• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

زنده به گور

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: اعراب، دختران، زنده به گور،
پرسش: چرا اعراب جاهلی دختران را زنده به گور می‌کردند؟
پاسخ:



فرهنگ جاهلی عرب، عزت و افتخار را در داشتن فرزندان پسر می‌دانست و نگه‌داری دختران را مایه ننگ و به همین دلیل آنها را می‌کشتند. قرآن کریم در این باره می‌فرماید:

۱.۱ - آیه ۵۸ سوره نحل

«وَ إِذا بُشِّرَ أَحَدُهُمْ بِالْأُنْثی‌ ظَلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدًّا وَ هُوَ کَظیمٌ»؛ و چون یکی از آنان را به (تولد) دختر بشارت دهند (از فرط غیظ و غضب) صورتش سیاه گردد؛ درحالی‌که خشم گلویش را می‌فشارد.

۱.۲ - آیه ۵۹ سوره نحل

«یَتَواری‌ مِنَ الْقَوْمِ مِنْ سُوءِ ما بُشِّرَ بِهِ أَ یُمْسِکُهُ عَلی‌ هُونٍ أَمْ یَدُسُّهُ فِی التُّرابِ أَلا ساءَ ما یَحْکُمُونَ»؛ از بدی بشارتی که به او داده شده از میان قبیله خود متواری شود (و نمی‌داند) آیا او را با سرافکندگی نگاه دارد یا (زنده) در زیر خاکش نهان سازد. هان، بد قضاوتی می‌کنند.
قرآن می‌فرماید در جاهلیت عرب وقتی برای ایشان خبر می‌آوردند که دختردار شدید از خشم سیاه می‌شدند، و از بدی خبری که به آنان داده شد و از فشار افکار عمومی که آن‌ را بد می‌پنداشتند پنهان گشته، به فکر فرو می‌رفتند که آیا این نوزاد دختر را نگه دارند و ذلت و خواری دخترداری را تحمل کنند و یا زنده‌زنده در خاک پنهانش سازند؛ هم‌چنان‌که عادت اکثرشان درباره دختران متولدشده این بود.


شروع این فرهنگ غلط به جنگ بنی‌تمیم با کسرای ایران باز می‌گردد، در آن جنگ عده‌ای از زنان قبیله، اسیر لشکر کسری شدند و آنان را به اسیری به دربار کسری بردند، در آن‌جا دختران را به‌عنوان کنیز نگاه داشتند و پس از مدتی که میان دو طرف صلح برقرار شد، بنی‌تمیم اسیران خود را مطالبه کردند، دربار کسری آنان را مخیر کرد که می‌خواهند به قبیله خود برگردند، یا در دربار بمانند. عده‌ای از دختران از رفتن به قبیله خویش خودداری نمودند، مردان قبیله غضبناک شده تصمیم گرفتند از این پس اگر دختردار شدند، زنده دفنشان کنند و همین کار را کردند. قبایل دیگر نیز از آنها یاد گرفته، کم‌کم این جریان در همه جا منتشر شد، و دخترکشی در میان آنان تبدیل به یک سنت شد.


زنده به گور دختران در زمان جاهلیت را می‌توان به دلایل زیر دانست:

۳.۱ - نقش نداشتن دختران در اقتصاد

دختران نقشی در اقتصاد و تولید نداشته و بار زندگی بودند؛ لذا قرآن می‌فرماید: «وَ لا تَقْتُلُوا أَوْلادَکُمْ مِنْ إِمْلاقٍ نَحْنُ نَرْزُقُکُمْ وَ إِیَّاهُمْ...»؛ و فرزندانتان را از (ترس) فقر، نکشید! ما شما و آنها را روزی می‌دهیم.

۳.۲ - ۲. نیاز به فرزندان شجاع در جنگ‌ها

در زمان جاهلیت معمولاً میان قبایل عرب جنگ و درگیری بود و سرنوشت و بقای قبیله در این جنگ‌ها رقم می‌خورد؛ لذا آنان برای این نبردها فرزندان شجاع و دلیر می‌خواستند، و این از عهده زنان و دختران خارج بود.

۳.۳ - ۳. اسیر شدن و مورد تجاوز قرار گرفتن

در جنگ‌ها، دختران اسیر می‌شدند و مورد تجاوز دشمن قرار می‌گرفتند؛ از این‌رو برای آنکه دچار چنین مشکلی نشوند، خود آنها را زنده به گور می‌کردند
[۶] قرائتی، محسن، تفسیر نور، ج ۶، ص ۴۱۰، مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن، تهران، ۱۳۸۳ش.
[۷] طیب، سید عبدالحسین، أطیب البیان فی تفسیر القرآن، ج ‌۸، ص ۱۴۳، انتشارات اسلام، تهران، چاپ دوم، ۱۳۷۸ ش.




۱. نحل (۱۶)، آیه ۵۸.    
۲. نحل (۱۶)، آیه ۵۸.    
۳. طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه، موسوی همدانی، سید محمدباقر، ج ‌۱۲، ص ۴۰۱، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ ش.    
۴. انعام (۶)، آیه ۱۵۱.    
۵. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج ‌۱۱، ص ۲۷۰، دارالکتب الاسلامیة، تهران، ۱۳۷۴ش.    
۶. قرائتی، محسن، تفسیر نور، ج ۶، ص ۴۱۰، مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن، تهران، ۱۳۸۳ش.
۷. طیب، سید عبدالحسین، أطیب البیان فی تفسیر القرآن، ج ‌۸، ص ۱۴۳، انتشارات اسلام، تهران، چاپ دوم، ۱۳۷۸ ش.



پایگاه اسلام کوئست.    


رده‌های این صفحه : تاریخ اسلام | عصر جاهلیت




جعبه ابزار