تعریف وسواس
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: وسواس .
پرسش: وسواس یعنی چه و بر اساس چه ویژگی‌هایی می‌توان آن را شناخت؟
پاسخ: وسواس به افکار یا تصورهایی غیر منطقی و مزاحم گفته می شود که فرد را وا می دارد بدون اختیار و از روی اجبار، عملی را مکررا انجام دهد و یا مطلب و موضوعی را در فکر و ذهن خود تکرار کند.
وسواس در واقع، فکر یا تصویری است که به رغم
اراده انسان ، به هشیاری (ذهن) وی هجوم می‌آورد، سازمان روانی را تحت سیطره خود قرار می‌دهد و
اضطراب گسترده‌ای را در فرد بر می‌انگیزد.
این
افکار مزاحم ، غالباً بیمار را به تکرار برخی کارها و اعمال بی‌فایده وا می‌دارد. بیمار با اینکه می‌داند این افکار و اعمال غیرمنطقی و بی‌فایده است؛ اما نمی‌تواند خود را از چنبره آنها رهایی بخشد بلکه خود را مجبور به انجام آنها می‌بیند. این اعمال اجباری، زندگی فرد را مختل می‌کند و وقت زیادی را از او می‌گیرد. علاوه بر اینکه واکنش منفی اطرافیان را نیز برمی‌انگیزاند و موجب
تمسخر یا مخالفت علنی دیگران می‌شود. در نتیجه این روند به
پنهان کاری ،
تردید ،
تشویش ، عدم
اعتماد به نفس و در مراحل شدیدتر
تهاجم و صدمه به دیگران،
افسردگی و... می‌انجامد.
بنابراین «وسواس» یکی از بیماری‌هایی است که از پیچیدگی زیادی برخوردار است و در صورتی که درمان نشود، زندگی فردی و اجتماعی بیمار را مختل می‌کند و مشکلات جدی‌تری نیز برای اطرافیان فرد وسواسی به وجود می‌آورد.
وسواس بر دو گونه است:
وسواس فکری عبارت است‌از: عقاید، افکار تکانه‌ها یا تصاویر ذهنی پایداری که مزاحم و نامناسب می‌نمایند و به اضطراب یا پریشانی آشکار منجر می‌شوند.
فرد وسواسی به خوبی می‌داند که این
وسواس‌های فکری ، محصول ذهن خود او هستند و از خارج تحمیل نمی‌شوند.
وسواس‌های عملی رفتارهایی تکراری (مانند شستن، منظم کردن، بازبینی) یا اعمال ذهنی (مانند
دعا کردن، شمارش، تکرار واژه‌ها به آرامی) هستند که هدف آنها پیشگیری یا کاهش اضطراب و پریشانی است؛ نه به دست آوردن لذت یا رضایت.
در دوران کودکی و نوجوانی، احتمال ابتلا به وسواس وجود دارد؛ هم‌چنان که در بزرگ‌سالی نیز چنین است.
متوسط سن شروع در مردان پایین‌تر از زنان است؛ یعنی، بین شش تا پانزده سالگی برای مردان و بین بیست تا سی سالگی برای زنان بیش‌تر پیش می‌آید.
در بیش‌تر موارد شروع این اختلال تدریجی است؛ ولی در بعضی موارد شروع حاد و ناگهانی نیز دیده شده است.
بنابراین هم‌چنان که «بزرگ‌سالان به وسواس مبتلا می‌شوند، کودکان نیز مبتلا می‌شوند با این تفاوت که بزرگ‌سالان به غیرمنطقی بودن افکار یا اعمال وسواسی آگاهی دارند؛ ولی ممکن است کودکان فاقد آگاهی و شناختی کافی برای انجام این قضاوت باشند»
البته نمودهای اختلال وسواس فکری - عملی در کودکان، به طور کلی شبیه به نمودهای آن در بزرگ‌سالی است.
سایت پرسمان دانشجویی.
