• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تفاوت اخلاق فردی و اجتماعی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه:اخلاق، اخلاق فردی، اخلاق اجتماعی.
پرسش :تعریف و مصادیق اخلاق فردی را بیان کنید؟ تعریف و مصادیق اخلاق اجتماعی را بیان کنید؟ و فرق آن با اخلاق فردی چیست؟
پاسخ :



رابطه انسان برحسب طرف رابطه، به چندگونه شکل می‌گیرد: رابطه با خالق و رابطه با مخلوق . رابطه با مخلوق نیز یا با خود است و یا با دیگری، و آن دیگری نیز یا انسان است و یا موجودی غیر بشری. بر این اساس، علم اخلاق مشتمل بر حوزه‌های مختلفی خواهد بود؛ مانند اخلاق بندگی ، اخلاق‌ فردی‌، اخلاق اجتماعی و اخلاق زیست‌محیطی .

۱.۱ - اخلاق بندگی

مراد از اخلاق بندگی، هنجارها و ناهنجارهایی؛ مانند ایمان ، خوف ، توکل ، کفر ، سرکشی و بی‌اعتمادی به خدا است که به رابطه انسان و خدا مربوط می‌شود.

۱.۲ - اخلاق فردی

اخلاق فردی نیز ارزش‌های اخلاقی مربوط به حیات فردی انسان‌ها است که آدمی را فارغ از رابطه با غیر در نظر می‌گیرد؛ مانند فضیلت‌های صبر ، حکمت ، توکل ، اخلاص و عزّت نفس ، و رذیلت‌های پُرخوری ، شتاب‌زدگی و سَبُک‌مغزی .

۱.۳ - اخلاق اجتماعی

مراد از اخلاق اجتماعی؛ ارزش‌ها و ضدارزش‌های حاکم بر رابطه فرد با سایر انسان‌ها می‌باشد؛ مانند معاشرت نیکو ، عدل ، احسان ، حسد و تکبر .

۱.۴ - اخلاق زیست محیطی

اخلاق زیست‌محیطی نیز احکام ارزشی حاکم بر مناسبات انسان با طبیعت (گیاهان، حیوانات، مراتع، جنگل‌ها و آب‌ها) را بیان می‌کند.
[۱] ر.ک:علیزاده، مهدی، اخلاق اسلامی (مبانی و مفاهیم)، ص ۲۲ – ۲۳، قم، دفتر نشر معارف، چاپ اول، ۱۳۸۹ش.



در تفاوت میان اخلاق فردی و اجتماعی باید گفت؛ نمی‌توان انکار کرد که اخلاق فردی نیز تأثیر غیر مستقیم بر مسائل اجتماعی دارد. ولی در زندگی اجتماعی ؛ قوانین، مقررات و آداب خاصّی، ضرورت می‌یابد که بسیاری از آنها در زندگی فردی مطرح نمی‌شود؛ لذا اسلام -به عنوان دین خاتم - کامل‌ترین و عالی‌ترین برنامه زندگی را درهر دو بعدِ فردی و اجتماعی به ارمغان آورده و عمل بدان به طور قطع سعادت فرد و اجتماع را تأمین می‌کند.


۱. ر.ک:علیزاده، مهدی، اخلاق اسلامی (مبانی و مفاهیم)، ص ۲۲ – ۲۳، قم، دفتر نشر معارف، چاپ اول، ۱۳۸۹ش.
۲. الهامی نیا، علی اصغر، سیره اخلاقی معصومین‌، بخش اخلاق فردی، ص ۱۵، قم، زمزم هدایت‌، چاپ اول، ۱۳۸۵ش.    
۳. الهامی نیا، علی اصغر، سیره اخلاقی معصومین‌، بخش اخلاق اجتماعی، ص ۱۱۵، قم، زمزم هدایت‌، چاپ اول، ۱۳۸۵ش.    
۴. مکارم شیرازی، ناصر، اخلاق در قرآن، ج ‌۱، ص ۷۷، قم، مدرسه الامام علی بن ابی طالب(ع)، چاپ اول، ۱۳۷۷ش.    



پایگاه اسلام کوئست    



جعبه ابزار