زنان و فرزندان امام حسن
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: امام حسن،
تعدد زوجات.
پرسش: زنان و فرزندان امام حسن (علیه‌السّلام) چه کسانی بودند؟
پاسخ اجمالی: بر اساس شرع مقدس
اسلام و آیات
قرآن کریم داشتن همسران متعدد برای مرد در صورتی که قادر به رعایت
عدالت و تامین معاش و اداره خانواده و تربیت فرزندان باشد، مجاز شمرده شده است. آنچه درباره
معصومین درباره تعداد همسران آن‌ها وجود دارد دارای مصالح دینی یا سیاسی یا اجتماعی می‌باشد و چون آن‌ها دارای مقام معنوی رفیع هستند در هیچ یک از ابعاد زندگی با افراد عادی قابل مقایسه نیستند. امام حسن (علیه‌السّلام) بر خلاف آنچه که در اخبار و
احادیث ضعیف آمده است بیش از چند زن دائم و چند کنیز نداشت.
شیخ مفید عدد فرزندان امام (علیه‌السّلام) را ۱۵ تن و همسران آن حضرت را ۹ تن نوشته است.
بر اساس شرع مقدس اسلام و آیات قرآن کریم داشتن همسران متعدد برای مرد در صورتی که قادر به رعایت عدالت و تامین معاش و اداره خانواده و تربیت فرزندان باشد، مجاز شمرده شده است. و آنچه درباره معصومین درباره تعداد همسران آن‌ها وجود دارد دارای مصالح دینی یا سیاسی یا اجتماعی می‌باشد و چون آن‌ها دارای مقام معنوی رفیع هستند در هیچ‌یک از ابعاد زندگی با افراد عادی قابل مقایسه نیستند، و البته به این نکته نیز باید توجه کرد که برخی از گفته‌ها درباره ائمه (علیهم‌السّلام) در زمینه‌ی تعداد همسران ایشان به دور از واقعیات و با انگیزه‌های خاص جعل شده است. (مانند گفتار برخی نویسندگان
اهل سنّت در
بحار الانوار و
قوت القلوب درباره تعداد زنان امام حسن که به خاطر ضعف سند قابل اعتماد نیست.)
امام حسن (علیه‌السّلام) بر خلاف آنچه که در اخبار و احادیث ضعیف آمده است بیش از چند زن دائم و چند
کنیز نداشت با این که در دوره آن حضرت بسیاری از مردم و اعیان زنان متعدد و کنیزان فراوان داشتند، در حالی که هیچ یک از آنان از وجاهت و جایگاه امام برخوردار نبودند. البته نباید از این نکته غافل شد که شرایط محیطی عصر مورد تحقیق غالبا از سوی محققین مورد غفلت واقع می‌شود و وقایع آن زمان با شرایط فعلی سنجیده می‌شود که خود باعث عدم درک صحیح واقعیات می‌شود.
۱. ام بشیر دختر ابومسعود انصاری، مادر زید و ام الحسن و ام الحسین؛
۲. خوله دختر منظور بن ریان، مادر حسن مثنی؛
۳. ام الحق دختر طلحه بن عبیدالله، مادر حسین اثرم، طلحه، فاطمه؛
۴. ام کلثوم دختر فضل بن عباس بن عبدالمطلب؛
۵. کنیزی به نام نفیله، مادر عمرو، قاسم و عبدالله که هرسه در کربلا در کنار امام حسین (علیه‌السّلام) شهید شدند؛
۶. زینب دختر یسبع بن عبدالله بجلی؛
۷. زنی از بنی ثقیف؛
۸. کنیزی به نام صافیه، مادر عبدالرحمن. عبدالرحمن با امام حسین (علیه‌السّلام) از مدینه تا مکه همراه بود که با لباس احرام در ابواء از دنیا رفت و نتوانست در کربلا حاضر شود.
۹. جعده دختر اشعث بن قیس کندی که قاتل امام حسن (علیه‌السّلام) است.
شیخ مفید عدد فرزندان امام (علیه‌السّلام) را ۱۵ تن نوشته است
زید و خواهرانش ام الحسن و ام الحسین، از ام بشیر دختر
ابی‌مسعود خزرجی؛
حسن مثنی که چون هم‌نام پدر بود به حسن مثنی به معنی حسن دوم معروف شده است، نام مادرش خوله دختر منظور از
قبیله فزاریه؛
عمرو، قاسم و عبدالله که از مادری کنیز متولد شده بودند؛
عبدالرحمن نیز از مادری کنیز متولد شد؛
حسین اثرم و طلحه و فاطمه از ام الحق دختر طلحه بن عبیدالله تیمی؛
و دخترانش ام عبدالله و فاطمه و ام سلمه و رقیه نیز از مادران متعدد بودند که بدین ترتیب آن حضرت ۱۵ فرزند و ۹ زن داشته است. بنابر گفته‌ی شیخ مفید همین عدد درباره تعداد همسران و فرزندان آن حضرت معتبر است و مرحوم
مجلسی و برخی دیگر از علمای شیعه نیز همین عدد را نقل نموده‌اند.
۱- حیات فکری سیاسی امامان شیعه.
۲ـ شیخ مفید، ترجمه رسول محلاتی، الارشاد .
۳ـ فضل الله کمپانی، حسن کسیت؟.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله "زنان و فرزندان امام حسن علیه السلام چه کسانی بودند؟"، تاریخ بازیابی ۱۳۹۹/۰۸/۲۱.
