سند زیارت عاشورا
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلید واژه: زیارت عاشورا، سند، توثیق
پرسش: با توجه به اینکه راویان زیارت عشورا از زبان امام باقر راویان زیر می باشد پس چگونه ما شیعیان زیارت عاشورا را قبول داریم؟
۱. حكيم بن داود بن حكيم و غيره: هر دو مجهول هستند و در کتب رجالی نه توصیف و نه توثیق شده اند.
۲. محمد بن موسى الهمداني: در مورد او آمده است که مذهب وی مشخص نیست ولی به غلو و مخلوط کردن احادیث و شبیه به این متهم است. نجاشی می گوید: قمیون او را ضعیف می دانستند. ابن ولید در مورد وی گفته است که حدیث جعل می کرده است.
۳. محمد بن خالد الطيالسي: امامی و ثقه است.
۴. سيف بن عميرة: امامی و ثقه است.
۵. صالح بن عقبة: در مورد وی اختلاف است. عده ای او را غالی و کذاب دانسته اند ولی برخی او را امامی و ثقه یعنی مورد اعتماد دانسته اند.
۶. جميعا عن علقمة بن محمد الحضرمي: ظاهرا صحیح المذهب و شیعه بوده است.
۷. محمد بن إسماعيل: بزیع، برخی وی را امامی و ثقه دانسته اند.
۸. مالك الجهني: شخص مجهولی است.
پاسخ:
شیخ طوسی با سه سند اين
زیارت شريفه را نقل مي‌نمايد:
۱-
عقبة ابن خالد از
امام باقر(ع)؛
۲-
صفوان بن مهران از
امام صادق(ع) از پدرانش از
پیامبر و
جبرئیل و سرانجام از
خدا ؛
۳-
علقمه بن محمد حضرمي از
امام باقر(ع) .
ما سند هاي سه گانه بالا به اين شرح اند:
روى محمد ابن اسماعيل بن بزيع، عن صالح بن عقبه، عن أبيه، عن
أبی جعفر(ع) قال صالح بن عقبة و سيف بن عميرة قال علقمة بن محمد الحضرمي: قلت لابي جعفر عليه السلام علمني ...
روى محمد بن خالد الطيالسي عن سيف بن عميرة قال خرجت مع صفوان بن مهران الجمال ...
با توجه به اين كه سه
روایت مي باشد بر فرض كه بعض طريق ها ضعفي هم داشته باشد، با طريق ديگر كه
صحیح است اين
ضعف جبران مي شود.
وقتي يك روايت صحيح و چند روايت ضعيف به يك مضمون داشته باشيم، همين يكي بودن مضمون سبب مي شود كه ضعف آنها به كمك روايت صحيح هم مضمون، جبران گردد.
در سند اول محمد بن اسماعيل، صالح بن عقبه و پدرش راوي هستند كه توسط عالمان رجال توثيق شده اند و با توجه به جرحي كه بعضي وارد كرده اند، روايت اگر صحيح نباشد، حداقل حسن است و حسن درجه خوبي از اعتبار است.
در سند دوم صالح و سيف از علقمه نقل مي كنند كه سيف و علقمه توثيق شده اند.
در سند سوم هم محمد بن خالد طيالسي، سيف و
علقمه هستند كه هر سه
توثیق شده اند.
بنا بر اين رجال اين روايات همه مورد توثيق يا
مدح مي باشند و
جرح قابل اعتنايي نسبت به آنها وجود ندارد علاوه كه اين سندها
ضعف احتمالي يكديگر را جبران مي كنند.
نكته ديگر اين كه اين روايت مربوط به زيارت است كه مستحب مي باشد و در اعمال مستحب به اعتبار
روایات صحيح، اگر به
حدیث وارد از
امامان به اعتبار وعده اي كه بنا بر آن حديث داده شد، عمل شود به ثواب
موعود مي رسيم حتي اگر آن حديث به واقع از معصوم صادر نشده باشد.
روايات مربوط به زيارت عاشورا بر فرض كه صحيح نباشند، باز هم ما چون به اعتبار سخن
معصوم به آن عمل مي كنيم، به
ثواب موعود مي رسيم.
در ضمن محتواي اين زيارت علاوه بر اين كه با اصلي از اصول
قرآن و روايات و عقل مخالفت ندارد، با روايات فراوان ديگر كه با اين محتوا وارد شده اند مطابقت دارد و اين خود دليلي بر وارد شدن اين زيارت از طريق
معصوم است.
براي آگاهي بيشتر از اعتبار سندي اين زيارت به "شفاء الصدور، ج۱، ص۳۰ -۷۰ مراجعه كنيد.
سایت مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
