مجتهدان حافظ قرآن
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: اجتهاد،
حفظ قرآن،
مرجع تقلید.
پرسش: چند نفر از مجتهدان کنونی حافظ قرآن هستند و در گذشته چند نفر از آنها حافظ قرآن بودند؟
پاسخ اجمالی: سنت حفظ قرآن، سنتی بسیار پسندیده است که از زمان پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در بین مسلمانان رواج داشت و علما و مراجع تقلید و طلاب حوزه‌های علمیه شیعه نیز همواره به این مسئله اهمیت می‌داده‌اند. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، تلاش‌ها و کوشش‌های فراوانی در جهت گسترش فرهنگ حفظ قرآن مجید در
جمهوری اسلامی ایران و از جمله در حوزه‌های علمیه صورت گرفت و مدارس حفظ قرآن تشکیل شده است که جمع زیادی از اقشار مختلف، امروز حافظ کل قرآن هستند. هم اکنون جمع زیادی از علما و فضلا و طلاب حوزه‌های علمیه از حافظان قرآن می‌باشند.
علاوه بر این، حفظ قرآن و حافظ بودن، منحصر به حفظ الفاظ آن نیست، بلکه
تفسیر قرآن، بیان آیات قرآن در کلاس‌های درس و مجالس و منابر و کتاب‌ها و مقالات، انواع دیگری از حفظ قرآن است که در بین علما و طلاب بسیار رواج دارد.
سنت حفظ قرآن از عصر
پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و پس از آن، به دستور و تاکید آن حضرت که در روایات زیادی وارد شده است، وجود داشته است و از جمله اقشاری که به حفظ قرآن بسیار اهمیت داده‌اند علما و روحانیون هستند که باید هم چنین باشد؛ زیرا وظیفه حفظ دین در درجه اول به عهده اینان است. در بین مراجع تقلید و علما و طلاب از دیرباز حافظان قرآن زیاد بوده‌اند، ولی متاسفانه آمار همه آنها در دست نیست.
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، تلاش‌های بسیار ارزشمندی برای گسترش فرهنگ حفظ قرآن در میهن اسلامی انجام شد؛ از جمله در حوزه‌های علمیه، علما و طلاب حافظ کل قرآن شناسایی شدند و از آن زمان تاکنون به آنان شهریه ویژه پرداخت می‌شود و جهت خدمت به آنان گام‌های مؤثر دیگری نیز برداشته شده است. هم اکنون، حافظان کل، نصف و یا ثلث قرآن در بین طلاب و فضلا و مراجع تقلید کم نیستند، ولی متاسفانه ما آمار دقیقی در این زمینه نداریم. هم‌چنین از چند سال پیش، در حوزه علمیه قم مدرسه اختصاصی روحانیون و طلاب حافظ قرآن راه‌اندازی شده است که موفقیت‌های چشم‌گیری در زمینه حفظ قرآن داشته است. این در حالی است که حفظ قرآن اگرچه بسیار فضیلت دارد، اما از
شرایط اجتهاد نیست.
از طرف دیگر، حفظ قرآن منحصر به حفظ الفاظ قرآن و ذخیره الفاظ آن در حافظه نیست. کسانی که مشغول به تفسیر قرآن هستند (فرا گرفتن تفسیر و بیان تفسیر) و کسانی که در کلاس‌ها و منابر و مجالس آیات قرآن را برای مردم بیان می‌کنند به نوعی حافظ قرآن هستند. در همین زمینه از تاسیس رشته تخصصی تفسیر قرآن در حوزه‌ها نزدیک به دو دهه می‌گذرد. هم اکنون عده زیادی از روحانیون با سابقه در این رشته مشغول به تحصیل هستند و عده زیادی هم تا کنون در این رشته در مقطع دکترا فارغ التحصیل شده‌اند و رساله‌های قرآنی زیادی (به عنوان پایان‌نامه) تدوین و ارائه نموده‌اند.
همین‌طور، کسانی که در زمینه مفاهیم قرآنی کتاب و مقاله می‌نویسند به نوعی حافظ قرآن هستند و به حمدلله حوزه‌های علمیه شیعه، بویژه مراجع تقلید از این‌گونه فعالیت‌های قرآنی بسیار دارند.
گفتنی است؛ حفظ قرآن اگر چه
مستحب است، ولی بنابر نظر بعضی از فقهای شیعه کسانی که حافظ قرآن هستند، نگهداری این محفوظات
واجب است.
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «مجتهدان حافظ قرآن» تاریخ بازیابی۱۳۹۹/۹/۳۰.
