• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

قبر شش‌ گوشه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: امام حسین علیه‌السلام، قبر، شش گوشه، علی‌اکبر.
پرسش: چرا قبر امام حسین ـ علیه‌السلام ـ شش گوشه دارد؟
پاسخ: در میان اقوال مورخان درباره چگونگی دفن حضرت سیدالشهدا ـ علیه‌السلام ـ و یاران باوفای آن حضرت اندک تفاوتی، دیده می‌شود؛ جهت روشن شدن موضوع به تشریح بعضی از آنها می‌پردازیم:





۱.۱ - الف. دیدگاه شیخ مفید

مرحوم مفید پس از ذکر اسامی هفده نفر از شهیدان بنی‌هاشم که همگی از برادران و برادرزادگان و عموزادگان امام حسین ـ علیه‌السلام ـ بودند، می‌فرماید: آنان پایین پای آن حضرت در یک قبر (گودی بزرگ) دفن شدند و هیچ اثری از قبر آنان نیست و فقط زائران با اشاره به زمین در طرف پای امام ـ علیه‌السلام ـ آنان را زیارت می‌کنند و علی بن الحسین ـ علیهم‌السلام ـ (علی‌اکبر) از جمله آنان است؛ برخی گفته‌اند: محل دفن علی‌اکبر نسبت به قبر امام حسین ـ علیه‌السلام ـ نزدیک‌ترین محل است.

۱.۲ - ب. روایتی دیگر از شیخ مفید

و نیز می‌گوید: ‌پس از بازگشت عمر بن سعد از کربلا، جماعتی از بنی‌اسد که در غاضریه سکونت داشتند، آمده و بر پیکر امام حسین ـ علیه‌السلام ـ و یارانش نماز گذاردند و آن حضرت را همان جایی که الآن قبر اوست، دفن کردند و علی بن الحسین (علی‌اکبر) ـ علیه‌السلام ـ را در پایین پای پدر به خاک سپردند؛ سپس برای دیگر شهیدان از اهل‌بیت و اصحاب، حفیره‌ای کندند و همه آنان را در آن حفیره به‌صورت دسته جمعی دفن کردند و عباس بن علی ـ علیه‌السلام ـ را در راه غاضریه، در همان محلی که به شهادت رسید و اکنون قبر اوست به خاک سپردند.
[۳] خلیلی، ‌جعفر، موسوعة العتبات المقدسه، قم ـ کربلا، بیروت، منشورات مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، چاپ دوم، ۱۴۰۷ ق، ص ۷۳، جزء۸.


۱.۳ - ج. دفن امام براساس روایاتی دیگر

در بعضی از روایات آمده است: امام سجاد ـ علیه‌السلام ـ (با قدرت امامت و ولایت) به کربلا آمد و بنی‌اسد را سرگردان یافت، چون که میان سرها و بدن‌ها جدایی افتاده بود و آنها راهی برای شناخت نداشتند؛ امام زین‌العابدین ـ علیه‌السلام ـ از تصمیم خود برای دفن شهیدان خبر داد؛ آنگاه به جانب جسم پدر رفت، با وی معانقه کرد و با صدای بلند گریست؛ سپس به‌سویی رفت و با کنار زدن مقداری کمی خاک قبری آماده ظاهر شد، به‌تنهایی پدر را در قبر گذاشت و فرمود: با من کسی هست که مرا کمک کند و بعد از هموار کردن قبر، روی آن نوشت: «هذا قبر الحسین بن علی بن ابی‌طالب الّذی قتلوه عطشاناً غریباً»؛ این قبر حسین بن علی بن ابی‌طالب است؛ آن حسینی که او را با لب تشنه و غریبانه کشتند. پس از فراغت از دفن پدر به‌سراغ عمویش عباس ـ علیه‌السلام ـ رفت و آن بزرگوار را نیز به‌تنهایی به خاک سپرد.
سپس به بنی‌اسد دستور داد تا دو حفره آماده کنند، در یکی از آنها بنی‌هاشم و در دیگری سایر شهیدان را به خاک سپردند؛ نزدیک‌ترین شهیدان به امام حسین ـ علیه‌السلام ـ فرزندش علی‌اکبر ـ علیه‌السلام ـ است؛
[۴] عبدالرزاق الموسوی، المقرم، مقتل الحسین علیه‌السلام، تهران، قسم الدراسات الاسلامیه، مؤسسه البعثة، ص ۳۲۰ ـ ۳۲۱.


