حافظه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: حافظه.
پرسش: آیا این
روایت که در
بحارالانوار آمده:
امام علی ـ علیه‌السلام ـ فرموده‌اند: اگر کسی زعفران، سعد کوفی و
عسل را باهم آمیخته کند و هر روز دو مثقال بخورد، چنان حافظه‌ای به‌دست می‌آورد که همگان تصور می‌کنند که
ساحر است، صحیح است یا نه؟ اگر امکان دارد مقدار ترکیب این مواد هم ذکر شود.
پاسخ: چنین روایتی منتسب به امیرالمؤمنین ـ علیه‌السلام ـ در کتاب
بحارالانوار و
مصباح کفعمی وجود دارد، اما به دلیل آن‌که این روایت، فاقد هرگونه سند است و در دیگر کتب روایی نیز اشاره‌ای به آن نشده است، نمی‌توان با قطعیت در مورد آن اظهار نظر کرده و سزاوار است در این ارتباط، نظر کارشناسان
طب سنتی را جویا شد.
در پاسخ باید گفت: این روایت در کتاب
بحارالانوار وجود دارد.
در آن‌جا نیز از کتاب
مصباح کفعمی نقل شده است.
اما در بررسی آن می‌توان اظهار داشت که این
حدیث در دیگر منابع روایی که از
اعتبار مناسبی برخوردار باشند، مشاهده نشده و در همین
کتاب نیز به‌صورت کاملاً
مرسل و بدون هیچ‌گونه
سند از امام علی ـ علیه‌السلام ـ نقل شده است. براین‌اساس گرچه نمی‌توان آن را به‌صورت کامل رد نمود، اما با توجه به مبانی روایت‌شناسی شیعه، از ارزش استنادی چندانی برخوردار نیست.
متن این روایت، چنین است:
"عَنْ عَلِیٍّ ـ علیه‌السلام ـ مَنْ أَخَذَ مِنَ الزَّعْفَرَانِ الْخَالِصِ جُزْءاً وَ مِنَ السُّعْدِ جُزْءاً وَ یُضَافُ إِلَیْهِمَا عَسَلًا وَ یُشْرَبُ مِنْهُ مِثْقَالَیْنِ فِی کُلِّ یَوْمٍ فَإِنَّهُ یُتَخَوَّفُ عَلَیْهِ مِنْ شِدَّةِ الْحِفْظِ أَنْ یَکُونَ سَاحِرا"؛ اگر شخصی محلولی تولید کند که نیم آن از زعفران خالص و نیم دیگر نیز از سعد باشد و مقداری عسل نیز به این محلول اضافه کند و روزی دو مثقال از آن بنوشد، این نگرانی وجود خواهد داشت که به‌دلیل
تقویت حافظه، این باور به‌وجود آید که او ساحر است.
در این روایت، کلمه "سعد" به‌صورت مطلق بیان شده؛ اما در متن دیگری از همان کتاب
مصباح کفعمی که ظاهراً روایت نبوده و تنها به‌عنوان
تجربه بیان شده، از محلولی نام برده شده که کلمه "سعد کوفی" در آن وجود داشته و از موادی چون "کشمش"، "رازیانه"، "زنجبیل" و ... نیز در آن نام برده شده است.
به‌هر‌حال چون این روایت از حیث سند، به‌گونه‌ای نیست که بتوان آن را کاملاً رد یا اثبات کرد، نمی‌توان با قطعیت، وجود چنین خاصیتی در این محلول را به
امام علی ـ علیه‌السلام ـ نسبت داد. البته کارشناسان طب سنتی می‌توانند در ارتباط تأثیرپذیری حافظه از این محلول، اظهار نظر کنند.
پایگاه اسلام کوئست.
