خدا
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
پرسش:
خداوند یکباره از کجا آمده است؟
پاسخ:
خداوند همیشه بوده و همیشه خواهد بود. به اصطلاح خداوند موجودی
ازلی و
ابدی است. خدا از جایی نیامده، یعنی علتی او را به وجود نیاورده، بلکه او بی نیاز از
علت است و هستی او عین
ذات او است، نه این که موجود دیگری به نام علت، خدا را هستی دار کرده باشد. اصولاً چنین سؤالی در مورد خداوند صحیح نیست؛ زیرا فرض موجودی که از چیزی یا از کسی یا در زمانی به وجود آمده باشد، به این معنا خواهد بود که قبل از او
هستی یا وجود و یا موجود دیگری بوده است. اگر چنین فرض کنیم، آن موجود، دیگر خدای
خالق همه هستی نخواهد بود. نیز فرض این که خدا از کسی یا از جایی باشد، به این معنا خواهد بود که او نیازمند به آن کس و یا آن مکان خواهد بود، پس مانند ما و دیگر مخلوقات موجود نیازمند به آن کس و یا آن مکان خواهد بود، پس مانند ما و دیگر مخلوقات موجود نیازمند خواهد بود، نه خدای خالق همه هستی و بی نیاز.
توضیح این که:
هر موجودی نیازمند به علت نیست، بلکه هر چیزی که از خود هستی ندارد، اگر بخواهد موجود شود، نیاز به علت پدید آورنده دارد. غیر از خدا، تمام موجودات عالم هستی نیاز به علت هستی بخش دارد. چون در ذات خود هستی ندارند و به اصطلاح ممکن الوجودند. موجودی که در ذات خود هستی ندارد، هستی دار شدنش به دست موجود دیگری است که از آن به «علت» نام می برند. اگر علتش آن را به وجود نیاورد، هرگز موجود نمی‌شود. فرضاً اگر شما تنها علت روشن شدن ماشین را استارت زدن بدانید، اگر استارت نزنید. هرگز ماشین روشن نخواهد شد.
موجودی که خودش هستی دار است، یعنی هستی و بودن عین ذاتش است، و ذات او عین موجودیت و بودن است و به اصطلاح
واجب الوجود است، یعنی بودنش حتمی و ضروری است و امکان ندارد که نباشد، چنین موجودی نیاز به علت ندارد تا گفته شود از کجا آمده چون او هستی دار است. هستی ندار نیست تا در هستی دار شدنش نیاز به علت داشته باشد.
به عبارت دیگر: هر چند ناقص برای برطرف کردن نقص خود نیاز به علت دارد، ولی خدا از هر نظر کامل است و
غنی مطلق است. موجودی که از هر نظر
غنی است و
فقر درباره او تصور ندارد،
محال است که نیاز به علت داشته باشد.
چون
ذات خدا، عین هستی است، امکان ندارد که روزی نباشد. بنابراین خدا همیشه خواهد بود، زیرا معدوم بودن موجودی در برهه‌ای از زمان، نشانه نیازمندی و
ممکن الوجود بودن او است وچون واجب الوجود خود به خود وجود دارد و نیازمند به هیچ موجودی نیست، همیشه موجود خواهد بود.
برای روشن شدن مطلب به کتاب علل
گرایش به
مادیگری، اثر
شهید مطهری مراجعه فرمایید.
شهرسوال.