۱.۳.۱ - سخن امام صادق به حماد بصری

امام صادق ـ علیه‌السلام ـ در این‌باره به عبدالله بن حماد بصری فرموده است: امام حسین ـ علیه‌السلام ـ را غریبانه کشتند، بر او می‌گرید کسی که او را زیارت کند، غمگین می‌شود و کسی که نمی‌تواند او را زیارت کند، دلش می‌سوزد برای کسی که قبر پسرش را در پایین پایش مشاهده کند.
[۵] قمی، جعفر بن محمد، ابن قولویه، کامل الزیارات، مؤسسه نشر الفقاهه، چاپ اول، ۱۴۱۷ ق، صص ۵۳۷ ـ ۵۳۸.
[۶] عبدالرزاق الموسوی، المقرم، مقتل الحسین علیه‌السلام، تهران، قسم الدراسات الاسلامیه، مؤسسه البعثة، ص ۳۲۱.



گرچه بعضی از مطالب در کیفیت به خاک سپاری امام حسین ـ علیه‌السلام ـ و اینکه چه کسی امام حسین ـ علیه‌السلام ـ را دفن کرده، در این نقل‌ها متفاوت است، ولی از مجموع آنها یک نکته قابل استفاده است که به‌عنوان نتیجه ارائه می‌گردد و آن اینکه: قبر علی‌اکبر ـ علیه‌السلام ـ در پایین پای امام حسین ـ علیه‌السلام ـ قرار دارد.


بنابراین می‌توان ادعا کرد که ضریح کوچکی که بر ضریح حضرت سیدالشهدا ـ علیه‌السلام ـ متصل است و در طرف پایین پای آن حضرت قرار دارد و از مجموع دو ضریح یک ضریح شش گوشه درست شده به احترام علی‌اکبر ـ علیه‌السلام ـ و به نام آن حضرت است.


عبدالرزاق حسنی ضریح امام حسین ـ علیه‌السلام ـ را چنین توصیف کرده است:
«ضریح امام حسین ـ علیه‌السلام ـ عبارت است از: یک بلندی (صندوق مانند) چوبی که به عاج زینت شده و روی آن دو مشبک
[۷] هرچیز سوراخ، سوراخ پنجره مانند را مشبک ‌گویند.
قرار دارد،‌ مشبک داخلی از فولاد گران‌قیمت و مشبک خارجی از نقره روشن سفید است... به مشبک خارجی مشبک دیگری بدون اینکه مانعی بین آن دو باشد، متصل است و فقط از هر طرف به‌اندازه ‌یک متر کوتاه‌تر از مشبک خارجی متعلق به امام حسین ـ علیه‌السلام ـ است و زیر آن مشبک قبر علی بن الحسین ـ علیهم‌السلام ـ است که همراه پدر در یک روز شهید شده و در کنار پدر دفن گردیده است.
[۸] خلیلی، جعفر، موسوعة العتبات المقدسه، قسم کربلا، جزء ۸، بیروت، منشورات مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، ص ۱۸۲، به نقل از حسنی، عبدالرزاق، موجز تاریخ البلدان العراقیه.



۱. مفید، الارشاد، سلسله مؤلفات شیخ مفید، دار المفید للطباعة و النصر و التوزیع، ج ۲، صص ۱۲۵ ۱۲۶، جزء ۲.    
۲. مفید، الارشاد، سلسله مؤلفات شیخ مفید، دار المفید للطباعة و النصر و التوزیع، ج ۲، ص ۱۱۴، جزء ۲.    
۳. خلیلی، ‌جعفر، موسوعة العتبات المقدسه، قم ـ کربلا، بیروت، منشورات مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، چاپ دوم، ۱۴۰۷ ق، ص ۷۳، جزء۸.
۴. عبدالرزاق الموسوی، المقرم، مقتل الحسین علیه‌السلام، تهران، قسم الدراسات الاسلامیه، مؤسسه البعثة، ص ۳۲۰ ـ ۳۲۱.
۵. قمی، جعفر بن محمد، ابن قولویه، کامل الزیارات، مؤسسه نشر الفقاهه، چاپ اول، ۱۴۱۷ ق، صص ۵۳۷ ـ ۵۳۸.
۶. عبدالرزاق الموسوی، المقرم، مقتل الحسین علیه‌السلام، تهران، قسم الدراسات الاسلامیه، مؤسسه البعثة، ص ۳۲۱.
۷. هرچیز سوراخ، سوراخ پنجره مانند را مشبک ‌گویند.
۸. خلیلی، جعفر، موسوعة العتبات المقدسه، قسم کربلا، جزء ۸، بیروت، منشورات مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، ص ۱۸۲، به نقل از حسنی، عبدالرزاق، موجز تاریخ البلدان العراقیه.



سایت اندیشه قم    






جعبه ابزار