که بهترین وقت آن اول وقت است، سبک بوده و آمادگی برای
عبادت داشته باشد و نیز باید از پرخوری پرهیز کند تا بتواند به
خشوع برسد و اگر کسی عمداً سهل‌انگاری کند و هنگام نماز مشغول خوردن باشد یا شکمش پر شود که نتواند نماز خوبی را به جا آورد، وی از مصادیق سبک‌شمارندگان نماز خواهد بود که اهل بیت (علیهم‌السلام) فرموده‌اند: از شفاعت ما محروم خواهد بود.
برای پاسخ دادن به پرسش مذکور، دانستن دو مقدمه لازم است:
اول این‌که پرخوری یکی از موانع سیروسلوک معنوی به شمار رفته و در روایات
اهل بیت (علیهم‌السلام) به‌شدت ما را از پرخوری منع کرده‌اند.
البته روشن است که مراد از پر بودن شکم که مذموم است، پرخوری است و شکمی که به اندازه ضرورت و نیاز
غذا در آن اندوخته می‌شود، مورد مذمت واقع نشده است.
برای روشن شدن مطلب به چند
روایت در مورد پرخوری اشاره می‌شود:
در این باره به دو روایت اشاره می‌کنیم:
«
لا یدخل ملکوت السموات و الارض من ملا بطْنه کسی که شکمش پر باشد، وارد ملکوت
آسمان‌ها و زمین نمی‌شود».
«
لَیْس شیئٌ اضرّ لقلب المؤمن من کثرة الاکْل و هی مورثة شیئین: قوة القلب و هیجان الشهوة برای قلب مؤمن چیزی زیان‌بارتر از
پرخوری نیست و این پرخوری دو چیز را به دنبال دارد:
قساوت قلب و به تحریک و به هیجان درآمدن
شهوت».
مطلب بعدی این است که خداوند عبادت بدون حضور قلب و بدون خشوع را قبول نمی‌کند. به عنوان نمونه به این
روایات توجه فرمایید:
ــ «
لاصلوة لمن لا یتخشَّعُ فی صلاته؛
نمازی نیست برای کسی که در نمازش خشوع ندارد».
ــ «
عن رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) لمّا سئل عن الخشوع: التواضع فی الصلوة و ان یقبل العبد بقلبه کلّه علی ربّه؛
هنگامی که از
رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) درباره خشوع سؤال شد. فرمودند:
تواضع در نماز است و این‌که بنده با تمام
قلب به پروردگارش رو کند».
ــ «
لا یقبل اللهُ صلاةَ عبدٍ لا یحضُرُ قلبُهُ مع بَدَنِه؛
خداوند نماز کسی را که قلبش با بدنش همراهی نمی‌کند، قبول نمی‌کند».
از روایات فوق استفاده می‌شود شرط نماز بودن نماز، و قبولی آن، خشوع قلبی و
حضور قلب است و معلوم است که انسان هنگام پر بودن شکم چنین حالتی را ندارد؛ چراکه طبق روایات ذکر شده، پر بودن شکم باعث قساوت قلب و تحریک شهوت می‌شود و این‌ها با خشوع و توجه کامل به خداوند منافات دارند.
پس می‌توان نتیجه‌گیری کرد که اگر
انسان هنگام پر بودن شکم نماز بخواند، این نماز اثر چندانی نخواهد داشت. پس بهتر این است که کمی
صبر کند تا بلکه شکمش سبک‌تر شده و قلبش متوجه خداوند شود.
البته باید به این نکته تأکید کرد که شخص نمازگزار باید برنامه غذایی خود را طوری تنظیم کند که هنگام نماز که بهترین وقت آن اول وقت است، سبک بوده و آمادگی برای
عبادت داشته باشد و نیز باید از پرخوری پرهیز کند تا بتواند به خشوع برسد و اگر کسی عمداً
سهل‌انگاری کند و هنگام نماز مشغول خوردن باشد یا شکمش پر شود که نتواند نماز خوبی را به جا آورد، وی از مصادیق سبک‌شمارندگان نماز خواهد بود که
اهل بیت (علیهم‌السلام) فرموده‌اند: از
شفاعت ما محروم خواهد بود.
۱. خمینی، روح‌الله، آداب الصلوه، آداب نماز، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه)، ۱۳۷۰ ش.
۲. خمینی، روح‌الله، شرح چهل حدیث (اربعین حدیث) امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه)، ح۲۷، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه)، ۱۳۷۳ ش.
۳. جوادی آملی، عبدالله، اسرار الصلوه، دارالاسراء، ۱۴۱۵ ق.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «نماز خواندن با شکم پر»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۷/۰۹/۰۷.
