مراد از سته ایام در مورد خلقت عالم هستی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: کتاب انجیل،
خداوند،
حضرت آدم (علیه‌السّلام)،
قرآن.
پرسش: بر اساس آنچه که در کتاب انجیل آمده، خداوند زمین را در شش روز آفرید و در آخرین روز هم حضرت آدم (علیه‌السّلام) را. آیا قرآن هم همین نظر را دارد؟ آیا «سته ایام» (شش روز) در قرآن روزهایی بلندتر از روزهای معمولی را مطرح می‌کند، یا همان ۲۴ ساعت است؟
پاسخ اجمالی: قرآن مجید مدت زمان خلقت آسمان‌ها و زمین را به «ستة ایام» (شش روز) تعبیر کرده است، ولی در ارتباط با خلقت آدم در روز ششم و تفاصیل اعمالی که خداوند در هر روز انجام داده، مطلبی ذکر نکرده است.
ظاهراً «ستة ایام» اشاره به شش دوران دارد، چنان‌که تعبیر به یوم و روز به این معنا، در دیگر آیات قرآن و نیز احادیث معصومان و کلمات شعرا و ادبا رایج و متداول است.
قرآن مجید و
کتاب مقدس (تورات) خلقت
آسمان و
زمین را در شش روز ذکر کرده‌اند (این مطلب در هفت
آیه قرآن آمده است:
) با این تفاوت که:
اولاً: در قرآن مجید تفاصیل اعمالی که خداوند در هر روز انجام داده ذکر نشده، (تنها در آیات ۱ – ۱۲
سوره فصلت،
خلقت زمین و تقدیر مواد غذایی روی آن را چهار روز و خلقت آسمان‌ها را دو روز معین کرده است. برخی از مفسران نیز با توجه به این آیات دوران‌های آفرینش را به صورت احتمالی تخمین زده‌اند.
ولی در کتاب مقدس جزئیات کارهای انجام شده مذکور است.
ثانیاً: در قرآن نیامده است که در پایان روز ششم خداوند حضرت آدم (علیه‌السّلام) را آفرید.
اما اینکه منظور از «یوم» (روز) در قرآن مجید که می‌فرماید: «وَ لَقَدْ خَلَقْنَا السَّماواتِ وَ الْاَرْضَ وَ ما بَیْنَهُما فی سِتَّةِ اَیَّامٍ؛
ما زمین و آسمان را در شش روز خلق کردیم» چیست؟ آیا مراد یک‌شبانه روز (۲۴ساعت) است؟ یا...، باید گفت:
مسلم است که در زمان آغاز خلقت، روز و شب معنای واقعی خود را که از گردش زمین به دور خود و در برابر نور خورشید حاصل می‌شود، پیدا نکرده بودند؛ زیرا هنوز زمین و خورشید خلق نشده بودند. بنابراین نمی‌توان گفت منظور از «روز» دقیقاً همان زمان گردش کره زمین به دور خود باشد. هر چند که می‌تواند معادل آن (یعنی ۲۴ ساعت) را برای آن در نظر گرفت، اما از آن‌جا که یافته‌های علمی دانشمندان حاکی از آن است که میلیاردها سال طول کشید تا زمین و آسمان به وضع کنونی خود در آمده‌اند، لزومی ندارد که ما روز (یا معادل آن در زبان‌های دیگر مانند «یوم» در زبان عربی) را برابر ۲۴ ساعت بدانیم. مخصوصاً با توجه به اینکه واژه روز یا یوم مفهوم وسیعی دارد، و در بسیاری موارد به معنای یک «دوران» و برهه‌ای از زمان به‌کار رفته است و می‌رود. خواه آن زمان کوتاه باشد، یا طولانی و به‌اندازه هزاران و یا حتی میلیاردها سال.
به‌طور مثال قرآن مجید از عالم رستاخیز به «یوم القیامة» تعبیر کرده است، در حالی‌که مجموعه رستاخیز، دورانی بسیار طولانی است و در خود قرآن آمده است که
روز رستاخیز و
محاسبه اعمال مردم پنجاه هزار سال طول می‌کشد.
بنابراین دست‌کم در فرهنگ قرآن واژه «یوم» الزاماً به مقدار ۲۴ ساعت نیست. علاوه بر این، در کلمات مردم و شعرا و ادیبان و حتی پیشوایان دینی، واژه روز و یوم به معنای «دوران» (کوتاه یا طولانی) آمده است. چنان‌که
حضرت علی (علیه‌السّلام) می‌فرماید: «روزگار دو روز است: روزی به سود تو، و روزی به زیان تو».
و
کلیم کاشانی این‌گونه سروده است:
بد نامی حیات یکی دو روز بیش نبود •••• آن هم «کلیم» با تو بگویم چسان گذشت
یک روز صرف بستن دل شد به این و آن •••• روز دگر به کندن دل از این و آن گذشت.
لغت‌شناسان نیز این وسعت مفهومی را در مورد واژه روز و یوم بیان داشته‌اند. مثلاً
راغب اصفهانی می‌گوید: «یوم گاهی به مقدار زمان بین طلوع و غروب خورشید گفته می‌شود و گاهی به مدتی از زمان، هر مقدار که باشد».
بنابراین، از مجموع نکات ذکر شده چنین نتیجه می‌گیریم که خداوند زمین و آسمان را در شش دوران متوالی آفرید، هر‌چند این دوران‌ها گاهی به میلیون‌ها و حتی میلیاردها سال بالغ شده است، و بین قرآن و یافته‌های علمی از این نظر اختلاف و تضادی وجود ندارد. چنان‌که اگر واژه روز در کتاب مقدس را نیز به «دوران» تفسیر نماییم (که قابلیت این تفسیر را دارد) تضادی به وجود نمی‌آید.
اینکه بیان شده است خلقت آدم (علیه‌السّلام) مربوط به حدود شش یا هفت هزار سال پیش است، هیچ استبعادی ندارد که منظور نسل جدیدی از انسان باشد که از حضرت آدم (علیه‌السّلام) است و چه بسا قبل از این نسل، هزاران نسل از انسان وجود داشته و منقرض شده باشند.
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «مراد از سته ایام در مورد خلقت جهان هستی» تاریخ بازیابی۱۳۹۹/۹/۳۰.
